Scave.World: pasta produceren met natuurinclusieve landbouw

Bart van Beuzekom volgde de opleiding Ecometrie en financial engineering aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam en deed zijn master in Londen. Na een wereldreis werkte hij in Londen onder meer voor belegger Blackrock. Vervolgens werd hij directeur Latijns-Amerika voor data-analysebedrijf Ortec, waarbij hij in acht jaar tijd van één naar dertig medewerkers ging.

In aanraking met agroforestry

De geboorte van zijn kinderen zorgde voor een bijzondere carrièremove. “Ik had hartstikke leuk werk, maar daarmee had ik totaal geen invloed op de grote problemen, zoals klimaatverandering. Ik wil heel graag een net zo’n goede, of liefst betere wereld achterlaten.” In die tijd kwam hij in aanraking met agroforestry, het combineren van bos met landbouw. “Ik heb samen met een aantal Nederlanders in Rio de Janeiro een studiegroep opgericht. Een van ons heeft 30 hectare land gekocht. Naast mijn werk zat ik toen twee dagen in de week daar om te helpen met het opzetten van het eerste systeem. Ik heb daar goede ervaring opgedaan, bijvoorbeeld op het gebied van irrigatie. Het land ziet er inmiddels echt fantastisch uit. Het staat vol met bananenbomen, maar er groeien ook onder meer papaya’s, avocado’s en citroenen.”

In een volgend project hebben de initiatiefnemers twee aanpassingen gedaan. “We kozen voor een gebied met veel gras en het regende in de periode veel. Het was een enorme klus om deze grond geschikt te maken. En binnen een jaar had het gras het hele gebied teruggewonnen en de zaden die we hadden geplant, slaagden er niet eens in om te ontkiemen. Hier hebben we ontzettend veel van geleerd.”

Ik had echt het gevoel dat ik bij kan dragen aan klimaatverandering. Daarbij wil ik me focussen op de landbouw

Toen brak corona uit. “In Rio de Janeiro waren de coronaregels veel strenger dan in Nederland. We besloten terug te keren naar ons geboorteland. Ik heb mijn bedrijf overgedragen en ben me in de wereldproblematiek gaan verdiepen. Wat zijn de grootste uitdagingen? Criminaliteit wordt bijvoorbeeld als een probleem genoemd, maar de afgelopen twintig jaar zijn de cijfers stabiel.” Anders is dat met niet-overdraagbare ziektes. “Die zijn 3% van de bevolking naar 30% gedaan. Dus dat is een probleem. En 76% van de zoetwater dieren zijn uitgestorven in de afgelopen veertig jaar. Dat wordt veroorzaakt door het feit dat we heel veel autorijden en veel kunstmest en pesticiden gebruiken. Daardoor vervuilt het water en verslechtert onze gezondheid. De problemen zijn dus eigenlijk allemaal aan elkaar gelinkt.” Zodoende heeft hij drie bottlenecks benoemd: social justice, de energietransitie en klimaatverandering. “Ik had echt het gevoel dat ik bij kan dragen aan klimaatverandering. Daarbij wil ik me focussen op de landbouw.”

Oprichting Scave.World

Hij richtte Scave.World op om zijn ideeën verder uit te werken. “Ik heb gekeken welk systeem voor ons land het meest geschikt is en hoe ik met minimale arbeid een zo hoog mogelijke opbrengst kan realiseren. Zodoende heb ik een model gebouwd waarin ik per hectare 20 tot 40 uur per jaar investeer in het onderhoud. Van die 40 uur besteed ik 13 uur aan het zaaien en dorsen van granen. Ook was ik 4 uur bezig met het onkruid wieden. Die tijd wilde ik liever besparen. Dus besloot ik mijn bodem in te zaaien met een mix van granen en peulvruchten. Dat levert niet alleen extra afzet op, maar zorgt er ook voor dat het water beter wordt vastgehouden. De rest van de tijd zit in het onderhouden en oogsten van bomen dit in zeven meter brede stroken staan. Die dragen ook bij aan een betere water- en luchtfiltering.” Er is op dat gebied heel veel mogelijk. “Je kunt bijvoorbeeld ook blauwe bessen- of frambozenstruiken planten, of artisjokken zaaien tussen de asperges. Zo kun je op zeven meter grond ontzettend veel verschillende producten oogsten.”

Het gaat volgens hem echt om een complete plaatje. “Als je bomen op je akker zet, dan zorgen deze voor meer schaduw en minder wind. Zodoende creëer je hele mooie plekken voor de granen en andere gewassen. Bovendien wordt er meer koolstof opgeslagen in de bomen en in de bodem. Zodoende dragen we bij aan de klimaatverbetering.”

