Petje af voor de vegetarische slager

Hij wordt neergezet als een man, die op eigen houtje beslissingen neemt, zijn personeel slecht betaalt en de eer van de successen voor zichzelf opeist. Kortom, een man waar je vlot een hekel aan krijgt. Maar wel een man waar ik grote bewondering voor heb. Als je zijn levensloop ziet, dan valt op hoe gemakkelijk hij afscheid kan nemen van bestaande dingen. En dan opnieuw beginnen. Vroeger was hij akkerbouwer en medeoprichter van de NAV. Hij was jager en een enthousiast vleeseter. De nieuwe vormen van vee houden zinde hem echter niet en hij werd verwoed vegetariër.

Hij was geen schreeuwer, zoals velen uit de geitenwollensokken hoek, maar een denkende doener

Hij zag daarin een markt en startte een onderzoek naar de productie van vegetarische vleesproducten. Hij was geen schreeuwer, zoals velen uit de geitenwollensokken hoek, maar een denkende doener. Hij schakelde de beste deskundigen in en slaagde erin met zijn gehackt en kipstuckjes in het winkelschap te komen.

Het liep als een trein en ondernemer Korteweg zag de ontwikkelingen om zich heen. Hij volgde ook die van Unilever op de voet en stelde vast dat die zich met kunstvlees ging bemoeien. En Unilever was groter en sterker. Daarna nam hij het besluit De Vegetarische Slager te verkopen aan deze multinational. Voor miljoenen, zo wordt gezegd. In ieder geval is Jaap Korteweg binnen.

Vegetarische melk

Nu is hij bezig met vegetarische melk. We lachen erom en denken dat de koe onmogelijk gemist kan worden. ‘Melk maken zonder koe lukt nooit’. Ik vraag het me af. We hadden ook niet verwacht dat de vegetarische slager zo zou aanslaan. Wat ik bewonder in de Jaap Korteweg is zijn wendbaarheid. Als het ene niet lukt, dan probeert hij wat anders. Hoe onmogelijk het ook lijkt.

Allemaal ontwikkelingen die mooi zijn, maar die we zelf niet hebben uitgevonden

Daar kunnen we wat van leren. Ik ook, zo realiseer ik mij. Wij boeren op de oude voet door. We hebben nieuwe stallen, robots en trekkers. Allemaal ontwikkelingen die mooi zijn, maar die we zelf niet hebben uitgevonden. We maken er alleen gebruik van. Dat kon tot heden. Het EU-beleid maakte dat doorgaan op de oude wijze een inkomen oplevert. Als je maar zorgt dat je kosten laag blijven door schaalvergroting en mechanisatie. Waarom zou je dan veranderen? Daarom strijden we nu ook om te houden wat we hebben. Daar richten we allemaal boerenbelangenorganisaties voor op. Het gevallen Landbouw Collectief telde er dertien!

Wendbaarheid in ons denken en doen

Hanna wijst me er regelmatig op dat onze toekomst er anders uit zal zien dan we nu denken. Hoe, weet zij niet en ik ook niet. Mijn gevoel verzet zich, maar mijn verstand zegt dat er een periode vóór en na deze crisis zal zijn. Een beetje wendbaarheid in ons denken en doen – zoals Jaap Korteweg dat kan – zal ons van pas komen. En dan denk ik zeker ook aan mezelf.