Twee honden vechten om het (stikstof)been en de derde…

Daarvoor moest ze concessies doen, die voor rekening van de boeren komen. Een snellere stikstofreductie om de natuurgebieden meer kansen te geven. Kortom, de wet is nog zwaarder te verteren dan de vorige.

Lichtpuntjes

En dan te weten dat hiervoor duizenden trekkers en boeren naar Den Haag zijn gegaan. Dat regionaal provinciehuizen werden bestookt. Dat door de overleghouding van de LTO de activistische boeren zich verenigden in FDF. Helaas, zonder succes, mogen we nu vaststellen. We hadden thuis kunnen blijven. Gelukkig ziet Johan Oppewal in zijn commentaar in dit blad van vorige week vrijdag nog wel lichtpuntjes. Die zijn er, maar ze geven te weinig licht in de duisternis door de Stikstofwet.

Zo speelt de verdeeldheid in de boerengelederen ons parten

We kunnen constateren dat zowel het overlegmodel van LTO als de acties van FDF niet hebben gewerkt. De Stikstofwet is er en die konden we niet tegenhouden of in ons voordeel veranderen. Zo speelt de verdeeldheid in de boerengelederen ons parten. We wilden geen Stikstofwet, maakten onderling ruzie, maar de trein reed door. Minister Schouten telde haar knopen en loodste de wet door de beide Kamers. Typisch een geval van: ‘Twee honden vechten om een been en de derde gaat er vlug mee heen’. Die derde dat zijn de milieugroeperingen, de natuurclubs en de bouw.

Eenduidig geluid

Die lieten een eenduidig geluid horen. Ondanks de winst voor hun terreinen spreken ze nu allemaal hun teleurstelling uit. Behalve de bouw, die spint van tevredenheid. Dat is goed voor minister Schouten. Als verschillende belanghebbende partijen ontevreden zijn, heeft zij het goed gedaan.

Hoe nu verder? Met overleg bereik je weinig en met actievoeren ook

Wij niet. We zijn hopeloos verdeeld en blijven dat ook nog wel even. Een voorproefje gaven voorzitter Mark van den Oever van FDF en de toekomstige voorzitter van de LTO, Sjaak van der Tak. Onderwerp was het nieuwe keurmerk van FDF, Farmer Friendly. Het Centraal bureau voor Levensmiddelen (CBL) heeft medegedeeld daar voorlopig geen inhoudelijke reactie op te geven. Dat zint Van der Oever slecht. In een vlog hekelt hij de houding van de LTO, die wel met het CBL praat, maar zich niet achter het nieuwe keurmerk schaart. LTO reageert via een woordvoerder dat voorzitter Van der Tak niet onderhandelt over initiatieven van anderen, zoals FDF. “Dat is aan de organisatie zelf”, zegt hij.

Politieke druk opvoeren

Daarmee is de toon gezet. Het tekent ook Sjaak van der Tak. Hij is nu nog voorzitter van de Glastuinbouw, Nederland. Daar toonde het crisisteam vorige week zich erg teleurgesteld in de coronasteun voor de tuinbouw van het kabinet. Van der Tak wilde dat woord nog niet in mond nemen. Hij wilde eerst nog overleggen en de politieke druk opvoeren. Dat is een bekend geluid bij de LTO.

Grote vraag is: Hoe nu verder? Met overleg bereik je weinig en met actievoeren ook. Die twee moeten elkaar versterken. Van den Oever en Van der Tak moeten zo vlug mogelijk aan tafel in het nieuwe jaar.

En dan afspreken hoe acties het overleg kunnen ondersteunen.