‘We maken klanten blij en het rendeert’

Dat was nou eens een ander geluid op het akkerbouwsymposium ‘Inspanning wordt beloond’ in Gorinchem. Op de vraag wat verwerking van eigen product oplevert, komen als eerste antwoorden: ‘meer arbeidsvreugde’, ‘meer geluk’ en ‘echt waardering voor wat je als boer doet’. Rendement, zo blijkt uit de woorden van drie akkerbouwers, is een randvoorwaarde voor de extra activiteit, niet het hoofddoel.

Adriaan Veerman heeft met zijn broer Pieter in Goudswaard (Z.H.) een akkerbouwbedrijf van 320 hectare. Zes jaar geleden begonnen ze met aardappelen te wassen, schillen en snijden en die vacuüm verpakt af te zetten als Verse Boerderij Friet. Inmiddels biedt het fritesfabriekje werk aan tien mensen en wordt jaarlijks zo’n 1.500 ton aardappelen verwerkt tot 1.000 ton verse frites. “Ik was ontevreden”, zegt Veerman. “Ik had er geen idee van waar mijn aardappelen heengingen. Nu leveren we frites af aan cafetaria, horecabedrijven en instellingen in de omgeving. We maken klanten blij en het rendeert.”

Ik had er geen idee van waar mijn aardappelen heengingen

De verwerking scherpte ook het vakmanschap aan van de broers Veerman. “Toen we zelf gingen schillen, gingen we ook beter naar de aardappel kijken. Ik schrok van de schil. We zijn toen aan verbetering gaan werken, we hebben de teelt naar een hoger plan gebracht.”

Van akker naar bakker

Leon de Winter in Kwadendamme (Zld.) verkoopt onder de naam Tarwecirkel broodbloem en -meel van zelf geteeld graan; van akker naar bakker. De Winter teelt de baktarwe, laat hem bij een meelfabriek malen, waarna hij hem zelf vermarkt. Klanten zijn bakkers en particulieren. Een 25 kilozak bloem brengt € 16 op. “De inspanning wordt beloond”, zegt De Winter. Hij teelt een goede, echte baktarwe, dat gaat verder dan wat wel kwaliteits- of maaltarwe wordt genoemd. Zo gebruikt hij al 25 jaar geen glyfosaat meer om zijn baktarwe gelijkmatig te laten afrijpen. “Voor een goede kwaliteit laat je het gewas op een natuurlijke manier afrijpen. Dan pas oogsten.”

Wat we van klanten horen, is dat ze tevreden zijn over de constante goede kwaliteit

Verwerking van eigen oogst wordt met een mooie term ook wel voorwaartse ketenintegratie genoemd. Ook huisverkoop van gesorteerde en verpakte aardappelen valt daaronder. Bram en Jenny Vader hebben in Rutten telen 7 hectare aardappelen. 60% wordt direct aan huis verkocht, 40% via collega‘s. In zakken van 10 kilo brengen de aardappelen voor 80 cent per kilo op. “Of dat rendeert? Ik weet het niet”, zegt Bram Vader. “We kunnen het er voor doen. Het is veel werk, we zijn erg gebonden aan het erf. Ik zit niet heel de tijd kosten te tellen. Ik teel een zo goed mogelijke aardappel. Is ‘tie te groot, te klein eventueel iets te blauw, dan doe ik daar wat aan. Wat kali kost, doet er dan niet toe. Wat we van klanten horen, is dat ze tevreden zijn over de constante goede kwaliteit.”

Directe waardering

Alle drie de akkerbouwers zijn blij met de directe waardering die ze van klanten krijgen. “Het is fijn om regelmatig schouderklopjes te krijgen”, zegt Adriaan Veerman. “Maar met applaus moet je ook oppassen dat je er niet met je oren tussenkomt. Iedereen is altijd blij met onze aardappelen, maar bij sommigen is het gauw over als je een keer om kwart over negen in plaats van negen uur de bestelling aflevert.”