The Future of Food brengt uitersten in voedseldiscussie samen

Politicoloog Joris Lohman maakte samen met bioloog en journalist Hidde Boersma de film The Future of Food. De film gaat over de tweestrijd in het debat over het gewenste voedselsysteem. In harmonie met de natuur of hoogtechnologisch? Lohman pleit ervoor om de strijdbijl te begraven. “Dialoog en samenwerking brengt ons veel verder.”

Eindeloze discussies voeren Joris Lohman (politicoloog, oprichter van Food Hub) en Hidde Boersma (moleculair bioloog, filmmaker) met elkaar. Op Twitter, in paneldebatten en rechtstreeks per mail. Altijd gaat het over het voedselsysteem.

Twee smaken in de argumentenstrijd

Lohman kiest voor het kleinschalige, biologische en natuurinclusieve perspectief. Volgens Boersma kun je met die vorm van landbouw de groeiende wereldproductie niet voeden. Hij stelt dat boeren juist intensiever moeten produceren en daarbij dankbaar gebruik moeten maken van biotechnologie en chemie. Hij is de man van innovatie, indoor-landbouw en kweekvlees. Met zulke vormen van voedselproductie komt er ook nog eens grond vrij voor natuurontwikkeling.

Dezelfde argumentenstrijd vindt trouwens plaats in de Tweede Kamer, in talkshows en op de opiniepagina’s in kranten. Alsof er maar twee smaken zijn. Lohman en Boersma hebben de strijdbijl inmiddels begraven. Ze concludeerden dat hun twist geen enkele verandering teweegbrengt. Ze besloten te onderzoeken of een tussenweg mogelijk is. Kunnen de twee opties voor een duurzamer en gezonder voedselsysteem elkaar versterken?

De natuurinclusieve profeet versus de hoogtechnologische tovenaar

De film The Future of Food is het resultaat van die zoektocht. In de film proberen de twee opponenten de twee uitersten in de voedseldiscussie bij elkaar te brengen. Lohman speelt de natuurinclusieve profeet, Boersma de hoogtechnologische tovenaar. Hun zoektocht naar een mogelijk compromis brengt hen via de Boerderij van de Toekomst in Flevoland en de kassen van Wageningen UR naar de graanakkers in Ghana.

Het lijkt erop dat we de westerse discussie naar Afrika exporteren

Terugkijkend op de productie van de film vertelt Lohman over zijn ervaringen in Ghana. Ook daar blijkt de richtingenstrijd te worden gevoerd. Ngo’s wijzen gentechnologie om zo lokale graanrassen snel te veredelen af, terwijl westerse investeerders juist wel heil zien in biotechnologie. “Het lijkt erop dat we de westerse discussie naar Afrika exporteren. De lokale bevolking in Ghana heeft echter geen tijd te verliezen. Het voedselvraagstuk dwingt daar de inzet van alle beschikbare technieken af. Daar kom je niet weg met een theoretische discussie. Dat heb ik in Ghana geleerd.”

De profeet en tovenaar gingen ook langs bij de Boerderij van de Toekomst. Op het strokenteeltbedrijf worden de modernste technieken uitgeprobeerd met oog voor biodiversiteit en bodemkwaliteit. Lohman: “Daar wordt natuurinclusief geproduceerd met inzet van veldrobots. De productie is superintensief. Onder Nederlandse omstandigheden kunnen op rijke gronden de twee uitersten dus samen gaan. Natuurinclusief staat dus niet per definitie gelijk aan extensief.”

Een mentaliteitskwestie

Lohman geeft toe dat hij door het maken van de film qua voedselvisie een stukje in de richting van Boersma is opgeschoven. Hij ziet nu ook de voordelen van de gentechniek Crisper-Cas en bijvoorbeeld van kweekvlees om zo minder dierlijke eiwitten te hoeven produceren. “Maar we moeten juist wegkomen uit die frames”, benadrukt hij. “Ik zie mijn voedselvisie liever als overstijgend, dan opschuivend. Dat lukt alleen als je je openstelt voor je tegenstander, in gesprek gaat, jezelf de vraag stelt wat ik van hem of haar kan leren. Het is in feite een mentaliteitskwestie. De onderzoekers van de Boerderij van de Toekomst in Lelystad hebben die mentaliteit. Dat leidt tot verrassende resultaten op hun akkers.”

Ik zie mijn voedselvisie liever als overstijgend, dan opschuivend

Onlangs is de film op verzoek van CDA-Kamerlid Derk Boswijk vertoond in de Tweede Kamer. Lohman ging in gesprek met de aanwezige Kamerleden. “De discussies over het wenselijke voedselsysteem vinden ook plaats in politiek Den Haag. Je ziet steeds dezelfde botsingen. Daar zitten de profeten bij GroenLinks, D66 en Partij voor de Dieren, de tovenaars bij VVD en BBB. Ik hoop dat onze film ertoe bijdraagt dat mensen uit hun schuttersputje komen, de dialoog met hun tegenstander starten en gaan samenwerken.”

The Future of Food (regisseur Karsten de Vreugd) is vanaf 1 mei te zien in filmhuizen in Nederland en België. De makers zijn erbij. Bovendien is de film van 22 maart tot 1 mei tijdelijk gratis te streamen via het platform Stop the Foodfight.