WHO: wildgroei aan afhaalrestaurants moet worden beperkt

Overgewicht is een enorm probleem van epidemische proporties geworden in Europa. Volgens de wereldgezondheidsorganisatie WHO is 59% van de volwassenen en 28% van de kinderen te zwaar. De WHO vindt dat alarmerend omdat overgewicht vaak leidt tot andere ziekten, zoals kanker en suikerziekte. Overgewicht wordt vooral veroorzaakt door de consumptie van te veel en ongezond voedsel, maar ook door een gebrek aan beweging.

Aanbevelingen WHO

In een rapport dat op woensdag 4 mei is gepresenteerd in Maastricht op een Europees congres over obesitas, doet de WHO enkele aanbevelingen om overgewicht terug te dringen. Die aanbevelingen liegen er niet om. De WHO pleit voor een suikertaks, een heffing op voedingsmiddelen en dranken die suiker bevatten. Daarnaast vindt de WHO het raadzaam dat de overheid de reclame voor ongezond eten aan banden legt. Reclame specifiek gericht op kinderen moet zelfs helemaal worden verboden, wat de WHO betreft. Ook moet ongezond eten minder gemakkelijk te verkrijgen zijn. De WHO-deskundigen schrijven in het rapport dat de consumptie van ongezond eten vermindert als mensen meer moeite moeten doen om het te kunnen kopen. “De wildgroei aan afhaalrestaurants in wijken met lage inkomens moet worden beperkt.”

Gezonde voeding

Een andere aanbeveling van de WHO is dat overheden meer moeite moeten doen om gezonde voeding te stimuleren. Voor kinderopvang en recreatievoorzieningen moeten verplichte normen worden ingesteld wat betreft de voeding die daar wordt aangeboden. Ook moet het wettelijk verplicht worden dat op scholen voorlichting wordt gegeven over gezonde voeding. Op scholen zouden gratis maaltijden beschikbaar moeten komen voor kwetsbare kinderen. Zo noemt de WHO kinderen uit gezinnen waar gezond eten niet de dagelijkse praktijk is. Ook vindt de WHO dat borstvoeding moet worden gestimuleerd. Dat voorkomt dat ouders hun baby’s vol stoppen met ongezond eten. De voedingswaarde van kindervoeding uit potjes en flesjes moet veel strakker worden bewaakt. “De herformulering van commerciële babyvoeding moet worden aangemoedigd om zo de voedingswaarde te verbeteren”, schrijft de WHO. Verder pleit de WHO er voor dat maatschappelijk werkers ondersteuning bieden aan sociaaleconomisch kwetsbare gezinnen om hun voeding te verbeteren. Ook zouden supermarkten meer moeten doen om het voedselaanbod gezonder te maken.

Overgewicht verergerd door coronacrisis

Het doel van de WHO is dat overgewicht in 2025 niet langer toeneemt. Maar de WHO constateert dat momenteel geen enkel van de 53 landen in Europa op schema ligt om dat doel te halen. Overgewicht is zelfs extra verergerd gedurende de coronacrisis in 2020 en 2021. Door de lockdowns en de sluiting van sportfaciliteiten nam de fysieke activiteit van mensen sterk af. Bovendien constateert de WHO dat in die jaren de consumptie steeg van ongezonde voedingsmiddelen met een hoog vet-, suiker- en zoutgehalte.

Initiatieven die helpen

De oorzaken van overgewicht zijn complex en zeer divers. Het komt meer voor bij jongens en mannen dan bij meisjes en vrouwen. Maar het terugdringen van overgewicht is wel haalbaar. De WHO verwijst naar een aantal initiatieven in Europa die erop zijn gericht om mensen te stimuleren gezonder te eten. Zo is er bijvoorbeeld het DIATROFI-programma dat sinds 2012 in Griekenland loopt. In dat programma krijgen kinderen op school dagelijks een gezonde maaltijd. Ook wordt voorlichting gegeven over gezonde voeding. Volgens de WHO blijkt zo’n aanpak bijzonder effectief. In Vlaanderen heeft het Vlaams Instituut voor Gezond Leven voedings- en lichaamsbewegingsgidsen die zijn ontworpen om burgers bewust te maken van een gezonde levensstijl. In Oostenrijk loopt sinds 2008 het project ‘Gezond eten vanaf het begin’, dat is gericht op bijna-moeders en op kinderen tot 10 jaar. Spanje kent een schoolprogramma dat de consumptie van fruit, groenten en melk bevordert.

Alarmerend probleem

Overgewicht is een alarmerend probleem, stelt de WHO. Jaarlijks overlijden 1,2 miljoen mensen in Europa aan de gevolgen van overgewicht. Volgens de WHO is overgewicht verantwoordelijk voor ten minste 200.000 nieuwe kankergevallen per jaar. Nog even en dan haalt overgewicht het roken in als belangrijkste oorzaak van kanker. Een te hoog lichaamsgewicht leidt ook tot andere problemen met de gezondheid. Dat brengt extra kosten met zich mee voor de samenleving. Het veroorzaakt veel lijden door stigmatisering van mensen met overgewicht. De WHO roept overheden daarom op om serieus werk te maken van de aanbevelingen.