Slachterijen verbijsterd over wegblijven keurmeesters

De weerdienst vaardigde zondagavond om 17.45 uur een landelijk weeralarm met code rood uit. NVWA besloot daarop gisteravond dat keurmeesters niet de weg op zouden gaan voordat het weeralarm was opgeheven. Omdat slachterijen niet kunnen draaien zonder dit toezicht, plaatste dat slachterijen en transporteurs voor grote uitdagingen.

Verbazing over striktheid

Slachterijen zijn verbaasd over de striktheid waarmee de regel die de veiligheid van de keurmeesters moet waarborgen, is ingevoerd. Het KNMI hanteert de kleurcodering voor weeralarmen al sinds 2010, en nooit eerder was er een dergelijke oekaze. Het is iets dat slachterijen en transporteurs daardoor niet zagen aankomen. Volgens NVWA komt dat omdat code rood op werkdagen lang niet is voorgekomen. Voor het gevoel was de situatie op de weg na de sneeuwval begin vorige week zeker zo slecht, maar toen viel code rood op zondag en gold maandag code oranje. In 2012, 2017 en 2018 gold de rode code wel op werkdagen. Hoewel slachterijen zich een dergelijke ingrijpende maatregel niet kunnen herinneren, is er volgens NVWA geen sprake van veranderd beleid.

Vele transporten zijn uitgesteld en daardoor bleven die dieren op de boerderij in de stal

Vooral het tijdstip waarop het gecommuniceerd werd, wekt de meeste irritatie. Volgens NVWA kon het niet eerder omdat het alarm zondagavond werd uitgegeven. De dienst heeft slachterijen en transporteurs na het besluit telefonisch geïnformeerd. Volgens een woordvoerder van de dienst is dit gebeurd op volgorde waarin de keuringstijden waren aangevraagd. Navraag bij slachterijen leert dat de meeste het nieuws tussen 21.00 en 23.00 uur ontvingen. Er waren al verscheidene transporten onderweg. Varkens die al onderweg waren, zijn op de slachterijen in de wachtstallen blijven liggen. Vele transporten zijn uitgesteld en daardoor bleven die dieren op de boerderij in de stal. In kuikenstallen zijn vangploegen halverwege hun werk gestopt en zijn verschillende vrachtwagens met slachtkuikens teruggestuurd naar het bedrijf van herkomst en zijn kuikens daar weer in de stallen uitgeladen.

Onbegrip over eenzijdig besluit

Er is een aantal gevallen van miscommunicatie bekend, waarbij slachterij en transporteur niet geïnformeerd zijn over de maatregel. Daar is volgens POV-voorzitter Linda Janssen maandagochtend ook als eerste het werk weer hervat.

Het is ‘te gek voor woorden’ dat slachterijen zondagavond rond 21.00 uur te horen kregen dat er de volgende ochtend vroeg niet geslacht zou worden

In delen van het land viel de gladheid erg mee en op verschillende slachterijen begint de eerste ploeg al voor het tijdstip waarop code rood inging. De transporten hadden daardoor ook voor de gladheid al plaatsgevonden. POV-voorzitter Linda Janssen hoopt daarom op een grondige evaluatie van deze beslissing bij de NVWA. “Natuurlijk moet je verantwoordelijkheid nemen en moet transport veilig gebeuren, maar leg zo’n ingrijpend besluit niet eenzijdig op. Het was veel beter geweest als dit in overleg met slachterijen en transporteurs was gegaan.”

Ook de pluimveeslachterijen zijn totaal verbijsterd over de situatie. Gert-Jan Oplaat, voorzitter van de Nederlandse organisatie van pluimveeverwerkers Nepluvi, vindt het ‘te gek voor woorden’ dat slachterijen zondagavond rond 21.00 uur te horen kregen dat er de volgende ochtend vroeg niet geslacht zou worden. Op sommige plekken werden op dat moment al kuikens geladen, vrachtauto’s waren onderweg, vangploegen paraat en kuikens stonden nuchter.

Slachterijen slachten niet of beperkt

Op enkele plekken zijn kuikens en eenden die al onderweg waren naar de slachterij weer teruggebracht naar bedrijven, zo vertelt Oplaat en dat bevestigen twee slachterijen. Sommige vleeskuikenslachterijen kwamen maandag helemaal niet meer aan het slachten, enkele – met name retailslachters – begonnen in de loop van de middag weer. Vleeskuikenslachterij Esbro is maandagmiddag om 14.00 uur weer opgestart, en ook de slachterij van 2 Sisters Storteboom in Kornhorn draaide in de loop van de middag weer en hoopte ongeveer twee vijfde van de normaal dagelijkse capaciteit nog te kunnen wegslachten.

Het capaciteitsverlies bij Westfort is een derde van het aantal dieren dat op de planning stond

Ook bij varkensslachterijen is er sprake van vertraging. Bij Van Rooi Meat in Helmond en bij Vion is de ochtendploeg uitgevallen, maar de tweede shift wel gestart. Slachterij Westfort is in de loop van de dag opgestart. Doordat NVWA de mogelijkheid biedt aan het eind van de dag langer door te slachten, schat directeur Jaap de Wit het capaciteitsverlies bij Westfort op een derde van het aantal dieren dat voor maandag 15 februari op de planning stond.

Lege voersilo‘s

Over hoe het moet met koppels vleeskuikens die zijn blijven zitten of zelfs zijn teruggebracht, wordt nog overleg gepleegd. Vleeskuikenhouderijen werken met een strakke planning en kunnen niet zomaar meer slachten. Hiervoor zijn ze wederom afhankelijk van de aanwezigheid van een NVWA-keurmeester. De slachterijen hopen ofwel in de loop van de week enkele dagen langer door te kunnen slachten, of zaterdag extra te kunnen slachten. Vleeskuikenhouders liepen er ondertussen onder andere tegenaan dat voersilo’s leeg waren, en in een enkel geval zou zelfs al de mest en het strooisel al uit de stal geschoven zijn voordat kuikens ineens weer terugkwamen.

Mede-auteur: Kirsten Graumans