FoodAgriTop50 2021

Foto: Jan Willem van Vliet

Bert Jansen – (Voormalig) CEO aardappelverwerkingsbedrijf Avebe

Bert Jansen stopte op 1 oktober 2021 als CEO van aardappelverwerkingsbedrijf Avebe. Jansen staat al jarenlang heel hoog genoteerd in deze lijst. Dat komt omdat hij is geslaagd in zijn uitdagende missie bij Avebe. De aardappeltelerscoöperatie was in 2006 op sterven na dood, maar sinds zijn aantreden in 2008 gaat het bergopwaarts met Avebe. In die dertien jaar veranderde het concern van een bulkproducent naar een innovatieve producent van hoogwaardige grondstoffen voor voedingsmiddelen. De laatste vier boekjaren realiseerde Avebe een prestatieprijs boven € 80 per ton aardappelen. Het nieuwe doel werd een prestatieprijs van € 95 in 2023. Dat lukte direct al met de vermarkting van oogst 2019, waarmee Avebe een prestatieprijs realiseerde van € 96,15.

Van dierlijk eiwit naar plantaardig eiwit
Door de coronacrisis is er meer vraag naar de hoogwaardige voedingsingrediënten die Avebe produceert.
Jansen zei in zijn laatste interview met Food&Agribusiness dat Nederland een specialiteitenland moet worden. De meest relevante trend voor Avebe is de overgang van dierlijk eiwit naar plantaardig eiwit. De afzet van aardappeleiwit groeit zo hard dat het concern de productiecapaciteit ieder jaar kan uitbreiden. Momenteel verkoopt Avebe 10 tot 15% van het eiwit in de voedingssector, de rest is bestemd voor veevoer. Jansen voorspelde op basis hiervan dat Avebe in 2024 een prestatieprijs kan realiseren van € 100 per ton aardappelen bij een normaal groeiseizoen. Als het concern al het eiwit uit de aardappel kan vermarkten in de voedingssector, dan wordt de bijdrage van eiwit in de prestatieprijs net zo groot als de bijdrage die zetmeel nu heeft. Dat is de uitdaging van de opvolger van Jansen, David Fousert.

Foto: Roel Dijkstra

Carola Schouten – Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit

Carola Schouten heeft zich als landbouwminister niet populair gemaakt bij een deel van haar doelgroep. Bij haar aantreden, ruim vier jaar geleden, werd ze als boerendochter toegejuicht. Nu, bij haar vertrek, oogst ze hoon bij een luidruchtig maar niet altijd representatief deel van de boeren en tuinders. Ze mag haar erfenis overdragen aan een opvolger. De opgemaakte balans is niet onverdeeld gunstig.

Stikstofdossier
Dat de rechter het stikstofbeleid van haar voorgangers heeft afgeschoten, kan haar niet worden aangerekend. Ze draagt wel de zware last van het feit dat ze er ondanks haar inzet niet in is geslaagd een bevredigende en vooral snelle oplossing te vinden voor alle ondernemers die door de stikstofuitspraak tussen wal en schip raakten: de zogenoemde PAS-melders. Het stikstofdossier zal de komende jaren als een rode draad in het landbouwdossier verweven blijven. Het nieuwe kabinet mag zich vast opmaken voor onrust over de nieuwe plannen.

Foto: Herbert Wiggerman

Hein Schumacher – CEO Koninklijke FrieslandCampina

FrieslandCampina en CEO Hein Schumacher hebben een roerig jaar achter de rug; een stuk minder feestelijk dan gedacht voor de viering van het 150-jarig bestaan. Corona was slechts een van de oorzaken voor een teleurstellend resultaat. De lucratieve Chinese markt via Hongkong bleek in een klap vrijwel verdwenen. Schumacher houdt vast aan zijn strategie met onder meer groei in Europa en Afrika, en de omslag naar plantaardig. Hij heeft een flinke reorganisatie in gang gezet. Onvrede leidde tot het vertrek van de net benoemde bestuursvoorzitter en honderden leden.

Rust terugbrengen
De komende maanden worden cruciaal. Dan zal blijken of Schumacher samen met kersvers voorzitter Sybren Attema de rust terug kan brengen bij Nederlands grootste zuivelonderneming. Aan de melkprijs zal het niet liggen. Die is juist een stuk beter dan de laatste jaren. Een resultaat en nabetaling over 2021 kunnen alsnog een kers op de jubileumtaart zetten.

Foto: Michel Zoeter

Dirk de Lugt – Voorzitter raad van beheer Cosun en van Brancheorganisatie Akkerbouw

Dirk de Lugt is voor de akkerbouw een onmisbare spin in het web. Hij is voorzitter van de raad van beheer van Cosun, een coöperatie van 9.000 bietentelers. Cosun werd jarenlang geplaagd door een lage suikerprijs, maar die ligt het laatste jaar op een veel hoger niveau. Daarom is Cosun positief gestemd over de suikermarkt. De leden kunnen van oogst 2022 meer bieten leveren. De Europese suikersector heeft drie zeer magere jaren achter de rug. Cosun heeft nu meer vertrouwen in de suikermarkt. Belangrijk, vindt De Lugt. De bietenteelt moet kunnen concurreren met de andere gewassen in het bouwplan.

Actieplan Plantgezondheid
Als voorzitter van de Brancheorganisatie Akkerbouw ontwikkelde hij een programma voor onderzoek en innovatie en wist hij als eerste in de landbouwsector een algemeenverbindendverklaring te krijgen. Hij kreeg over een gevoelig onderwerp als gewasbescherming de neuzen dezelfde kant op met het Actieplan Plantgezondheid. De Lugt spreekt de overheid regelmatig aan op onduidelijke regels of plannen. “We zien dat het verdienvermogen van akkerbouwers regelmatig wordt geraakt door nieuw beleid dat grote investeringen vraagt, zoals bij de maatregelen om de emissie van gewasbeschermingsmiddelen te beperken.”

Ook over de overheidsplannen voor het zevende actieprogramma nitraatrichtlijn neemt De Lugt geen blad voor de mond. Het steekt de akkerbouwsector vooral dat telers volgens de plannen een nagewas moeten zaaien na de oogst van aardappelen en bieten. Dat betekent vroeg oogsten en dus lagere opbrengsten en fabrieken die de aanvoer in een veel kortere periode moeten wegwerken. De Lugt: “De plannen zijn onhaalbaar, ontwrichtend en onbetaalbaar.”

