Plattelandsfonds wordt Brusselse grabbelton

De Europese Commissie bracht deze week een landenrapport uit over Nederland met aanbevelingen voor het economisch beleid. Een van de aanbevelingen vanuit Brussel is dat Nederland moet investeren in duurzaam vervoer en duurzame landbouw.

Het 61 pagina’s tellende document schetst de situatie in Nederland. Over de stikstofproblematiek stelt de Europese Commissie dat de stikstofdepositie in de afgelopen decennia sterk is toegenomen. De werkelijkheid is iets anders, als je de cijfers van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu gelooft. Volgens het RIVM is de stikstofdepositie sinds 1990 niet gestegen, maar gedaald. De daling van stikstofoxiden (uit verkeer en industrie) is iets gestager gedaald dan die van ammoniak (uit industrie en landbouw), maar het is een daling en zeker geen sterke stijging.

Stikstofbelasting terugbrengen

Desalniettemin staat Nederland er in Brussel niet goed op met een ammoniakemissie van ongeveer 60 kilo per hectare. De Europese Commissie stelt dat er forse investeringen nodig zijn om de stikstofbelasting terug te brengen.

Als het aan Brussel ligt, moet de landbouw verduurzamen. Het kabinet heeft aangegeven daarvoor € 25 miljard te willen uittrekken. Bovendien zal een deel van de directe betalingen worden doorgeschoven naar de fondsen voor plattelandsontwikkeling, om op die manier meer geld voor verduurzaming vrij te maken.

Het lijkt erop dat de Europese Commissie de plattelandsfondsen als een grabbelton gebruiken

Ondertussen wil Brussel een greep doen in die fondsen voor plattelandsontwikkeling. Daar kan wel 12,5% worden uitgehaald, om de Europese Unie energie-efficiënter te maken, zo liet vicevoorzitter Frans Timmermans van de Europese Commissie deze week weten. De Europese Commissie moet het geld toch ergens vandaan halen, als zij van de lidstaten niet de ruimte krijgt daarvoor geld te lenen, zo redeneert de Europese Commissie. Dan maar ruimte zoeken in (onder andere) het plattelandsfonds en de cohesiefondsen.

Aan de ene kant moet Nederland plattelandsfondsen aanwenden om de landbouw te verduurzamen, maar aan de andere kant wil Timmermans een deel van het geld uit de plattelandsfondsen voor andere doeleinden aanwenden. Alsof de euro’s uit de plattelandsfondsen twee keer uitgegeven kunnen worden.

Compensatie voor gestegen energieprijzen

Tegelijk deed landbouwcommissaris Janusz Wojciechowski ook nog de suggestie om nog niet uitgegeven gelden uit de plattelandsfondsen als extra inkomensondersteuning uit te keren als compensatie voor de gestegen energie-, voer- en kunstmestprijzen. Het lijkt erop dat de Europese Commissie de plattelandsfondsen als een grabbelton gebruiken om her en der wat extra uitgaven te financieren.

Misschien wordt het tijd om in andere steekzakken, voeringen en zomen van de Europese begroting op zoek te gaan naar extra fondsen voor de verbetering van de energie-infrastructuur en energiebesparing. Dan kan het plattelandsfonds worden gebruikt waarvoor het meer bedoeld is: verduurzaming en vitalisering van het platteland.