Van der Tak verdedigt stikstofplan tegenover leden

De aanpak van alle problemen rondom stikstof moet versneld worden. Dat vinden LTO Nederland, Natuurmonumenten, Natuur en Milieu, VNO-NCW, MKB-Nederland en Bouwend Nederland. Gezamenlijk presenteerden zij dinsdag een plan om deze versnelling te realiseren. Het voorstel roept in de landbouw veel vragen op en kan op kritiek rekenen. LTO lichtte dinsdagavond het plan toe in een webinar, en ging nadrukkelijk in op de vraag wáarom LTO hieraan meewerkt.

De druk op piekbelasters is gigantisch, daar zoeken we met dit voorstel een oplossing voor

^{Sjaak van der Tak}

Van der Tak: duidelijkheid van belang

“Stikstof zit u gruwelijk in de weg”, zo begon LTO-voorzitter Sjaak van der Tak zijn verhaal. Hij benadrukte problemen waar boerengezinnen mee worstelen door de onzekere status van vergunningen of het gebrek daaraan, bedrijven die op slot zitten door het gebrek aan stikstofruimte en de onzekerheid door het wekelijks groeiend aantal rechtszaken rondom stikstofemissie en vergunningen. Duidelijkheid is voor boeren van belang, zo gaf hij aan, en afwachten voor LTO daarom geen optie.

Tijdens het webinar ging Van der Tak, aan de hand van vragen gesteld door LTO-directeur Hans van den Heuvel, in op verschillende zorgen en kritiekpunten die direct na lancering van het voorstel geuit zijn, zoals over de juridische houdbaarheid, de rol van andere sectoren die aan tafel zaten (“Wat leveren zij in?”) en de doorrekening van het plan. Leden en andere kijkers – ruim 800 aan het eind van het webinar, aldus LTO – konden via een afgeschermd chat-systeem ook vragen stellen.

Lees ook: Zuinige steun voor stikstofplan

Realtime meten van stikstof

Juridische houdbaarheid moet met name geborgd worden door het realtime meten van stikstof, is de gedachte van de zes organisaties: het meten van stikstofgehaltes in de stal, net daarbuiten en in natuurgebieden. Daarnaast willen de partijen dat de overheid het plan – als de nieuwe regering hierin meegaat – voor uitvoering voorlegt aan de Raad van State.

Andere sectoren moeten net zoveel leveren als de landbouw, benadrukte Van der Tak. Ook bouw en industrie moeten hun stikstofemissie met 40% verminderen. Van de gebudgetteerde € 15,3 miljard die met het plan gemoeid is, is € 14 miljard bedoeld voor maatregelen in de landbouw. Volgens Van der Tak hebben ook de natuurorganisaties ingeleverd; zij wilden nog veel hogere reductiepercentages.

‘Straks geen piekbelasters meer’

Voor bedrijven die nu te boek staan als piekbelaster, zo’n 2.000 bedrijven, staat keuzevrijheid voor de ondernemers centraal bij de zoektocht naar een oplossing. “Doorgaan is natuurlijk een optie, maar je moet wel een keuze maken. Piekbelasters zitten al jaren klem. De druk op die bedrijven is gigantisch, daar zoeken we met dit voorstel een oplossing voor”, aldus Van der Tak.

Hij gaat er vanuit dat er straks geen piekbelasters meer zijn, doordat bedrijven die nu worden aangemerkt als piekbelaster, geholpen worden. “We helpen de ondernemers daar wel mee, in plaats van op uitrookbeleid te wachten. En let op: het geldt niet alleen voor boeren, ook de industriële piekbelasters moeten innoveren, verplaatsen of stoppen.”

Helemaal niks doen voor piekbelasters die nu gewoon een geldige vergunning hebben voor hun bedrijf is volgens LTO niet vol te houden, omdat ze dan toch vroeg of laat in de knel komen. LTO zet daarom in op drie keuzemogelijkheden: innoveren, verplaatsen of stoppen, voor deze bedrijven.

Open voor samenwerking

Andere landbouworganisaties zaten niet aan tafel bij het opstellen van het plan. Volgens Van der Tak omdat LTO zelf uitgenodigd was door de anderen om deel te nemen. “Wij staan altijd open voor samenwerking,” stelde hij. Maar ook: “It takes two to tango, als partijen niets willen is dat aan hen, maar wij moeten door.” Gaat dit plan de zo gewenste duidelijkheid opleveren? Dat hangt af van de coalitie straks, aldus de LTO-voorman. Maar met een coalitie vanuit het politiek midden acht hij de kans heel groot.

Medeauteur: Mariska Vermaas