Foto: Herbert Wiggerman

Carin van Huët – Directeur Food en Agri van Rabobank

Carin van Huët staat stabiel in de top 10. Rabobank is en blijft veruit de belangrijkste financier in de food- en agrisector. Niet verwonderlijk dus dat Van Huët deze zomer aan de bel trok over voornemens voor aanscherping van kapitaaleisen voor banken. Door die zogenoemde Bazel IV-eisen zou de waardering van productiemiddelen als zekerheid lager worden, waardoor banken hogere rentes zouden moeten berekenen. Dat treft grondgebonden landbouwbedrijven, maar ook kapitaalintensieve bedrijven in het MKB en de foodindustrie.

Rabo Carbon Bank
Food en Agri blijft belangrijk voor Rabobank, benadrukte topman Wiebe Draijer dit jaar nog eens. Wel ligt Rabobank juist door die verbondenheid onder vuur van actiegroepen. Zij vinden dat Rabobank te weinig doet aan verduurzaming, ondanks initiatieven zoals de Rabo Carbon Bank. Anderen daarentegen vinden dat de bank juist veel te ver gaat op dat vlak. Het blijft lastig balanceren.

Foto: Lesley Martin

Frans Timmermans – Vicevoorzitter van de Europese Commissie

Klimaatpaus Frans Timmermans krijgt met zijn ambitieuze plannen zoals de vermindering van de uitstoot van broeikasgassen, de terugdringing van het gebruik van meststoffen en de uitbreiding van het areaal voor de biologische landbouw (naar 25%) niet overal de handen op elkaar. De Boer-tot-Bordstrategie van de vicevoorzitter van de Europese Commissie wordt wel vergeleken met de megalomane plannen in de tijden van de Sovjet-Unie, waar doelstellingen werden geformuleerd die nooit werden gerealiseerd.

Foto: ANP

Hanneke Faber – President Global Foods & Refreshment bij Unilever

Hanneke Faber is sinds 1 mei 2019 wereldwijd verantwoordelijk voor Unilever-categorieën Ice Cream, Tea en Foods. Haar doel: goed doen door goed te doen. Faber rapporteerde over de eerste helft van 2021 een omzet van $ 10,2 miljard, 8,1% meer dan in 2020. De winst zit in de grote merken als Ben & Jerry’s, Magnum, Knorr en Hellmann’s.

Faber ondernam verschillende initiatieven om klimaatverandering en obesitas te bestrijden. Zij ontwikkelt samen met voedseltechnologiebedrijf Enough nieuwe plantaardige vlees- en zuivelvervangers. De bedrijfstak wil zout, suiker en calorieën in het voedsel verminderen en verspilling tegengaan.

Foto: Jumbo Supermarkten

Olaf de Boer – Directeur Commercie Jumbo

Olaf de Boer was sinds 2018 Directeur Buying & Merchandising van Jumbo Supermarkten. Hij ontwikkelde onder meer het concept voor weiderundvlees. De Boer is op 1 december gestopt bij de supermarktketen uit Veghel. Zijn taken worden overgenomen door Frances Franken-Mulder. Franken komt van Ahold Delhaize waar ze diverse functies heeft vervuld bij onder meer Albert Heijn.

Jumbo heeft een enorme opmars gemaakt in de Nederlandse retail, met een marktaandeel van 21,5% in 2020 is het na marktleider Albert Heijn de tweede supermarktketen. Jumbo Food Groep kreeg dit jaar het predicaat Koninklijk. De restaurants van La Place zijn onderdeel van Jumbo, eigenaarsfamilie Van Eerd is eveneens eigenaar van Hema.

Foto: Picnic

Michiel Muller – CEO en oprichter Picnic

Michiel Muller startte de online supermarkt Picnic in 2015. Picnic heeft geen winkels, maar bezorgt boodschappen met elektrische voertuigen aan huis. De minimale bestelwaarde is € 35. Picnic rekent geen bezorgkosten. Picnic zegt ongeveer 750.000 klanten te bedienen in 170 Nederlandse plaatsen. Het bedrijf is al twee jaar actief in Duitsland en sinds dit jaar ook in Frankrijk. In 2020 had het bedrijf een geschatte omzet van € 470 miljoen.

Wat bij de online bezorgsuper opvalt, is dat het bedrijf bijna alles inhouse doet, zoals ontwikkeling van een geautomatiseerd magazijn, nieuwe elektrische Picnic-voertuigen en interne en klantgerichte applicaties. Het biedt de flexibiliteit om nieuwe ideeën uit te voeren. Het bedrijf blijft groeien. Zo’n succesvol concept is een voorbeeld voor anderen. Dat Muller succesvol is in uitbreiden, had hij al bewezen met het meebouwen aan het netwerk van onbemande tankstations Tango.

Foto: Studio Kastermans

Jan Anker – CEO zuivelverwerker Royal A-ware

Royal A-ware heeft dit jaar de overname van de melkpoederactiviteiten van FrieslandCampina in Aalter (B) afgerond. Met de overname bouwt Jan Anker verder aan het familiebedrijf. A-ware moet de nieuwe business vanaf nul opbouwen. De melkpoederverkoop kan natuurlijk wel meeliften op de wereldwijd succesvolle afzet van kaas. Ook op andere fronten werkt Anker met zijn vertrouwelingen aan verdere uitbreiding van het bedrijf.

Partner Albert Heijn
Zo liggen in Ierland plannen voor de bouw van een nieuwe kaasfabriek in samenwerking met Glanbia. Verzet van een natuurorganisatie zorgt nog voor vertraging. Ook in Nederland timmert A-ware flink aan de weg. Zo lijkt het Beter voor Koe, Natuur & Boer-programma een succes. Nieuwe melkleveranciers waren nodig om aan de extra vraag van partner Albert Heijn te kunnen voldoen. AH kondigde recent aan ook het vlees van de melkkoeien uit het programma te willen afnemen.

Foto: Zandbergen

Adriaan Figee – Chief Commercial Officer Zandbergen

De Nederlandse importeur van vlees Zandbergen presenteert zichzelf met World’s Finest Meat. Maar zoals veel vleesbedrijven maakte ook Zandbergen de stap naar vleesvervangers. In 2018 ging het een exclusieve samenwerking aan voor de distributie van vleesvervangers van de Amerikaanse producent Beyond Meat. Die samenwerking breidde zich een jaar later uit naar een nieuwe fabriek in Zoeterwoude waar de Beyond Meat-producten worden gemaakt. Vorig jaar werd The New Plant, zoals de productielocatie werd genoemd, geopend. De plantaardige hamburgers en worsten rollen daar sindsdien van de band om aan de stijgende vraag naar vleesvervangers in Europa te kunnen voldoen. Volgens Adriaan Figee (1977), commercieel directeur bij Zandbergen, kwam de opening van de fabriek precies op het juiste moment.

