Robotisering vleesverwerking nog lang niet praktijkrijp

De vleesbedrijven komen moeilijk aan voldoende gekwalificeerd personeel. De Centrale Organisatie voor de Vleessector (COV) wijdde daar vorige week donderdag een webinar aan. Algemeen directeur Robbert van ’t Hoff van vleesbedrijf Westfort kan al heel lang geen Nederlandse werknemers vinden.

Voorkeur voor vaste arbeidscontracten

“Daarom werken er veel migranten bij ons. Die verdienen bij ons veel meer dan in hun thuisland. We leiden de mensen op voor het werk en willen dat ze zo lang mogelijk bij ons blijven werken. Daarom hebben vaste arbeidscontracten onze voorkeur. Maar dan moeten migranten wel Nederlands willen leren, ze mogen geen gezin hebben in het land van herkomst en ze moeten eigen huisvesting hebben. Anders gaan ze een keer terug naar hun thuisland naar hun gezin. Vaak weten ze niet hoe lang ze in Nederland willen blijven. Gezien deze onzekere situatie hebben wij veel flexibele arbeidscontracten.”

Gebruik flexibele arbeid alleen als het nodig is, en niet als verdienmodel

Voorzitter Piet Fortuin van vakbond CNV is tegen al dat flexwerk. “Nederland is kampioen flexwerken. Dat is niet iets om trots op te zijn. In de vleessector is 70% van alle arbeidscontracten flexibel. Vast werk moet de norm zijn. Gebruik flexibele arbeid alleen als het nodig is, en niet als verdienmodel. Mensen zijn niet alleen een productiemiddel dat zo goedkoop mogelijk moet worden ingezet. Mensen moeten perspectief hebben, ook als ze uit het buitenland komen.”

Van ’t Hoff zegt dat er echter vaak geen andere keuze is dan een flexibel arbeidscontract. “Als mensen na drie weken werken weer een week terug gaan naar het land van herkomst, dan is een vast contract geen optie. En wij moeten wel al het werk gedaan krijgen voor een gezonde bedrijfsvoering. Flexibele contracten zijn noodzakelijk.”

Robotisering in kinderschoenen

Automatisering en robotisering kunnen het arbeidstekort verlichten. Maar deze techniek staat in de vleessector nog in de kinderschoenen, zegt salesmanager Aljoscha Broshuis van vleesbedrijf Marel Meat. “Wij produceren kip, vlees en vis en realiseren een omzet van $ 1,2 miljard. Van onze omzet steken we 6% in research en development, vooral in automatisering en robotisering. Marel Meat is daar al ver in bij de slachtlijn. Daar worden de meeste handelingen uitgevoerd door robots met behulp van 3D-scantechnieken en algoritmes. Maar uitbenen en uitsnijden is het meest arbeidsintensieve deel van de vleesproductie, en het moeilijkst te robotiseren. Dat komt omdat ieder dier uniek is in vorm. Een auto heeft altijd dezelfde vorm. Als we in de snijzaal een andere snit nodig hebben, dan kun je dat een mens vertellen, die zijn werk dan aanpast. Een robot een andere snit leren, vergt een ingrijpende aanpassing van het computerprogramma.”

Uitbenen en uitsnijden is het meest arbeidsintensieve deel, en het moeilijkst te robotiseren

Ondanks de vele hobbels heeft Marel Meat de eerste stappen gezet in de robotisering van het uitbenen. Broshuis: “Ons hangend uitbeensysteem is 20% efficiënter. De menselijke werkzaamheden zijn versimpeld, waardoor meer mensen dat werk kunnen doen. Daardoor konden we hier het aantal mensen terugbrengen van 171 naar 144. Of de investering lonend is? Dat bepaalt de markt.”