Protest Belgische boeren tegen grondaankopen door Colruyt

Belgische boerenorganisaties hebben 15 april uitgeroepen tot Internationale dag van de boerenstrijd. Ze demonstreren in Halle tegen supermarktketen Colruyt, dat via een dochterbedrijf landbouwgrond aan het opkopen is.

Vrees voor ketendominantie

Agripartners heet de Colruyt-dochter. Deze is in 2020 opgericht om grond te verwerven. Dat leidde destijds meteen al tot ongeruste reacties. Bezorgde boerenorganisaties vrezen niet alleen een prijsopdrijvende werking op de grondmarkt. Ze zijn vooral bevreesd voor ketendominantie door de supermarkt. Die is straks niet alleen afnemer, maar ook grondeigenaar.

Boerenorganisatie Boerenforum spreekt van ‘totale controle van de bevoorradingsketen’, die de autonomie van boeren inperkt. Voorzitter Astrid Ayral van de Waalse boerenorganisatie Fugea spreekt zelfs van ‘feodalisme’.

En deze supermarkt is niet de enige, aldus Boerenforum en 22 andere organisaties, verenigd in RéSAP. Zij willen de rechten van boeren en boerinnen verdedigen, zo zeggen ze, met inbegrip van toegang tot land en het recht om een waardig inkomen te halen uit het boerenbestaan. Het is een zeer uiteenlopend gezelschap, zo is ook de Belgische tak van Extinction Rebellion aangesloten, een organisatie die vooral acties voert voor effectiever klimaatbeleid.

Landbouwgrond in trek bij investeerders

Uit onderzoek van onderzoekssite Apache bleek vorig jaar dat Belgische landbouwgrond erg in trek is bij investeerders. Tientallen industriëlen bezitten 400 hectare of meer, bleek uit een top 500 van grootste grondeigenaren.

De oprichting van Agripartners door Colruyt, in 2020, leidde al tot beroering. Colruyt Group benadrukte toen in een reactie dat het niet uit is op een offensief op de markt of op marktdominantie.

“Landbouwers zijn volledig vrij zelf in te stappen in een mogelijke samenwerking en gaan ook op zelfstandige basis aan de slag. We gaan dus niet zelf ‘boeren’; we willen dit verhaal opstarten samen met zelfstandige, Belgische, lokale landbouwers, waarbij ieder in z’n eigen expertise staat. Zij worden geen werknemers van Colruyt Group en blijven zelfstandig ondernemers. Het gaat dus ook niet over pacht in de pure zin van het woord: in dit concrete geval gaan we samenwerkingscontracten afsluiten met de landbouwer, waarbij duidelijke, transparante afspraken gemaakt worden in overeenkomst met de betrokken landbouwer; als wij promoties doen of onze prijzen laten zakken, dan dragen we dat uit eigen marges.”

Hoeveel grond Colruyt via haar dochterorganisatie al heeft opgekocht, is niet bekend. Na het bovengenoemde onderzoek van Apache staat alleen een aankoop van 25 hectare biologische landbouwgrond, maar dat was van voor die datum.

De demonstratie, op goede vrijdag, bestaat onder meer uit een trekkeroptocht. Ook worden er aardappelen gepoot en komen er ‘symbolische acties tegen de landroof door Colruyt’.