Positiever beeld gezondheid plantaardige vervangers met Nutri-Score

Dat komt voornamelijk door een hoog zoutgehalte en een laag vitamine B12- en ijzergehalte bij vlees- en visvervangers en een laag eiwit- en calciumgehalte bij zuivelalternatieven. Dat blijkt uit onderzoek van twee docenten/onderzoekers van HAS green academy dat gepubliceerd is in wetenschappelijk tijdschrift Foods.

“Uit dit onderzoek blijkt dat de meeste vlees-, vis- en zuivelalternatieven in de Nederlandse supermarkten niet voldoen aan de eisen van de Nederlandse Richtlijnen goede voeding. Daarom worden ze niet aanbevolen als onderdeel van een gezond voedingspatroon. Het voedselkeuzelogo Nutri-Score laat over het algemeen een positiever beeld zien van de nutriëntenkwaliteit van vlees, vis en zuivelproducten”, zo schrijven de onderzoekers.

916 vervangers geanalyseerd

Voor de studie analyseerden ze 916 vlees-, vis- en zuivelvervangers uit acht Nederlandse supermarkten. Van de 520 vleesalternatieven voldeed 39% aan het maximale zoutgehalte volgens de Richtlijnen Goede Voeding. Bij 72% van de producten viel het vetzuur- en eiwitgehalte binnen de richtlijnen.

Visvervangers en plantaardige vleeswarenvervangers hadden in vergelijking met vleesvervangers vaker een lager eiwitgehalte. Respectievelijk 44% en 25% van de visvervanger en vleeswarenvervangers voldoet aan de criteria.

Bijna een derde van de vleesvervangers voldoet aan de ijzer-richtlijnen en minder dan 30% heeft voldoende vitamine B12. Respectievelijk 3, 13 en 0% van de vlees-, vis- en vleeswarenalternatieven voldoen aan alle criteria van de Nederlandse voedingsrichtlijnen.

Vleeswarenvervangers hebben vaak lagere Nutri-Score

Wanneer de voedingswaarde van de vervangers wordt geclassificeerd naar de criteria van de Nutri-Score, hebben van de vlees- en visvervangers 67% en 75% een score A en B. Van de vleeswarenvervangers valt 85% in de lagere scores C, D en E.

Bij de vervangers voor melk en kaas voldoet 20% en 2% aan het eiwitcriterium uit de voedingsrichtlijnen. Voor calcium en vitamine B12 scoren de melkvervangers al wat beter met 36% en 31%.Van alle melkalternatieven voldoet 9% aan alle criteria, van de kaasalternatieven geen enkel product.

Daarentegen heeft het grootste deel van de melkvervangers (95%) een Nutri-Score A of B. Ook de plantaardige desserts hebben voor het grootste deel (72%) deze score. Bij kaasvervangers heeft juist 70% van de producten een score D of E.

Overigens heeft wetenschappelijk comité achter Nutri-Score recent een nieuw algoritme ontwikkeld voor dranken. Daardoor krijgen plantaardige dranken geen score A meer.

IJzer en B12 in vleesvervangers tellen niet mee in Nutri-Score

Een verklaring voor de afwijking tussen de Voedingsrichtlijnen en de Nutri-Score is dat ijzer en vitamine B12 niet meetellen in de Nutri-Score, zo stellen de onderzoekers. Bovendien kunnen negatieve punten van de ene voedingsstof, bijvoorbeeld zout, de positieve punten van een andere voedingsstof compenseren in het Nutri-Score-algoritme.

De onderzoekers stellen dat toevoeging van ijzer en vitamine B12 zou moeten worden aanbevolen voor alle vlees- en visalternatieven. Volgens hen draagt vlees voor respectievelijk 89% en 20% bij aan de inname van heemijzer en vitamine B12 bij de Nederlandse bevolking. Ook zou bloedarmoede door ijzertekort kunnen worden voorkomen bij 12 op de 1.000 mensen in Nederland.

Meer nadruk op eiwitkwaliteit in plaats van -gehalte zuivelvervangers

Bij zuiveralternatieven zou meer de nadruk moeten worden gelegd op de eiwitkwaliteit en niet uitsluitend op het eiwitgehalte, zo stellen de schrijvers van het onderzoek. Dit omdat vaak eiwitbronnen met een slechte eiwitkwaliteit worden gebruikt, zoals rijst, amandelen en kokosnoot.

De onderzoekers pleiten dan ook voor het opnemen van ijzer-, vitamine B12-, calcium- en eiwitkwaliteit in de Nutri-Score. Dat zou leiden tot gezondere voedingskeuzes en voedingsbedrijven stimuleren om de nutritionele kwaliteit van hun producten te verbeteren.

Lees ook: Nieuw onderzoeksproject voor gezondheid vleesvervangers