Schouten: ‘Maatregel die niks oplevert, voer ik niet in’

Landbouwminister Carola Schouten trok de stekker uit haar eigen voermaatregel. Uit cijfers van Wageningen UR over het eiwitgehalte in het ruwvoer blijkt dat deze gehaltes zo laag zijn door de droogte, dat boeren meer eiwit via het krachtvoer moeten geven om hun koeien gezond te houden. De maatregel om het eiwitgehalte in krachtvoer te begrenzen om zo de stikstofuitstoot te verlagen, zou hierdoor niet effectief meer zijn.

Het is al langer droog. Waarom besloot u niet eerder om de maatregel in te trekken?

“We hadden de meest recente cijfers nodig om precies het eiwitgehalte in het gras te bepalen. Die cijfers hebben we vorige week gekregen. Ik heb in mei al aangekondigd dat in augustus gekeken zou worden of de normen haalbaar waren met de actuele grasoogst. Dat blijkt nu niet het geval. En dan moet je dat ook ruiterlijk toegeven en zeggen: dit is niet de maatregel die nu wat oplevert. Dan moet je die ook niet invoeren. Tegelijkertijd moeten we wel blijven denken hoe het dan wel kan.”

Ziet u het als gezichtsverlies, dat uw maatregel niet door gaat?

“Ik had een maatregel kunnen gaan invoeren die nauwelijks iets oplevert. Dat had ik pas een slechte zaak gevonden. Nu feiten aangeven dat de maatregel niets oplevert, moet je je knopen tellen.”

Dit besluit is echt gebaseerd op de cijfers

Boeren hebben heel fel actie gevoerd tegen de maatregelen. Er waren diverse trekkeracties en er zijn zelfs bedreigingen geuit. Bent u gezwicht voor de acties?

“Nee. Dan had ik deze maatregel wel eerder genomen. Dan hadden we ook een iets rustigere zomer gehad. Dit besluit is echt gebaseerd op de cijfers.”

De benodigde stikstofruimte voor de bouw op korte termijn wordt nu ingevuld met de ruimte die ontstaat via de warme sanering varkenshouderij. Deze ruimte komt pas volgend jaar vrij. Betekent dit dat de bouw dit jaar toch stil komt te liggen?

“Nee, er wordt niet minder gebouwd. We hebben al maatregelen genomen door het verlagen van de maximum snelheid. Op die ruimte wordt nu gebouwd. De ruimte die zou vrijkomen via de voermaatregel in het najaar schuift nu een paar maanden vooruit, maar we zijn er wel zeker van dat die via de sanering varkenshouderij wordt gerealiseerd. Er wordt dus niet minder gebouwd, maar misschien iets later.”

Eerder was het juridisch niet mogelijk om de ruimte van de varkenshouderij naar voren te halen. Waarom kan dat nu wel?

‘We zagen al dat er vertraging is bij de vergunningverlening voor woningen en wegen, die zullen dan volgend jaar worden verleend en dan is die ruimte er wel. Voor dit jaar kunnen nog vergunningen worden verleend via de verlaging van de maximum snelheid.”

Hoe zeker bent u van de stikstofruimte via stoppende varkenshouders? Zijn er genoeg varkenshouders die definitief mee doen aan de regeling?

“Ja. We benutten niet de hele ruimte die de warme sanering kan opleveren. We hebben 3,6 mol/ha/jaar nodig voor de woningen en wegen die nu in de planning staan. De warme sanering levert ruim 5 mol op.”

Het geeft tijd om in overleg te gaan met de constructieve partijen

Boeren zijn blij dat de maatregel van tafel is. Worden ze nu niet opgezadeld met strengere maatregelen?

“De opgave voor stikstofreductie in de landbouw blijft onverminderd staan. Het gat dat ontstaat doordat de stikstofruimte van de warme sanering eerder wordt gebruikt, zal binnen de sector gecompenseerd moeten worden. Maar dat kan over een langere termijn gebeuren, dus dat geeft meer flexibiliteit om er invulling aan te geven. Het geeft tijd om in overleg te gaan met de constructieve partijen om te kijken hoe we hier handen en voeten aan kunnen geven.”

U benadrukt de constructieve partijen. Is niet iedereen welkom?

“LTO en NAJK hebben tot het laatst toe meegedacht aan een alternatief plan. Dat waardeer ik zeer. Ik zie de dialoog ook echt als de methode om tot een oplossing te komen in dit dossier. Er zijn partijen die steeds de dialoog hebben gezocht. Dat is de manier waarop je met elkaar verder kunt komen. Dat gaat niet via intimidatie en bedreiging. Dan verlies je echt totale draagvlak. En dan gaat het niet alleen om mij, maar om de hele samenleving. Ik denk dat hiermee geen enkele boer geholpen is.”

Betekent dit dat u partijen niet meer uitnodigt voor de vervolggesprekken?

“Ik ga geen namen en rugnummers geven. Ik wil graag met de constructieve partijen in gesprek. Er zijn ook partijen geweest die dat zeker niet hebben gedaan.”

Het is niet waarschijnlijk dat ik met FDF om tafel ga

Is Farmers Defence Force niet meer welkom?

“Wat FDF de laatste dagen heeft gedaan, ook richting Kamerleden, is onacceptabel. Je mag politici altijd aanspreken, maar je laat hun privésituatie er buiten. Als je dat niet begrijpt, dan schaadt je niet alleen je eigen reputatie, maar ook die van andere boeren. Dat is zeer kwalijk. Het is daarom niet waarschijnlijk dat ik met FDF om tafel ga.”

Over het voerspoor wordt al bijna een jaar zeer intensief gesproken. Het Landbouw Collectief struikelde erover en ook de diverse sectorplannen hebben niet tot een oplossing geleid. Heeft u nog vertrouwen in deze route om stikstof te reduceren?

“Daar blijven we goed naar kijken, maar ik ben niet blind voor de feiten. Als het niks oplevert, gaan we het ook niet doen. We gaan wel kijken wat het voerspoor in zijn algemeenheid voor mogelijkheden heeft. Daarbij wordt wel gekeken naar het totaalrantsoen en niet alleen naar het krachtvoer, dus dan heb je wel wat meer mogelijkheden.”

Lees ook: Boeren blij met schrappen voermaatregel