Lokaal geproduceerde producten
De samenwerking met het Nederlandse bedrijf betekende voor Beyond Meat de eerste productiecapaciteit buiten de Verenigde Staten. Lokaal geproduceerde producten is een wens van Beyond Meat. Zo bouwde het ook een fabriek in China voor de Aziatische markt. Naast de productie in de locatie van Zandbergen bouwt Beyond Meat een eigen fabriek in Enschede waar ingrediënten worden gemaakt voor de burgers en worsten.

Beursgang Beyond Meat
Beyond Meat werd in 2009 opgericht en ging in 2019 naar de beurs. Daar heeft het roerige tijden meegemaakt. Een piek van ruim $ 196 werd kort na de beursgang gehaald, maar ook waardes van onder de $ 70 per aandeel werden aangetikt. Volgens de laatste kwartaalupdate heeft het bedrijf te maken met dalende vraag in de VS. Het is de vraag of dat een structurele beweging en een voorbode is voor andere afzetmarkten.

Foto: Herbert Wiggerman

Sjaak van der Tak – Voorzitter LTO Nederland

De opdracht aan nieuwbakken voorzitter Sjaak van der Tak van LTO Nederland is toch vooral om te verbinden. De boeren zijn intern sterk verdeeld. Hij gaat graag de boer op, laat z’n neus zien bij het boerenprotest en gaat in gesprek met Farmers Defence Force. Sceptici van LTO zijn kritisch op de optredens van Van der Tak, maar dat weerhoudt hem er niet van om het gesprek met juist die boeren aan te gaan.

Korte lijntjes met het ministerie van landbouw
In Den Haag heeft Van der Tak een goed netwerk, mede opgedaan als CDA-burgemeester van Westland en voorzitter van LTO Glaskracht. LTO Nederland is de grootste boerenbelangenbehartiger en heeft, met het kantoor een paar honderd meter verderop, korte lijntjes met het ministerie van landbouw. Juist die lijntjes schuren bij boeren die geen lid zijn van LTO. Ook plannen die in samenwerking zijn gemaakt met werkgeversorganisaties of banken, zijn geen favoriet onder boeren. LTO moet harder met de vuist op tafel staan, vinden ze.

Foto: Van Assendelft Fotografie

Ronald Lotgerink – CEO Vion Food Group

Ondanks corona wist Vion in 2020 de nettowinst te verdubbelen naar € 52,9 miljoen. Volgens het vleesconcern een gevolg van kostenverlagingen, slimmer werken en goede resultaten in Beef en Retail. Ronald Lotgerink gaf bij de presentatie van de cijfers aan ‘best wel tevreden’ te zijn. De toekomst van Nederlands vlees ligt volgens hem in regionale (Europa) ketens. Export naar China was even lucratief, maar op de lange termijn onhoudbaar. Ook zet Lotgerink onder de naam ME-AT volop in op de productie van plantaardige vleesvervangers.

Foto: Koos Groenewold

Louise Fresco – Bestuursvoorzitter Wageningen UR

Het eind is in zicht van het tijdperk-Fresco bij Wageningen UR. Op 1 juli 2022 eindigt haar tweede termijn als bestuursvoorzitter. Ze laat de voormalige Landbouwuniversiteit blakend van gezondheid achter. Zo is de WUR dit jaar voor de zeventiende keer op rij uitgeroepen tot beste universiteit in Nederland door de Keuzegids Universiteiten. Op agrarisch gebied staat de WUR op nummer 1 in de National Taiwan ranking, evenals in de Shanghai ranking. Het aantal studenten daalde dit najaar licht, voor het eerst sinds 2005, als gevolg van corona.

Foto: Duo Foto

Jaap Korteweg – Mede-eigenaar Those Vegan Cowboys

Jaap Korteweg werd vooral bekend als oprichter van de Vegetarische Slager, het bedrijf dat in 2018 werd gekocht door Unilever. Korteweg gaat onverminderd door met zijn missie om plantaardig eten de norm te maken en dieren uit de voedselketen te halen. Met zijn start-up Those Vegan Cowboys timmert hij aan de weg om kaas met melkeiwitten te maken zonder dat daar koeien aan te pas komen.

Het ondernemersbloed zorgde ervoor dat consumenten niet zo lang hoefden te wachten op een fysiek product uit de koker van de start-up: als tussenstap lanceerde zijn bedrijf in samenwerking met Westland Kaas dit jaar plantaardige kaas.

Foto: Arla Foods Nederland

Mark Boot – Managing director Arla Foods Nederland, België en Frankrijk

Arla Foods Nederland groeit met haar strategische zuivelmerken inclusief Arla biologisch, Melkunie Protein en Melkunie Breaker. Dat is goed nieuws voor Mark Boot, sinds 1 augustus 2021 de opvolger van Bas Padberg voor Nederland, België en Frankrijk. Boot was vanaf 2016 voor Arla verantwoordelijk voor de regio Zuidoost-Azië. Daarvoor gaf hij voor FrieslandCampina leiding aan de organisaties in de Filipijnen en Vietnam.

Arla investeert in duurzaamheid
Voor haar zuivelproductie in Nijkerk heeft de Nederlandse dochter van de Europese zuivelcoöperatie Arla Foods wel meer melk nodig. Nederlandse melkveehouders die weidemelk kunnen leveren aan de zuivelcoöperatie zijn uitgenodigd om lid te worden. Arla Foods maakte onlangs de nieuwe strategie bekend voor de komende vijf jaar. De oorspronkelijk Deens-Zweedse zuivelcoöperatie investeert fors in duurzaamheid, digitalisering, nieuwe producten en technieken.

Foto: Van Assendelft Fotografie

Johan Vollenbroek – Oprichter actiegroep Mobilisation for the Environment (MOB)

Dat Johan Vollenbroek dit jaar toch weer stijgt in de ranglijst is 100% gevolg van een falende overheid. Steeds weer slaagt de Nijmeegse milieuactivist erin om slagen te winnen in de juridische guerrillaoorlog die hij voert tegen de overheid en voor natuur en milieu. Dat ondernemers daar in de praktijk onder lijden, is voor hem onvermijdelijke nevenschade. Ook afgelopen jaar slaagden Vollenbroek en zijn collega Valentijn Wösten er meerdere keren in om rechtszaken te winnen over met name stikstof. Falende luchtwassers en stalsystemen lopen tegen de lamp. Ze zijn duidelijk niet op hun lauweren gaan rusten na de hoofdprijs (in hun ogen) die ze in mei 2019 binnenhaalden met de fameuze uitspraak van de Raad van State over stikstof.

