Raad van State buigt zich over belangrijke stikstofzaken

Een richtinggevende zaak, dat wordt het zeker, verwacht advocaat Marieke Toonders (Linssen Advocaten). Toonders vertegenwoordigt deze week bij de Raad van State een van de Utrechtse melkveehouders van wie de vergunning voor bedrijfsuitbreiding ter discussie staat. Rechtbank Midden-Nederland vernietigde een jaar geleden de natuurvergunningen van deze melkveebedrijven. Dit omdat de rechtbank het te onzeker vindt of emissiearme systemen in de praktijk daadwerkelijk de hoeveelheid ammoniak reduceren als waarvoor zij op papier staan. Deze systemen worden gebruikt om intern te salderen. Dit wil zeggen dat een bedrijf uitbreidt binnen zijn bestaande ammoniakruimte, zonder dat de uitstoot toeneemt.

De andere reden waarom de rechtbank Midden-Nederland de vergunningen vernietigde, betreft weidegang. De rechtbank vindt dat per veehouderij gekeken moet worden of beweiden en bemesten vergunningsplichtig is. Betrokkenen legden zich niet neer bij de uitspraak en gingen in hoger beroep.

Nu dient hoger beroep in acht van deze zaken bij de Raad van State. Die zal het definitieve oordeel vellen. De uitkomst is belangrijk voor de hele veehouderij. Er lopen al 200 stikstof-zaken, zo bleek onlangs uit een overzicht van minister Christianne van der Wal (Natuur en Stikstof).

Dezelfde thema’s komen steeds terug in deze zaken: intern salderen, de emissiefactoren op de RAV-lijst (Regeling ammoniak en veehouderij), de al dan niet benodigde vergunning voor beweiden en bemesten, en handhavingsverzoeken bij provincies over PAS-meldingen van bedrijven. Veel van de zaken zijn aangespannen door actiegroepering Mobilisation for the Environment (MOB).

Houdbaarheid RAV-lijst

De uitspraak in deze zaak zal vermoedelijk dan ook richting geven aan veel van die andere zaken. Bovendien hangt er een grote vraag boven: blijft de RAV-lijst overeind? Op deze lijst van de overheid staat hoeveel procent ammoniakreductie er gerekend mag worden per emissiearm stalsysteem, per diercategorie. Al een tijd zijn er vraagtekens of sommige van deze systemen in de praktijk wel de reducties halen waarvoor zij op papier staan. Mocht de RAV-lijst juridisch sneuvelen, dan zou de hele Nederlandse veehouderij een groot probleem hebben.

Toonders: “De twijfel over de werking van deze systemen bestaat door het CBS-rapport. Maar als je goed kijkt naar dat rapport, zie je dat bepaalde systemen hierin niet eens zijn behandeld. Wij zijn van mening dat je niet alle systemen over één kam mag scheren”, aldus Toonders.

Beweiden en bemesten

Naast de RAV-lijst zal deze Raad van State-zaak ook draaien om de langlopende discussie rondom beweiden en bemesten. Rechtbank Midden-Nederland oordeelde in de zaken waar het deze week om gaat, dat weliswaar in zijn algemeenheid gezegd kan worden dat koeien in de wei voor minder stikstofuitstoot zorgen dan koeien in de stal, maar vindt wel dat vervolgens per bedrijf bekeken moet worden of er geen sprake is van een uitzonderingssituatie waardoor toch een vergunning nodig is.

Belang innovatie

Al met al staat er veel op het spel voor de veehouderij. Wat de verwachtingen zijn van de Raad van State-zitting? Toonders: “Ik hoop dat de Raad van State inziet dat innovatie belangrijk is voor emissiereductie, zoals ook de commissie-Remkes in zijn advies heeft benoemd. Die innovatie moet je niet lam gaan leggen.”

Lees meer over stikstof