SER-advies: flinke rol voor landbouw in hoogwaardige biomassa

Dat is een van de conclusies in het advies Biomassa in balans van de Sociaal Economische Raad SER. Het advies is op 8 juli aangeboden aan staatssecretaris Stientje van Veldhoven van Infrastructuur en Wonen. De kern van het advies is dat hoogwaardige inzet van biomassa gestimuleerd moet worden, laagwaardig gebruik van biomassa zoals voor elektriciteit en warmte voor gebouwen moet worden afgebouwd. De politieke bepaalt het tempo en daarbij is investeringszekerheid van groot belang.

Hoogwaardige biomassa

De biomassa voor de hoogwaardige inzet kan onder meer komen uit gewassen, algen, bomen en planten en dierlijke producten. Dat kan in de chemie olie en gas als grondstof deels vervangen, onder meer voor de productie van bioplastics en biobeton. Langdurige vastlegging van CO2 in materialen helpt het klimaat en past bij een bedrijfsleven met goede economische kansen. De technieken hiervoor staan nog wel in de kinderschoenen staat ook in het advies. Daarom is ook een ‘helder, langjarig en consistent overheidsbeleid nodig waar bedrijfsleven, arbeidsmarkt en onderzoekers op kunnen inspelen’.

Aardappelen en bieten

Meervoudige verwaarding wordt steeds belangrijker stelt het advies vast. Er zijn diverse gewassen die elk verschillende grondstoffen kunnen leveren voor meerdere toepassingen. Aardappelen en suikerbieten zijn al bekende voorbeelden. Van de laatste worden de componenten al gebruikt voor voeding, grondstof voor de chemie, energieopwekking en bodemverrijking. Bio-raffinage maakt het mogelijk verschillende bouwstenen van een biogrondstof te scheiden. Die kunnen fossiele grondstoffen vervangen.

Afbouw laagwaardig

De inzet van biogrondstoffen voor elektriciteit en warmte voor gebouwen moet worden afgebouwd. Bij inzet voor warmte is het cruciaal dat het kabinet initiatieven neemt om duurzame alternatieven, als geothermie, aquathermie en warmtepompen zo snel mogelijk beschikbaar te maken. Anders komen de klimaatdoelen in de knel.

Snel ombouwen

Voor sommige toepassingen die energie vergen is nog geen duurzaam alternatief beschikbaar. Biobrandstof is bijvoorbeeld voorlopig nodig bij zwaar transport en lucht- en scheepvaart. Elektrische vrachtwagens en synthetische kerosine gemaakt uit duurzame energie en CO2 zijn er nog niet. Daar zijn biogrondstoffen een overbruggingsoplossing. Dat vraagt om een zorgvuldige, maar snelle ombouw. Het tempo van zowel de opbouw als de ombouw kan omhoog met inachtneming van duurzaamheid en investeringszekerheid.

Kabinet moet regie nemen

Belangrijke randvoorwaarde is de beschikbaarheid. De wereldwijde beschikbaarheid van duurzame biogrondstoffen is beperkt. Nederland mag daar geen onevenredig groot beslag op leggen via bijvoorbeeld de biomassacentrales. Het advies biedt een afwegingskader voor de noodzakelijke keuzes. Het ligt nu in handen van het kabinet de strategie voor de toepassing in Nederland te bepalen, de kaders vast te leggen en de regie te nemen.

Duurzaam ondernemen

Het SER-advies is voorbereid door de SER-commissie Duurzaam Ondernemen. Die staat onder voorzitterschap van Ed Nijpels en de Subcommissie Biomassa onder voorzitterschap van professor Katrien Termeer. Naast de Kroonleden maken ook sociale partners, natuur en milieuorganisaties en onafhankelijke deskundigen deel uit van de commissie DUO.