Strijd tot aan de Raad van State
Vollenbroek knokt niet alleen tegen veehouderij, ook andere sectoren moeten het ontgelden. Denk aan de luchtvaart en de metaalindustrie en oliemaatschappijen. Dat de met miljarden gesubsidieerde biomassagestookte energiecentrales zo onder vuur kwamen te liggen, is ook vooral het werk van MOB. Rücksichtslos, zonder aanzien des persoons gaan ze er in. Dat gaat ver, zo strijdt MOB tot aan de Raad van State om openbaarmaking van privacygevoelige gegevens van PAS-melders – ondernemers die door de falende overheid, maar ook door de acties van MOB, klem zitten. Keihard dus als het erop aankomt.

Net als Urgenda – van de klimaatprocessen – houdt MOB het niet alleen bij juridisch actievoeren. Vollenbroek en de zijnen komen ook met ideeën hoe het anders zou moeten. Daarin zijn ze dan weer niet helemaal consequent wat betreft hun rol. Ze hebben geen achterban, alleen een effectief wapen.

Foto: Koos Groenewold

Marijke Everts – Director Corporate Affairs kalfsvleesbedrijf VanDrie Group

Marijke Everts is nu ruim twee jaar het gezicht van de VanDrie Group en heeft zacht gezegd niet stil hoeven te zitten, of beter gezegd: stil kunnen zitten. Corona, het klimaatdossier en dierenactivisme: ontwikkelingen volgen elkaar in rap tempo op. Verfrissend is dat Everts nadrukkelijk kiest voor een actieve houding. Niet reageren op de waan van de dag, maar met visie vooruit. Helaas is dat niet altijd mogelijk. “Ongehoord, onbeschoft en totaal misdadig”, noemde ze de recente bezetting van de slachterij in Apeldoorn.

Foto: Jan Willem Schouten

Pierre Berntsen – Directeur agrarische bedrijven ABN Amro

Pierre Berntsen is als niet-coöperatieve bankier in de agriwereld iets minder op de voorgrond dan de ‘bankiers uit Utrecht’, maar niettemin goed bij de les. “Laat ik het zo zeggen: dat we een prima netwerk hebben”, aldus Berntsen in een interview met Food&Agribusiness. Berntsen is sinds 2006 directeur Agrarische bedrijven bij ABN Amro. Het gaat de molenaarszoon al jaren goed af om de afweging te maken tussen het belang van zijn klanten en dat van de bank. Volgens de signalen weten aardig wat nieuwe agriklanten de weg naar de bank te vinden.

Foto: McDonald’s

Michèle Boudria – Managing director McDonald’s Nederland

McDonald’s is de grootste restaurantketen ter wereld met bijna 40.000 restaurants in 119 landen. Zo’n grote speler heeft een grote invloed in de voedingsketen. Nederland telt 254 restaurants, waar volgens het bedrijf wekelijks bijna 3,2 miljoen mensen komen eten. Michèle Boudria trad in juli 2021 aan als managing director in Nederland. De Canadese Boudria heeft een lange carrière achter de rug bij McDonald’s, waar ze in 1984 begon als werknemer bij een vestiging in Ottawa. Ze had diverse functies bij de keten in Canada en de Verenigde Staten.

Foto: Superunie

Saïd Belhassan – CPO Fresh bij Superunie

Inkoopdirecteur Gerard van Dulmen ging dit jaar bij Superunie met pensioen. Bij de inkoopvereniging van dertien zelfstandige supermarktorganisaties staan nu twee inkoopdirecteuren aan het roer. Saïd Belhassan is op 1 januari 2021 begonnen als inkoopdirecteur voor versproducten zoals groenten en fruit, vlees en zuivel. Belhassan is afkomstig van Ahold Delhaize. Sander Evers werkt al bijna twintig jaar met een korte onderbreking voor Superunie en is verantwoordelijk voor food en non-food.
Superunie is in feite de tweede inkooppartij in Nederland met volgens Nielsen een marktaandeel van ruim 27% van de supermarkt omzet.

Leden van Superunie zijn Boni, Boon Food Group, Coop, Detailresult, Hoogvliet, Jan Linders, Nettorama, Plus, Poiesz, Sligro, Spar en Vomar. Deen supermarkten is in 2021 overgenomen door Albert Heijn, Vomar en DekaMarkt. Plus en Coop hebben aangekondigd om per 1 januari 2022 te willen fuseren.

Foto: ANP

Bart Jan van Ettekoven – Voorzitter Afdeling bestuursrechtspraak Raad van State (RvS)

De Raad van State is in agrarisch Nederland een begrip. Over veel activiteiten die boeren – willen – ontplooien moet de RvS het finale oordeel geven. Meestal gaat het om uitspraken die individuele boeren betreffen. Maar op 29 mei 2019 deed de voorzitter zelf, Bart Jan van Ettekoven, een uitspraak die heel Nederland op zijn grondvesten deed schudden. Het Programma Aanpak Stikstof (PAS) werd op die dag onderuit gehaald. Het systeem van het PAS – waarbij vooruitlopend op toekomstige positieve ontwikkelingen voor Natura 2000-gebieden toch alvast nieuwe bedrijfsactiviteiten toe werden gestaan – is in strijd met de Europese Habitatrichtlijn. Zelden heeft een rechter met één enkele uitspraak zoveel teweeggebracht in de landbouw. Ruim twee jaar later zit de veehouderij niet alleen op slot, maar dreigt zelfs gedwongen inkrimping van de veestapel met een derde, allemaal om de stikstofuitstoot terug te dringen.

Foto: De Dierenbescherming

Co’tje Admiraal – Directeur-bestuurder bij De Dierenbescherming

Niet per se het opvallende profiel van deze bestuurder zelf, maar de stormachtige groei die het Beter Leven-keurmerk (BLk) onder haar leiding heeft doormaakt, levert Co’tje Admiraal dit jaar een plek op in de lijst. De bestuurder, van oorsprong afkomstig uit de zorgsector, plaatst zichzelf niet in de schijnwerpers. Het keurmerk siert tegenwoordig al het varkensvlees en eieren in de schappen. Belangrijkste wapenfeit dit jaar: alle Nederlandse supers voeren vanaf 2023 ook het label op verse kip.

