Ongekende scenario’s op tafel voor veehouderij

Het verhaal dat het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) deze week over stikstof naar buiten bracht, is een uitzondering. De impact van doelen op dit terrein is enorm en zonder weerga. In tien jaar tijd 30% minder koeien en misschien wel de helft minder varkens en kippen in Nederland.

Sanering veehouderij vergelijkbaar met plan Mansholt

Vraag is niet eens zozeer of dit gaat gebeuren, maar hoe en hoeveel geld de overheid ertegenaan gooit om deze sanering op een zo vriendelijk mogelijke manier in goede banen te leiden. Die vraag ligt op tafel bij de kabinetsformatie die voor Sinterklaas afgerond zou moeten zijn.

Dit gaat nog heel wat losmaken

Dit betekent dat op dit moment kabinetsonderhandelaar Mark Rutte bezig is concreet te maken wat hij als demissionair premier aankondigde tijdens de algemene beschouwingen in de Kamer, na Prinsjesdag: een ongekende herstructurering die haar weerga niet kent en qua impact vergelijkbaar zal zijn met het plan Mansholt uit de vorige eeuw.

Minder bedrijven en minder ruimte

Die vergelijking is om nog een reden niet eens zo heel gek. Een van de doelen van Mansholt was om mensen die de sector uit wilden, een uitweg te bieden, en zo ruimte te scheppen voor wie door wilde boeren. Ook nu is de focus op het begeleiden van stoppers. 30% krimp in tien jaar tijd, dat klinkt veel, maar als je naar de ontwikkeling van het aantal bedrijven kijkt, is dat het normale tempo dat we al jaren hebben.

Er is wel een cruciaal verschil met de tijd van Mansholt en met wat er tot nu toe altijd gebeurde: vrijkomende ruimte komt niet beschikbaar voor blijvers. Dit betekent dus echt forse krimp voor de veehouderij als geheel. Tot niet zo lang geleden ondenkbaar, nu serieus in beeld. Dit gaat nog heel wat losmaken.