Doorgaan naar artikel

Oogst van brexit is voor Britten op alle fronten mager

Zes jaar geleden stemden de Britten voor uittreding uit de EU. Wat heeft het hen gebracht? Weinig, alles overziend.

Deels lege schappen in een Sainsbury-supermarkt in Hornchurch. Brexit levert de Britten tot nog toe vooral tekorten en gemiste exportkansen op. - Foto: ANP premium

Deels lege schappen in een Sainsbury-supermarkt in Hornchurch. Brexit levert de Britten tot nog toe vooral tekorten en gemiste exportkansen op. - Foto: ANP

Zes jaar geleden stemden de Britten voor uittreding uit de EU. Wat heeft het hen gebracht? Weinig, alles overziend.

De bevoorrading van het VK met groente en fruit komt steeds meer in gevaar. De prijzen voor levensmiddelen stijgen nog harder dan ze toch al zouden doen. Vooral kleine ondernemers zijn een flink deel van hun exportmarkt kwijt geraakt, wat ook geldt voor het Schotse pootgoed. Aan de positieve kant gaat het niet verder dan een kroontje op een bierglas en de mogelijke terugkeer van oeroude Britse maten en gewichten.

Beloofde lawine aan voordelen

Vorige week was het zes jaar geleden dat de Britten met een kleine meerderheid voor uittreding uit de EU stemden. Eind deze week is het ook anderhalf jaar geleden dat, op 1 januari 2021, die uittreding daadwerkelijk een feit werd. Maar van de beloofde lawine aan voordelen voor de Britse consument, boer én economie is tot nu toe weinig te merken.

Vooral de handel in voedingswaren met de EU ondervindt zware – negatieve – gevolgen. Sinds brexit gelden voor de EU-invoer en andersom de Britse export naar die EU een reeks nieuwe voorwaarden. Die zijn wat de export naar de Britten betreft tot nu toe hoofdzakelijk administratief, zoals exportcertificaten en vooraf aanmelden van een zending in daartoe speciaal opgezette systemen. De EU heeft per 1 januari 2021 ook de fysieke invoercontroles ingevoerd, de Britten stellen dat steeds uit omdat anders de voedselvoorziening nog meer in gevaar dreigt te komen.

Export naar EU 17,3% gekrompen

Al dat extra ‘gedoe’ blijkt de Britse handel en daarmee de economie danig te belemmeren. De Food and Drink Federation meldde eerder dat de export naar de EU in het eerste kwartaal met bijna € 3,5 miljard 17,3% lager lag dan in pre-coronajaar 2019. Tegelijk nam de invoer uit de EU, die voorlopig minder hinder ondervindt, vergeleken met 2019 wel toe met 13,3% naar € 10,7 miljard, waarvan Nederland als grootste leverancier ruim € 1,7 miljard voor haar rekening nam.

Macro-economisch gezien voorspelt de Britse ‘Rekenkamer’ OBR dat de economie dit decennium door brexit 4% ofwel € 115 miljard per jaar minder zal groeien dan anders het geval was geweest. De London School of Economics berekent op haar beurt dat de gemiddelde winkelprijzen voor uit de EU ingevoerde voeding, zoals varkensvlees of tomaten, de afgelopen twee jaar door brexit al met 6% waren toegenomen, en dat is nog voor de huidige superinflatie.

Vertrek van Oost-Europese arbeidskrachten

De agrarische en voedingsindustrie is daarnaast vooral getroffen door het vertrek van Oost-Europese arbeidskrachten. Geschat wordt dat meer dan een miljoen mensen zijn teruggekeerd naar hun land omdat wonen en vooral werken in het VK te ingewikkeld is geworden. Britten zijn nog altijd niet bereid om aardbeien, paprika’s of andere groente en fruit te plukken, of in karkassen te hakken.

De Lea Valley Growers Association, de grootste leverancier van komkommers in het land, meldt dat de helft van de telers dit voorjaar geen nieuwe teelt heeft opgezet omdat er toch geen mensen zijn om te plukken of te verpakken. Een teken aan de wand is ook de Greenyard haar Britse fruitbedrijf wil verkopen omdat de export naar het VK niet meer lonend is.

EU weigert Brits pootgoed

Kijk ook naar pootgoed. De Europese Unie weigert sinds begin vorig jaar pootgoed toe te laten omdat de Britten niet willen garanderen dat ze gelijke voet houden met de technische en gezondheidseisen daarvoor. De Schotse boerenbond NFUS heeft net weer berekend dat dat de telers daar jaarlijks € 12,7 miljoen aan gemiste handel scheelt.

Een delegatie van de bond is vorige week weer op bezoek geweest in Brussel maar ving daar opnieuw bot. “We hadden een robuuste bijeenkomt maar, frustrerend genoeg, blijven het VK en de EU recht tegenover elkaar staan wat dit onderwerp betreft. Als je kijkt naar de wereldwijde voedingscrisis, dan is dat buitengewoon teleurstellend”, aldus NFUS-voorzitter Martin Kennedy.

Pounds and ounces

De Britten zelf worstelen steeds meer met de vraag wat brexit dan eigenlijk heeft opgeleverd. Premier Johnson wil bijvoorbeeld wel de oude ‘pounds and ounces’ weer invoeren en een kroontje toelaten op een pintglas, maar weet zelf ook weinig voorbeelden te noemen. Daarom vraagt zijn minister voor ‘brexit-kansen’ Jacob Rees-Mogg het publiek nu om zelf aan te geven welke ‘verouderde, irriterende en andere voorschriften uit de EU we moeten schrappen’. De oogst blijkt tot nu toe mager, heeft de bewindsman zelf moeten toegeven.

Snel delen

Image
Ruud Peijs

Freelance redacteur

Misset Uitgeverij B.V. Auteursrecht voorbehouden

Algemene voorwaarden Privacy Cookies

Beheer
WP Admin