Rekenkamer bezorgd over stimuleringsbeleid biologische landbouw

De Rekenkamer verwacht dat met het huidige beleid de doelen voor het aandeel biologische landbouw niet gehaald worden. Dat blijkt uit de beoordeling van de Rekenkamer van de verantwoordingsstukken van het ministerie van landbouw.

Met 4% van het landbouwareaal dat gebruikt wordt voor biologische landbouw, ligt de realisatie achter op de doelstelling van 10% die eerder voor 2010 werd gesteld. De nieuwe doelstelling is 15% in 2030. Daarmee moet het areaal biologische landbouw ongeveer verviervoudigen, van 80.000 hectare nu naar zo’n 300.000 hectare in 2030. Daarnaast is na kritiek van de Europese Commissie de doelstelling van 6% biologisch landbouwareaal in 2027 opgenomen in het Nationaal Strategisch Plan. “Dit is een afrekenbaar doel: als Nederland dat doel niet haalt, dan kan de Europese Commissie een korting toepassen op het EU-geld dat aan Nederland in het kader van het GLB is toegezegd”, aldus de Rekenkamer.

De Rekenkamer is bezorgd dat deze doelen niet gehaald worden, omdat meer dan de helft (27 van de 41) van de beleidsmaatregelen vergelijkbaar zijn met het eerdere beleid, terwijl daarmee de minder ambitieuze doelstellingen ook al niet gehaald werden. Of de aanvullende maatregelen voldoende effectief zijn, kan de Rekenkamer officieel nog niet beoordelen, maar de Rekenkamer concludeert wel dat de maatregelen ‘slechts’ faciliterend zijn om groei te bevorderen. Ook zijn er twijfels of het gereserveerde budget van € 26 miljoen voldoende is. LNV verwacht zelf dat het niet voldoende is.

Nederland enige zonder premie voor bioboer

“De minister van LNV heeft door de jaren heen steeds minder geld beschikbaar gesteld voor het gericht stimuleren van de biologische landbouw. De laatste 10 jaar is de biologische landbouw in Nederland niet met publiek geld gestimuleerd”, concludeert de Rekenkamer. Nederland is volgens de rekenkamer daarmee het enige land in de EU dat de biologische landbouw niet gericht stimuleert met Europees geld uit het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB).

In de EU kregen biologische boeren gemiddeld een extra premie van € 142 per hectare, in Duitsland was dat € 173 per hectare. Ook in het nieuwe GLB krijgen bioboeren in Nederland geen extra hectarepremie. Er zijn wel regelingen voor duurzame landbouw in het algemeen, waar biologische boeren ook gebruik van kunnen maken.

Areaal groeit minder hard

Nederland heeft in vergelijking tot andere Europese landen weinig biologische landbouw. In Nederland groeit het areaal ook minder hard dan in andere EU-landen. Volgens de Rekenkamer twijfelen boeren om over te stappen naar biologisch vanwege onzekerheid over de afzet en de prijs van de producten. Om biologische landbouw te stimuleren adviseert de Rekenkamer daarom stimuleringsbeleid zowel te richten op zowel het vergroten van de vraag naar biologische producten, als op stimulering van de productie.

Landbouwminister Piet Adema onderschrijft de conclusies van de Rekenkamer. Hij voegt er aan toe dat de provincies de biologische doelstelling van 6% in 2027 ook onderschrijven. “Bij de tussentijdse evaluatie zal het NSP kijken of bijsturing nodig is”, aldus Adema.