Foto: ANP

Willem van Weede – CEO Vivera

Willem van Weede staat aan het roer van Europa’s derde grootste producent van vleesvervangers: Vivera. Onder zijn leiding werd in 2019 vleesbedrijf Enkco afgestoten en ging Vivera zich volledig richten op vleesvervangers. In 2021 werd het bedrijf weer onderdeel van een vleesbedrijf door de overname door de Braziliaanse vleesreus JBS. Door de overname ziet Van Weede mogelijkheden om sneller te groeien. Andersom heeft JBS toegang gekregen tot de Europese markt van vleesvervangers. Zaak is dat de producten onderscheidend blijven.

Foto: Koos Groenewold

Dick Hordijk – CEO Agrifirm

Onder Dick Hordijk verbeterde Agrifirm de financiële prestaties in 2020. Er ging meer geld naar de leden van de coöperatie dan in 2019. Agrifirm moet het op de thuismarkt bevechten met de concurrenten. Veel volumewinst is er niet meer te behalen. Daarom zoekt het bedrijf ook zijn heil in het buitenland, met onder andere activiteiten in Brazilië, China en Polen. Waar het verantwoord inkoopbeleid van de onderneming eerst alleen gold voor de activiteiten in Noordwest-Europa, heeft Agrifirm dat vorig jaar uitgerold over de hele onderneming.

Foto: Lidl Nederland

Marcel Oosterwijk – Directeur Lidl Nederland

Marcel Oosterwijk is de ervaren topman van Lidl Nederland. Het marktaandeel van de discounter is sinds zijn aantreden in 2008 ruim verdubbeld naar bijna 11% in 2020. Lidl presenteert zich niet alleen als de goedkoopste super, maar ook als de beste supermarkt in groenten en fruit. Aandacht is er voor duurzaamheid en dierenwelzijn. Dit jaar startte de discounter met het duurzaamheidslabel Eco-Score. Of Lidl zijn derde positie kan handhaven wordt nog spannend na de fusie tussen Plus en Coop op 1 januari 2022.

Foto: Roel Dijkstra

Cees-Jan Adema – Directeur Federatie Nederlandse Levensmiddelen Industrie (FNLI)

Cees-Jan Adema is de drijvende kracht achter de grootste organisatie in de voedingssector: de Federatie Nederlandse Levensmiddelen Industrie (FNLI). Adema trad aan op 1 januari 2021. De FNLI vertegenwoordigt 18 brancheorganisaties. Ongeveer 500 voedingsbedrijven zijn rechtstreeks lid. De voedingssector realiseerde vorig jaar een productiewaarde van bijna € 70 miljard. Het is één van de grootste industriële sectoren in Nederland. De voedingssector levert Nederland een handelsoverschot op van € 17,6 miljard. Zie interview op pagina 18.

Foto: Jan Willem van Vliet

Henk Staghouwer – Gedeputeerde Provincie Groningen

Henk Staghouwer heeft meer invloed op het landelijke beleid dan zijn functie doet vermoeden. Hij is bij het interprovinciaal overleg (IPO) lid van de commissies voor stikstof en vitaal platteland. Via zijn partij (ChristenUnie) heeft hij rechtstreeks toegang tot landbouwminister Schouten. Hij wendt zijn invloed aan als het gaat om de nationale invulling van het gemeenschappelijk landbouwbeleid, waarvoor hij ook binnen het interprovinciaal overleg mee aan de touwtjes trekt. Zijn lijst met nevenfuncties is zo lang, dat het voorlezen ervan al bijna een dagtaak is.

Foto: Ton Kastermans Fotografie

Jaap Seidell – Universiteitshoogleraar VU Amsterdam

Jaap Seidell is het wetenschappelijke geweten van Nederland als het gaat om gezondheid en voeding. Krijgen andere wetenschappers wel eens het verwijt dat ze in een ivoren toren zitten, voor Seidell geldt dat zeker niet. De in Wageningen opgeleide voedingswetenschapper is voortdurend bezig kennis over het thema gezondheid en voeding onder de aandacht te brengen van het brede publiek.

Gezond voedingspatroon
Dit jaar verscheen zijn boek Andere kost, al het vierde publieksboek over gezonde voeding. Als onderzoeker weet hij steeds maatschappelijk relevante onderwerpen te brengen. Dit najaar constateerde hij na onderzoek dat aanbiedingen in supermarkten niet bijdragen aan een gezond voedingspatroon. Te veel ‘ultrabewerkt’ voedsel, wat volgens hem meestal niet gezond is. Mensen moeten meer zelf gaan koken met onbewerkte producten, is zijn recept tegen de obesitas-epidemie. Seidell is ook voorzitter raad van advies TAPP Coalitie.

Foto: Arenda Oomen Fotografie

Hans Mommaas – Directeur Planbureau voor de Leefomgeving

Het Planbureau voor de Leefomgeving is een van de belangrijkste adviseurs van het kabinet als het gaat om milieu- en klimaatmaatregelen. Hans Mommaas geeft sinds 2015 leiding aan dit instituut. De PBL-directeur pleit al enige jaren voor een omslag in de landbouw, waarbij hij steeds voor ogen heeft dat de primaire producenten langjarig perspectief nodig hebben. Maatregelen voor de korte termijn bieden oplossingen die niet lang beklijven, vindt hij.

Bij landbouwminister Carola Schouten kreeg Mommaas gehoor voor zijn pleidooi. Mommaas was niet de bedenker van de stikstofplannen die nu op tafel liggen, maar zijn PBL gaf wel aan wat de mogelijke gevolgen zijn. Hij probeert een uitweg te vinden uit de juridische stikstofimpasse door de rechters wetenschappelijk houvast te bieden. En hij wil de discussie over natuurkwaliteit verbreden: het gaat niet alleen over stikstof.

Foto: Jan Willem Schouten

Yoram Knoop – CEO ForFarmers

Het voerbedrijf van Yoram Knoop heeft het zwaar te verduren. Onder invloed van tegenvallende financiële prestaties liet de koers van het beursgenoteerde ForFarmers dit jaar forse dalingen zien. Hoewel in 2021 de overname van De Hoop Mengvoeders werd afgerond waarmee de Lochemse voerfabrikant zijn positie in de Nederlandse vleeskuikenhouderij versterkte, spelen verschillende factoren het concern parten. In het derde kwartaal waren het vooral de hoge energiekosten die de operationele winst negatief beïnvloedden. Maar ook margedruk door de concurrentiestrijd in alle markten, slecht afgesloten contracten in Duitsland, lastige marktomstandigheden deels beïnvloed door de coronacrisis en hogere grondstofprijzen die eerst deels niet konden worden doorberekend, waren eerder oorzaken van de tegenvallende prestaties. Het lijkt iedere keer wat.

