Vleessector profiteert amper van openen terrassen

De varkenssector zat voor de coronacrisis op een roze wolk. De export van varkensvlees naar het door varkenspest getroffen China vierde hoogtij en de prijzen waren navenant. De Europese vleesinkopers konden niet sputteren, want dan zat het vlees al op de boot en hadden zij niets. Verwerkers en worstmakers luidden daarentegen de noodklok; door langlopende afspraken met de retail kwamen zij bij snel stijgende prijzen van hun grondstof varkensvlees in de knel. Slachterijen en varkenshouders beleefden goede tijden.

Corona maakte daar abrupt een einde aan. Na een korte periode van hamsteren, stortte de varkensprijs in door het wegvallen van horeca en belemmeringen bij export. Corona onder slachterijpersoneel vergrootte de ellende: doordat slachterijen in Nederland, maar ook Duitsland, werden stilgelegd, stokte de verwerking en ontstond een stuwmeer aan varkens. Een overschot dat de markt maanden later nog altijd parten speelt.

Marginale verschuiving op varkensmarkt

Het evenwicht op de varkensmarkt is nog altijd wankel. De Europese vleesmarkt is vol en de export naar China loopt in volume nog wel, maar de prijsdruk neemt toe. Na prijsstijgingen in februari en maart is het wegvallen van slachtcapaciteit door feestdagen en de moeizame afzet voldoende om de varkensprijs nu alweer te laten dalen.

Het openen van de terrassen zal de lunch buiten de deur bevorderen, maar dan blijven de vleeswaren thuis in de koelkast. Het zal daardoor hooguit wat verschuiven in de bestedingen van supermarkt naar horeca. Voor een echte opleving moeten ook de foodservice en evenementen op gang komen. Niet alleen in Nederland, maar met name elders in Europa. Vooral reisbeperkingen die het toeristenseizoen in Zuid-Europa maken of breken, zijn daarbij doorslaggevend.

Pluimveesector ziet markten graag openen

Ook de verkoop van kip heeft te lijden van coronamaatregelen. De crisis leidde zelfs tot overnames en faillissementen van pluimveeslachterijen. Daardoor veranderden de verhoudingen op de vleeskuikenmarkt; waar de trend naar diervriendelijke productie een verschuiving naar trager groeiende kippen teweegbracht en kwam er minder kip. Slachterijen wilden hun slachthaken vol houden, dus juist in moeilijke tijden trokken ze harder aan de beschikbare dieren. Door de sanering van slachthaken is die stimulans weg. De kuikenprijs kelderde daardoor tot onder de kostprijs en krabbelt nu langzaam weer op doordat boeren hun stallen leeg zetten.

De pluimveeketen kijkt met smart uit naar versoepelingen. De voorraden kip die bij het begin van de crisis massaal de vriezer in zijn gereden, zijn langzamerhand afgebouwd. Toch zullen kleine versoepelingen in Nederland nog niet het verschil maken. Het kan wel een voorbeeld zijn voor andere landen. En als de markten, zeker de Franse en Britse, echt weer open gaan, zal de prijs opleven.

Gemengde gevoelens bij versoepeling in rundvleessector

De kalfsvleessector zit al lang in een zeer slechte situatie. Het vrijgeven van de terrassen in Nederland wordt met gemengde gevoelens bekeken. Voor de kalfsvleessector is het een druppel op de gloeiende plaat. Nederland is wat dat betreft afhankelijk van wat gebeurt in Duitsland, Italië en Frankrijk. Ook blijft de dreiging van coronabesmettingen bij slachterijen en vleesverwerkers groot, wat veel van de bedrijven vergt. Het vasthouden aan de vaccinatiestrategie is waar slachterijen op hopen en dat er dan op een verantwoorde manier teruggevallen kan worden op het ‘oude normaal’.

De rundvleessector reageerde erg sterk op de eerste lockdown die halverwege oktober werd afgekondigd. De rundvleesprijzen deden een flinke stap terug in een seizoen dat de horeca ook al overschakelde naar wild. In het voorjaar blijkt het aanbod aan slachtkoeien al lange tijd krap. Zo krap dat de prijzen sinds februari in een stijgende lijn zitten, ondanks de verscherpte coronaregels.

Het openstellen van de Nederlandse terrassen biedt de sector geen soelaas voor een verder stijgende slachtkoeienprijs. Net als bij kalfsvlees is in de rundvleessector een grote mate van afhankelijkheid van afzet in Europa. Pas als ook de vakantielanden toe zijn aan versoepelingen, zijn hogere slachtkoeienprijzen mogelijk.

Medeauteur: Marc Dijkerman

Lees ook over de effecten van versoepeling van de coronamaatregelen op de aardappelverwerkende industrie: Brits coronasucces opsteker voor fritesfabrieken