Doorgaan naar artikel

Onderzoek: voedselsysteem op de schop voor biodiversiteit

Geüpdatet op:
Politiek & Beleid
Achtergrond
Foto: Hans Prinsen

Foto: Hans Prinsen

Herstel van de wereldwijde biodiversiteit is mogelijk als het landbouwsysteem op de schop gaat. Dat betekent meer plantaardige productie en minder dierlijke productie, volgens onderzoekers.

Het voedselsysteem moet op de schop en de natuur moet meer beschermd worden om het wereldwijd verlies van biodiversiteit te stoppen en te herstellen. Dat concludeert onderzoeksinstituut IIASA in samenwerking met onder andere Wageningen University & Research (WUR) in een wetenschappelijk onderzoek, dat onderdeel is van het laatste Living Planet Report van het WWF. Integrale actie en een internationale samenwerking zijn noodzakelijk om herstel mogelijk te maken.

Meer plantaardig, minder dierlijk

Voor de landbouw betekent de bevinding concreet: meer plantaardige en minder dierlijke productie. Immers, zo concludeert het palet internationale onderzoekers, neemt de wereldbevolking als maar verder toe. Om voedselzekerheid te garanderen moet de opbrengst van de landbouw omhoog, zo blijkt uit hun rekenmodellen en scenario-analyse. Daar zit dan ook het dilemma: de voedselproductie, de natuurwaarden en de biodiversiteit tegelijkertijd willen verhogen. Volgens de onderzoekers kan dat met een intensiever productiesysteem in de plantaardige sector, en met een extensiever productiesysteem in de veehouderij. De plantaardige producten moeten daarbij primair dienen voor de mens. De restromen moeten dienen als veevoer om voedselverspilling tegen te gaan.

Averechtse werking

Het onderzoek laat zien dat sommige maatregelen ook averechts op elkaar werken, bijvoorbeeld bij de realisatie van meer natuur. WER-econoom Hans van Meijl: “Als je natuurgebieden wilt beschermen, heb je minder grond over voor landbouw. En dan stijgen de voedselprijzen, terwijl we juist steeds meer mensen moeten voeden. Het ligt eraan waar je de nadruk op legt. Maar als je aan een combinatie van maatregelen werkt kun je de curve wel ten goede ombuigen. Dus als we ons voedselsysteem veranderen, moeten we tegelijk ook de natuur beschermen.”

Als je aan een combinatie van maatregelen werkt kun je de curve wel ten goede ombuigen

In het WWF-onderzoek is gebruikgemaakt van de Living Planet Index (LPI) om trends in soortenrijkdom en populatieomvang over een langere tijd te monitoren. De index fungeert als het ware als een waarschuwingsindicator voor de gezondheid van het ecosysteem. Uit die LPI-analyse blijkt dat de mondiale populatieomvang van het aantal zoogdieren, vogels, amfibieën, reptielen en vissen tussen 1970 en 2016 gemiddeld met 68% gedaald is. De LPI daalde relatief het snelst in grote delen van Zuid-Amerika (-94%). In Europa en Centraal-Azië daalde de LPI het minst, met 24%.

Stikstof in Nederland

Een te hoge stikstofneerslag is de belangrijkste oorzaak van verlies aan biodiversiteit in Nederland, volgens het Wereld Natuur Fonds (Living Planet Report Nederland 2020: Natuur en landbouw verbonden). Sinds 1990 zijn de populaties wilde diersoorten in agrarisch gebied gehalveerd. Ook karakteristieke diersoorten voor open natuurgebieden, zoals heide, zijn gemiddeld met 50% afgenomen. WNF-directeur Kirsten Schuijft: “Ons landschap wordt monotoon en stil, zonder dat we het lijken te merken. We hebben de natuur inmiddels zo diep uitgehold dat ons welzijn en onze welvaart in het geding komen. Rijke, diverse natuur is nodig voor schoon water, bestuiving van gewassen en natuurlijke plaagdierbestrijding. Daarom pleiten wij voor een structurele vermindering van stikstof.”

Snel delen

Image
Stefan Essink

Voormalig redacteur

Misset Uitgeverij B.V. Auteursrecht voorbehouden

Algemene voorwaarden Privacy Cookies

Beheer
WP Admin