Overnames heeft ForFarmers beloofd
Vanwege de onzekerheid over de ontwikkeling van de energieprijzen, doet ForFarmers geen uitspraken over de verwachte resultaten voor 2021 en de autonome resultaatontwikkeling in 2022. Onzekerheid is geen goed teken. Er zal actie ondernomen moeten worden om aandeelhouders tevreden te houden of terug te winnen. Zij wachten mogelijk op een grote klapper van een overname voor wat meer vertrouwen. Overnames heeft ForFarmers beloofd. Binnen vier jaar moet het bedrijf voer maken in zeven landen en zijn er twee nieuwe markten bijgekomen, want de groei in West-Europa is er uit. Mogelijk komt er ook met een nieuwe CEO wat meer vertrouwen terug. Knoop stopt namelijk in april 2022 bij het bedrijf. De zoektocht naar een nieuwe topman of -vrouw is al gestart.

Foto: De Heus

Co de Heus – CEO en mede-eigenaar De Heus

Waar De Heus in de voorgaande jaren vooral zijn voetafdruk in het buitenland vergrootte, heeft hij afgelopen tijd ook in Nederland zijn stempel gedrukt. Eind 2020 ging hij een samenwerking aan met pluimveeverwerker 2 Sisters Storteboom. De Heus werd daarmee de exclusieve voerleverancier voor alle vleeskuikenconcepten van Storteboom. De voermaker ziet dat er meer gesloten ketens nodig zijn en dat er beter ingespeeld moet kunnen worden op ketenconcepten. In dat licht nam het bedrijf dit jaar ook familieonderneming Coppens Diervoeding in Helmond over. Met de koop breidde De Heus het aantal fabrieken in Nederland uit naar tien. De extra fabriek was volgens het concern nodig om voldoende productiecapaciteit en -flexibiliteit te hebben om te kunnen voldoen aan de wensen van supermarkten en consumenten aan ketenconcepten. Opvallend is dat De Heus spreekt van productiegroei in Nederland, in alle diersectoren. De productie op de negen locaties zat tegen de grenzen van de capaciteit aan. En dat terwijl de mengvoerafzet in Nederland al jaren dalend is en concurrenten als ForFarmers en Agrifirm hun voerafzet niet stabiel krijgen, maar zien dalen.

Vietnam
Begin dit jaar nam De Heus ook de pluimveeslachterijen van Van Miert over. Een maand later deed het voerconcern de slachterijen echter alweer van de hand aan Exportslachterij Clazing. Het stelde zich primair te willen blijven richten op zijn kernactiviteit: het maken van voer. Met de verkoop behield De Heus wel een minderheidsaandeel in Van Miert.
Ondertussen ging de expansie buiten de Nederlandse grenzen ook gewoon door, onder andere in Vietnam, waar dertien voerfabrieken en een premixfabriek werden overgenomen.

Foto: Glastuinbouw Nederland

Adri Bom-Lemstra – Voorzitter Glastuinbouw Nederland

Door de promotie van Sjaak van der Tak naar LTO Nederland had Glastuinbouw Nederland een nieuwe voorzitter nodig. Dat werd weer een CDA-prominent met Westlandse roots. Adri Bom-Lemstra had, met een aanloop vanuit het Zuid-Hollands provinciebestuur, eind 2019 al de sprong gemaakt naar het voorzitterschap van Greenports Nederland. Even leek ze die hamer te moeten opgeven. Maar het bleek toch mogelijk deze wat bredere tuinbouwfunctie met een nog best politiek karakter te combineren met het besturen van Glastuinbouw Nederland. Bij deze sterke bedrijvenclub – misschien wel de sterkste sectororganisatie van heel de LTO-familie – kan ze lekker concreet met tuinders aan de slag. Dat staat deze Westlandse wel aan. En dat is wederzijds. In de media was ze bij het begin van de gasprijscrisis strijdbaar. In 2022 zal moeten blijken of het echt een crisis is en hoe ze die kan managen.

Foto: Kipster/Hannie Verhoeven

Ruud Zanders – Mede-oprichter en -eigenaar Kipster

Ruud Zanders is de atypische pluimveehouder die vindt dat commerciële houderij eigenlijk niet te verenigen is met dierwelzijn. Maar voor zolang het niet anders kan, dan maar op de wijze van Kipster. In dit concept is rekening gehouden met alle mogelijke duurzaamheidsaspecten, van welzijn tot CO2-uitstoot en kringloop. Zanders’ ambitie is om Kipster op alle continenten uit te rollen. Dit jaar is de start gemaakt in de VS. In samenwerking met supermarktketen Kroger en pluimveegigant MPS Egg Farms worden daar vier stallen gebouwd.

Foto: Wakker Dier

Arthur Wiltink – Vicevoorzitter Wakker Dier

Arthur Wiltink is de stille kracht achter dierenrechtenorganisatie Wakker Dier. Hij laat de mediaoptredens over aan opvolger Anne Hilhorst, directeur en voorzitter van het bestuur. Wakker Dier is een vaste speler in de maatschappelijke discussie rondom dierenwelzijn. Als uitvinder van het woord plofkip blijven ze druk uitoefenen op supermarkten en consumenten om voor vlees te kiezen met een diervriendelijker label. Voor Wakker Dier is het echter nooit genoeg. De supermarktconcepten zijn dit jaar omgedoopt tot ‘lokkip’.

Foto: Frank Uijlenbroek

Peter Poortinga – CEO Plukon Food Group

Na een roerig 2020 dit jaar geen grote overnames voor Plukon. Corona heeft grote impact gehad op de pluimveevleesketen. 2021 was het jaar van consolidatie in de Nederlandse pluimveeslachtwereld. Peter Poortinga maakte dit jaar furore met het nieuwe Kip, Natuur & Boer-programma dat hij samen met Albert Heijn aankondigde. Plukon en AH gaan een exclusieve samenwerking aan met circa 200 pluimveehouders. Scharrelkip met minimaal 1 ster van het Beter Leven-keurmerk wordt de nieuwe standaard. Voor Poortinga zijn er niet gauw te veel kipconcepten: hoe meer, hoe beter.

Foto: VVD

Thom van Campen – Tweede Kamerlid (VVD)

Thom van Campen is representant van een nieuwe lichting politici bij de VVD. De geboren Achterhoeker heeft zich het landbouwdossier snel eigengemaakt. Hij heeft oog voor de belangen van de land- en tuinbouw, maar praat agrarisch ondernemers niet naar de mond. De complexiteit van de stikstofproblematiek leverde hem veel huiswerk op, voordat hij namens zijn partij bij de formatieonderhandelingen bij dat onderwerp kon aanschuiven.