Testprojecten van Scave.World

Twee jaar geleden heeft hij in Waddinxveen een testproject van 1,6 hectare aangelegd, dat inmiddels is uitgebreid naar 4,3 hectare. “Momenteel is 1,6 hectare gewijd aan semi-traditionele Scave-boomlijnen. Daarbij verwacht ik 166% productie in vergelijking met het afzonderlijk planten van de gewassen in een monocultuur. Van de 166% komt 32% van grote bomen, zoals walnoot, kastanje en pecan, 47% van kleine bomen, zoals amandel en hazelnoot, 65% van populatie wintertarwe en 22% van wintererwten.” De resterende hectares zijn gewijd aan onderzoek naar methoden van planten, schimmelbehandeling en gezamenlijke oogst.

Daarnaast heeft Scave.World een testproject van 0,8 hectare in Cidadelhe in Portugal, dat inmiddels is uitgebreid naar 188 hectare. “Hier focussen we ons op de koolstofafvang. Voor de toekomst zoeken we nog meer locaties waar land kan worden geregenereerd, met name Noordoost-Spanje.”

Alle boeren natuurinclusief werken

Hij hoopt dat meer boeren natuurinclusief gaan werken. “Als we zorgen dat alle boeren natuurinclusief kunnen werken, stoppen met het gebruik van kunstmest, pesticiden en geïmporteerd veevoer en hun vee voornamelijk buiten laten lopen, verdwijnt in één klap het overgrote deel van het stikstofprobleem in de landbouw. Dat biedt boeren en de Nederlandse landbouw perspectief.” Daarbij is er echter een grote uitdaging. “Boeren zijn afhankelijk van hun afzetkanalen. We kunnen in Nederland wel 80.000 hectare aan walnotenbomen planten, maar als de supermarkt vanwege de prijs de walnoten toch liever uit Turkije haalt, dan zit je met een probleem.

We denken aan kleine fabrieken, waarin regionale oogsten worden gebruikt tot heerlijke en gezonde pasta’s

Daarnaast merken we dat veel prachtige producten van natuurinclusieve boeren niet als zodanig worden verkocht, omdat er geen markt voor is. Dat is toch ontzettend zonde!” Van Beuzekom wil graag helpen met een oplossing. “Samen met pasta-expert Sean Patrick heb ik Foodmills opgericht. Samen willen we van de natuurinclusieve afzet lekkere en houdbare producten maken, voornamelijk pasta, maar daarnaast ook ontbijtgranen en snacks.” Voor de verwerking van pasta wil hij allerlei lokale graansoorten tot peulvruchten gebruiken. “Maar ook bijvoorbeeld verspilde appels en peren behoren tot de mogelijkheden. Vervolgens willen we onze producten zo lokaal mogelijk op de markt brengen. We denken dus aan kleine fabrieken, waarin regionale oogsten worden gebruikt tot heerlijke en gezonde pasta’s.”

‘Pasta plot’

Inmiddels heeft van Beuzekom op zijn testveld in Waddinxveen een ‘pasta plot’ gerealiseerd met haver, gerst en tuinbonen naast de tarwe en erwten. “Het idee is om alles samen te oogsten, te malen en te verwerken tot een heerlijk en heel milieuvriendelijk pastaproduct.” Daarbij komt zijn datakennis goed van pas. “Alle data van de verschillende gewassen verzamelen we. Als een bepaalde oogst bijvoorbeeld wat minder proteïne bevat, dan kunnen we via het algoritme exact nagaan wat we nodig hebben om tot hetzelfde eindresultaat te komen.”

Boeren vormen de oplossing van het klimaatprobleem

Inmiddels is de eerste pasta van de band gerold. “Recentelijk hebben we 200 pakjes geproduceerd voor kerstpakketten en 300 kilo voor een andere klant. In de komende zes maanden willen we de productie opschalen en meer producten creëren. Binnen anderhalf jaar hopen we vervolgens een tweede fabriek te openen en over vijf jaar denken we aan tien fabrieken. We starten in Nederland, maar ook voor het buitenland zien we veel mogelijkheden.” De ondernemer zoekt regeneratieve boeren die willen samenwerken. “Dit is een manier om de klimaatverschuiving tegen te gaan. Boeren vormen de oplossing van het klimaatprobleem. Met elkaar kunnen we de transitie versnellen.”