Ultrabewerkt eten lijkt basis voor chronische ziektes

De ontwikkeling van industriële voedselverwerking en daarmee ultrabewerkte producten eind jaren zestig leek het begin van gezonder voedsel. Betaalbaar, massaal te produceren en zeer veilig. Uit recent wetenschappelijk onderzoek blijkt echter dat (sterk) bewerkt voedsel grote gevolgen kan hebben op de gezondheid. Twee nieuwe studies linken het aan darmkanker en hart- en vaatziektes.

Wat precies een ultrabewerkt product is, verschilt soms. De een ziet het als een product met meer dan vijf voedingsstoffen zoals kleurstoffen, smaakstoffen, bindmiddel en houdbaarheidsstoffen. Andere scharen onder ultrabewerkte voedingsmiddelen ook sterk industrieel verwerkte producten met toevoegingen zoals palmolie, bietsuiker, zout of geraffineerde bloem. Vrijwel altijd worden producten als diepvriespizza‘s, chips, koekjes en instantnoedels gezien als ultrabewerkt.

Verhoogd risico vooral bij mannen

Een Amerikaanse studie keek welke impact de kwaliteit van een voedingspatroon heeft op de kans op darmkanker. De onderzoekers analyseerden het dieet van 200.000 mannen en vrouwen in de Verenigde Staten in een periode van 28 jaar. Daaruit blijkt dat een dieet met veel ultrabewerkte producten leidt tot een verhoogde kans op darmkanker. Dit geldt met namen voor mannen. De mannen die het vaakst ultrabewerkte producten eten, hebben een verhoogd risico van 29% ten opzichte van mannen die weinig tot geen bewerkte producten eten.

De reden waarom het risico bij vrouwen niet zo hoog is, is niet helemaal duidelijk. Eén van de onderzoekers, Fang Fang Zhang van de Universiteit van Boston, denkt dat het kan liggen aan de soorten bewerkte voedingsmiddelen die vrouwen eten. “Vrouwen eten over het algemeen meer ultrabewerkte zuivelproducten zoals yoghurt. Er zijn bewerkte producten die gezonder zijn dan andere. Denk hierbij aan volkoren voedingsmiddelen met weinig tot geen toegevoegde suikers”, vertelt ze. Vrouwen hadden een verhoogd risico wanneer zij meer kant-en-klaar maaltijden aten.

Hart- en vaatziektes

In een andere studie, gepubliceerd in de Britisch Medical Journal, kijken Italiaanse onderzoekers naar de mate van voedzaamheid in relatie met bewerkte voedingsmiddelen en wat voor risico dat heeft op de gezondheid. Hieruit blijkt dat volwassenen met een ‘slecht’ dieet (slechte Nutri-Score in combinatie met veel ultra-bewerkte voedingsmiddelen) een verhoogde kans hebben hart- en vaatziektes. De kans op sterfte neemt hierdoor ook drastisch toe. In de Italiaanse studie werd gekeken naar het eetpatroon van 23.000 mensen in de regio Molise in Italië. De gebruikte voedingsmiddelen die als ‘ongezond’ werden beschouwd, bestonden voor 80% uit ultrabewerkte producten.

Beide studies geven als aanbeveling: minder bewerkt eten en meer groenten, fruit en noten. Ultrabewerkt eten is een groot probleem, met name in Amerika. Van alle geconsumeerde calorieën op een dag is 58% ultrabewerkt. Bij kinderen ligt dit zelfs nog hoger; 67%. De sterk bewerkte voedingsmiddelen bevatten vaak veel toegevoegde suikers, zout en kleurstoffen.

Lees ook: Onderzoek toont associatie ultrabewerkt voedsel en dementie