Talentvolle nieuwkomers
Hij trekt samen op met andere talentvolle nieuwkomers, zoals Derk Boswijk (CDA) en Pieter Grinwis (ChristenUnie), die een goed tegenwicht vormen tegen D66’er Tjeerd de Groot, de linkervleugel in de coalitie. Hij houdt van opvallende politieke kunststukjes. Toen hij nog in de Zwolse gemeenteraad zat, lanceerde hij met succes samen met oppositiepartij SP het plan om de openingstijden voor de middenstand te verruimen. Zijn partner in crime was toen Frank Futselaar, die later voor de SP in de Tweede Kamer zat.

Foto: Hans Prinsen

Marc van Rooi – CEO Van Rooi Meat

Mark van Rooi weet zijn schaapjes prima op het droge te krijgen. Tegen de verwachting in boekte Van Rooi Meat in 2020 nog prima resultaat. De export naar China lag een paar maanden stil en de slachterij in Helmond moest noodgedwongen een paar weken op slot als gevolg van coronabesmettingen. Ook was er negatieve publiciteit in verband met het wel of niet correct invullen van gezondheidsverklaringen van medewerkers. Desondanks realiseerde Van Rooi Meat een recordwinst van € 41 miljoen. Het nieuws kwam niet voor iedereen als verrassing. Vooral de afzet naar China legde de onderneming, ondanks een korte stop in 2020, geen windeieren. Pijnlijk is dat juist deze afzet sinds afgelopen februari onverwacht stil is komen te liggen. Het vleesbedrijf heeft echter niet op één paard gewed. De Filipijnen, Japan en andere Aziatische landen bleken een groot deel van het jaar goede alternatieven.

Foto: Ton Kastermans Fotografie

Mark van den Oever – Voorzitter Farmers Defence Force

Nederland duldt geen trekkeracties meer. De burgers vinden het wel goed geweest. Maar niet voor Mark van den Oever, de markante voorman van Farmers Defence Force. Hij weet zijn trouwe achterban toch telkens weer te mobiliseren om ‘op te toeren’. Hij neemt een vlogje op vanuit de stal of gewoon in z’n eigen kantoortje en praat zo z’n duizenden medestanders bij over de laatste actie. De communicatie is direct, de lijntjes kort. Nog in december moet een groot internationaal protest onder leiding van FDF plaatshebben.
Van den Oever is een man van harde woorden Tegelijkertijd geeft hij anderen geen centimeter als het gaat om uitingen over FDF. Dit jaar sleepte de actiegroep media, politici en de Nederlandse Staat voor de rechter om uitspraken die FDF in een kwaad daglicht zouden stellen. Een eerste rechtszaak is gewonnen; de andere wachten nog op een oordeel.

Eigen plan FDF
FDF wil niet alleen een actiegroep zijn, maar ook belangenbehartiger voor boeren die zich niet gehoord voelen bij andere clubs die een wat diplomatiekere aanpak hebben. In Den Haag zijn ze geen graag geziene gast. De Tweede Kamer twijfelde lang om hen uit te nodigen voor een gesprek over veehouderij en klimaat. De uitnodiging is niet verstuurd. FDF zit ook niet meer aan vergadertafels op het ministerie, zoals in 2020 nog wel het geval was. Dus moet de actiegroep eigen gesprekken organiseren, al dan niet met trekkers voor de deur. Zo blijft FDF overtuigd van hun eigen plan om supermarkten een deel van hun omzet aan boeren te betalen, en deed een bijeenkomst met internationale wetenschappers flink wat stof opwaaien over de broeikasgasuitstoot van de landbouw.

Foto: Ronald Hissink

Caroline van der Plas – Tweede Kamerlid (BBB)

Afgaande op haar aanwezigheid op tv, radio, kranten en vooral de sociale media zou de eigenzinnige Caroline van der Plas een hoge notering verdienen op de lijst van invloedrijke mensen in de food- en agribusiness. Haar populariteit is ongekend, wat mede de positie van haar partij in de politieke barometers verklaart. Pogingen om haar te portretteren als een vooruitgeschoven post van het agri-industrieel complex die haar positie vooral te danken heeft aan een campagne van een slim reclame- en adviesbureau, zijn mislukt. Politieke tegenstanders die haar neerzetten als klimaat- en stikstofontkenner, krijgen evenmin vat op haar.

Veel moties, weinig resultaat
Van der Plas staat haar ‘mannetje’ in de Tweede Kamer, maar heel effectief is ze niet. Het politieke handwerk, waarbij het van belang is om anderen te overtuigen en mee te nemen in standpunten, is (nog) niet haar sterkste punt. Ze heeft veel moties in de Tweede Kamer ingediend, zonder veel resultaat.

Foto: Leander Varekamp

Jan Oosterom – Voorzitter Oxin Growers

Tomatenteler Jan Oosterom is al bijna vijftien jaar voorzitter van wat nu Oxin Growers heet; met een omzet van zo’n € 750 miljoen een van de grootste telersverenigingen, ook afgemeten naar aantal telers en vertegenwoordigde teelten. Hier vertegenwoordigt hij in feite heel de coöperatieve afzet in de voedingstuinbouw. Oxin Growers levert aan de handel, niet direct aan supermarkten. Dit is tegenwoordig een bijzonder model.

Foto: Roel Dijkstra

Gijs Dröge – Directeur Stichting Milieukeur

Oud-journalist Gijs Dröge lanceerde bij Stichting Milieukeur in 2018 het keurmerk On the way to PlanetProof. Dat blijkt een slimme zet. PlanetProof spreekt afnemers meer aan dan het oude Milieukeur-keurmerk. Het areaal is in rap tempo gegroeid naar ruim 90.000 hectare. Een verdienmodel heeft het nog niet opgeleverd. Dröge heeft de keten meegekregen, maar moet nu ook de consument verleiden om de meerkosten te betalen.

Foto: Henk Riswick

Jeroom Remmers – Directeur van de TAPP Coalitie

Toen hij bij de natuurorganisaties waar hij voor werkte – Natuur & Milieu, Greenpeace, Milieudefensie – de lobby voor een vleestax niet van de grond kreeg, besloot Jeroom Remmers het heft in eigen handen te nemen. Inmiddels hebben zich ruim zestig organisaties aangesloten bij zijn True Animal Protein Price Coalition (TAPP), vanuit de milieubeweging tot de landbouw en vanuit de gezondheidshoek tot het bedrijfsleven. Doel: een ‘eerlijke’ vleesprijs, waarin kosten voor milieu, gezondheid en dierenwelzijn zijn meegenomen. Het onderwerp staat stevig op de agenda.

