Vleesgebruik niet lager door vleesvervangers

De groei van vleesvervangers op plantaardige basis zal de komende 15 jaar volgens een Rabobank-analyse indrukwekkend zijn. Maar het heeft nauwelijks effect op de vleesconsumptie in de hele EU.

De Europese markt voor vleesvervangers stijgt enorm tussen 2020 en 2035. Van ruim 200.000 ton in 2020 naar bijna 1,7 miljoen ton in 2035. Dat is ruim 8 keer zoveel in 15 jaar tijd. In dezelfde periode stijgt ook de consumptie van dierlijke producten. Dat blijkt uit een analyse van Rabobank Food-& Agri Research over de eiwittransitie in Europa (27 EU-landen en het Verenigd Koninkrijk). In 2020 werd ongeveer 41 miljoen ton aan dierlijk vlees en vis geconsumeerd. Dat groeit tot 2035 met ongeveer 1 miljoen ton naar ruim 42 miljoen ton. Vleesvervangers maken in 2035 circa 4% uit van de consumptie van vlees, vis en vervangers.

Vleesproductie hoger

Voor de gehele keten van dierlijke eiwitten betekent de groei van plantaardige vervangers geen krimp. Op basis van karkasgewicht van vlees werd in 2020 ruim 43 miljoen ton vlees geproduceerd, 5,9 miljoen ton ei en nog eens 12,4 miljoen ton vis. In 2035 is dat volgens de analyse van Rabobank opgelopen naar 43,4 miljoen ton vlees, 7,2 miljoen ton ei en 13,43 miljoen ton vis. Dat komt neer op bijna 64 miljoen ton dierlijk eiwit (zie grafiek).

De productie van dierlijke eiwitten verschuift wel van rood vlees naar wit vlees en eieren. Maar al met al blijft er ook voor vlees nog groei mogelijk. Groei van de vleesvervangers kost de keten van dierlijke eiwitten wel wat omzetgroei, maar zeker niet de afname die door sommigen voorspeld wordt. De consumptiepatronen die jarenlang zijn gegroeid, veranderen langzaam. Grote stappen en veranderingen lijken alleen mogelijk als de overheid in zou grijpen, maar de meningen over de haalbaarheid daarvan zijn wel sterk verdeeld.

Ver vooruitkijken lastig

Volgens Rabobank zijn de ontwikkelingen de komende vier jaar ‘nog enigszins overzichtelijk’. Dan komt bij de vervangers de groei vooral van plantaardige vlees-imitaties. Na 2026 wordt het lastiger voorspelle,n volgens de analyse. Allerlei technologieën zijn dan wellicht mogelijk, zoals fermentatie van eiwit, insecten en kweekvlees. Veel nieuwe producten en de technieken die ervoor nodig zijn, moeten nog commercieel geïntroduceerd worde. Ook de acceptatie door consumenten blijft een belangrijke factor. Die acceptatie verschilt sterk en is met name in Nederland en andere Noord-Europese lidstaten hoog. Dat heeft ook te maken met de manier waarop tegen het houden van dieren wordt aangekeken. Dierenwelzijn speelt in Noordwest-Europa een veel grotere rol dan in andere delen van de EU. En dan is er nog de kwestie van smaak en prijs. Zolang smaak van producten hoger op de lijst van consumentenwensen staat dan dierenwelzijn en klimaat, zijn de afwegingen anders. Zeker als vervangende producten ook een stuk duurder blijven en niet voor iedereen zijn weggelegd.