Foto: Ton Kastermans Fotografie

Jan Willem Erisman – Professor Environmental sustainability, Universiteit Leiden

Jan Willem Erisman staat al lange tijd bekend als ‘de stikstofprofessor’ van Nederland. Tot twee jaar geleden was hij naast zijn universitaire werk ook directeur van het Louis Bolk Instituut en daardoor nauw betrokken bij de landbouwsector. Nu zit hij bij het Centrum voor Milieustudies in Leiden. Van huis uit is hij procestechnoloog en geen landbouwwetenschapper, maar dat is geen probleem voor iemand als hij die graag over de grenzen van wetenschappelijke hokjes heen kijkt. Hij is invloedrijk als lid van belangrijke adviesraden (Gezondheidsraad, Raad voor Dieraangelegenheden) en actief deelnemer aan het maatschappelijk debat.

Afgelopen zomer stond zijn naam onder een (ongevraagd) advies aan de formerende partijen over het stikstofvraagstuk: Naar een ontspannen Nederland, met een pleidooi voor drastische ruimtelijke ingrepen om het landelijk gebied perspectief te bieden.

Foto: Hak

Timo Hoogeboom – CEO Hak

Timo Hoogeboom stuurt sinds negen jaar groentefabrikant Hak in het Brabantse Giessen aan. Zijn missie is meer groenten van dichtbij op het bord. Het bedrijf slaagt er goed in om op te vallen in duurzaamheid en gezondheid. Zo maakt het duidelijke stappen in duurzame productie door het keurmerk On the way to PlanetProof te omarmen. Het volledige assortiment valt onder dit systeem, waarmee het gebruik van middelen in de teelt wordt teruggedrongen en verlies van biodiversiteit wordt tegengegaan. Ook andere aspecten dan landbouwkundige, zoals verpakkingen, tellen mee in het systeem. En het mooie is: telers zien de meerwaarde van PlanetProof-telen terug in de portemonnee door een plus op de prijzen. Dat creëert een gezonde keten.
Van oudsher betrekt Hak zoveel mogelijk grondstoffen regionaal. Minimaal 85% van de groenten en peulvruchten wordt in een straal van 125 kilometer rondom het hoofdkantoor geteeld.

Nutri-Score
In 2021 viel de nadrukkelijke promotie van het voedselkeuzelogo Nutri-Score op. Hak wil laten zien dat groenten gezond zijn. Het was het eerste bedrijf in Nederland dat ging werken met de Nutri-Score, dat consumenten helpt om gezondere keuzes te maken. Alle Hak-groenten en -peulvruchten zijn intussen Nutri-Score A.
Hoogeboom streeft met zijn bedrijf naar een betere balans in de eiwitinname van mensen; meer plantaardig en minder vlees om het klimaat te ontzien. Dat vraagt om een ander voedingspatroon. Hak doet de consument handreikingen met concepten als de stazak met groentemixen en Het Helpende Bord. Dat laatste is een ‘intelligent groentebord’ dat kinderen moet verleiden dagelijks meer groenten te eten.

Linda Verriet – Voorzitter Producenten Organisatie Varkenshouderij

De varkenshouderij heeft toekomst in Nederland, daar is Linda Verriet heilig van overtuigd en dat draagt ze ook met verve uit. De voorzitter van de Producenten Organisatie Varkenshouderij wil strijden voor het steeds kleinere aantal varkenshouders. Zij blijft hameren op de innovatiekracht van de varkenssector. Onder collega-bestuurders oogst zij waardering om haar verbindende en eerlijke houding. Tegelijk is zij fel op dierenactivisten die bij varkenshouders inbreken of de sector in diskrediet brengen.

Foto: Marc Heeman, Roel Dijkstra Fotografie

Tjeerd de Groot – Tweede Kamerlid (D66)

Dat D66 bij de verkiezingen tot de winnaars behoorde, is her en der met argwaan en enige vrees ontvangen. Kamerlid en vegetariër Tjeerd de Groot – hij maakte naam en faam met zijn uitspraken over halvering van de veestapel – is echter niet uit op populariteit. Hij houdt niet van mooie praatjes. Doordat ervaren landbouwwoordvoerders de Kamer verlieten of een andere portefeuille kregen, is De Groot opeens een senior op dat terrein. Zijn kennisvoorsprong geeft hem een voordeel in debatten, ook al buit hij die niet altijd uit.

Foto: Leonard Walpot

Derk Boswijk – Tweede Kamerlid (CDA)

Derk Boswijk is een gedreven CDA’er, die geen blad voor de mond neemt. Als nieuwkomer in de Tweede Kamer maakt hij indruk. Hij heeft een hekel aan polarisatie. Zijn kennis over de landbouw haalt hij vooral op de akker, in de melkstal of aan de keukentafel. Zijn landbouwvisie, waarin hij aangaf dat een verkleining van de veestapel geen doel is, maar ook geen taboe, getuigt van moed. Boswijk heeft de potentie uit te groeien tot een invloedrijk Kamerlid – ook omdat hij van vele markten thuis is. Hij schreef een lezenswaardige roman gebaseerd op het leven van zijn voorouders.

Foto: Agrifirm

Arian Kamp – Melkveehouder, voorzitter raad van commissarissen Agrifirm

Volgens het Financieele Dagblad is hij ‘de absolute baas’ bij Agrifirm en trekt hij ook aan de touwtjes bij accountantsorganisatie Flynth. Arian Kamp is een typische ‘vergaderboer’. Hij begon zijn bestuurlijke carrière als voorzitter van jongeboerenclub NAJK. Daarna volgde hij de klassieke weg van de ambitieuze boeren-coöperatiebestuurder: thuis het bedrijf ontwikkelen en eerst maar eens beginnen bij de lokale Rabobank. Hij is inmiddels commissaris. In 2018 werd Kamp voorzitter van de rvc bij Agrifirm. Hij voerder er een statutenwijziging door waardoor het mogelijk wordt actiever te werken aan maatschappelijke acceptatie van boeren. Dat was ook al een speerpunt in zijn tijd als NAJK-voorzitter.
Bij Flynth was dit jaar een hoog oplopend conflict waarbij het stichtingsbestuur (enige aandeelhouder) de complete raad van commissarissen wegstuurde.