Zware tijden op komst voor horecabedrijven

Het ging in 2021 financieel iets beter met de horeca, maar de vooruitzichten zijn niet goed. Er is een structureel overaanbod aan bepaalde horecazaken. “Er is overaanbod. Er moet een quotum komen.”

De twee coronajaren hebben de horeca in een diep dal geduwd. Voor de horeca was 2020 een rampjaar. Vorig jaar verbeterden de financiële resultaten weliswaar in de branche, blijkt uit berekeningen van accountantskantoor SRA, maar daar zijn flinke kanttekeningen bij te maken.

SRA heeft in het rapport ’Branches in Zicht 2022’ op een rij gezet hoe de horeca er financieel voor staat. Vorig jaar verliep wat beter dan rampjaar 2020. De omzet in de branche groeide met ruim 11%. De brutomarge is met ruim 16% toegenomen, terwijl die een jaar eerder nog met ruim 22% was gekelderd. De winst in de horeca steeg in 2021 jaar met een spectaculaire 211% ten opzichte van 2020.

Ruim 46% van de horecaondernemers kreeg een winstdaling voor de kiezen ten opzichte van 2020, wat al een rampjaar was

SRA maakt drie grote kanttekeningen. De verschillen tussen bedrijven zijn erg groot. Iets meer dan de helft van de ondernemers (bijna 54%) zag de winst gelijk blijven of toenemen. Ruim 46% van de horecaondernemers kreeg dus een winstdaling voor de kiezen ten opzichte van 2020, wat al een rampjaar was. Voor ruim 30% van de bedrijven ging het zelfs om een daling van 50% of meer.

Privévermogens in bedrijf gestopt

Het beeld wordt extra vertekend doordat de vergelijking is gemaakt met het extreem slechte jaar 2020. Dan is een winstgroei al snel gerealiseerd. In dat jaar kelderde de winst in de branche met gemiddeld 21,5%. Vorig jaar was de horeca wat langer open en de coronasteunpakketten van de overheid waren in 2021 beter dan in het eerste coronajaar, schrijven de SRA-analisten in het brancherapport.

SRA maakt een derde kanttekening bij de sterke winstgroei. Een groot deel van de horecaondernemers heeft privévermogen in het bedrijf gestopt, of hebben zichzelf als DGA (directeur-grootaandeelhouder) geen salaris uitbetaald. De SRA-analisten vatten het zo samen: “Hoewel het bedrijf er financieel gezien dan behoorlijk voor lijkt te staan, bijten deze ondernemers privé al een tijd op een houtje.”

Ondernemers hebben te maken met stijgingen van prijzen en het consumentenvertrouwen is historisch laag

SRA constateert dat de omzet en de brutomarge allebei nog ruim 13% lager liggen dan in 2019, voor corona. Het zijn echter niet de enige zorgen waar de ondernemers wakker van liggen. De uitdagingen voor de horeca voor 2022 zijn legio, schrijven de SRA-analisten in het rapport. “Ondernemers hebben te maken met stijgingen van prijzen en het consumentenvertrouwen is historisch laag. Dan is er ook nog dat vermaledijde tekort aan personeel. Eindelijk zijn de coronalockdowns voorbij en mag de horeca de deuren weer opengooien, maar van de gehoopte post-corona rust is helemaal geen sprake.”

Quotum op horecabedrijven

Ook Michiel van Noort, eigenaar van adviesbureau First Mate Hospitality Consultants, spreekt van grote uitdagingen. SRA citeert hem in het rapport. “De gevolgen van de combinatie van onrust, hogere prijzen en het afnemende consumentenvertrouwen zijn na de zomer in volle omvang in de horeca terug te zien. Consumenten zullen minder uitgeven, maar ondernemers zijn genoodzaakt om de prijzen te verhogen. Tegelijkertijd zorgen het personeelstekort en hogere inkoopkosten voor extra druk, terwijl ondernemers straks toch moeten herinvesteren in hun horecazaak. Daar hebben ze kapitaal voor nodig, maar bedrijven moeten ook nog hun coronaschulden aflossen.”

De omzet in de horeca steeg weliswaar, maar het aanbod aan horecazaken nam nog sterker toe

Jos Klerx, sectormanager Horeca, Recreatie en Toerisme bij Rabobank, onderschrijft dat beeld. “De hogere energieprijzen zullen in de tweede helft van 2022 gaan doorwerken in de koopkracht van de consument. Daarnaast zien we nu al dat de horeca niet in staat is om alle prijsstijgingen door te berekenen. De prijsstijgingen in de horeca zijn 6% tot 7%, terwijl de inkoopprijzen met 11% zijn gestegen. De marges komen dus nog meer onder druk te staan.”

Aanbod horecazaken neemt sterk toe

Ook voor corona stond de winstgevendheid in de horeca al onder druk, stelt Klerx. “De omzet in de horeca steeg weliswaar, maar het aanbod aan horecazaken nam nog sterker toe. Er is overaanbod ontstaan en de productiviteit van de branche stond ook voor de komst van Covid-19 al onder druk. Daar komen nu kostenstijgingen en mogelijk een koopkrachtdaling bij. Niet voor niets maken ondernemers zich zorgen over de tweede helft van het jaar.”

Van Noort pleit voor een quotum op horecazaken. “Als je het aanbod laat krimpen, sluit het beter aan op de vraag en bij het aanbod op de arbeidsmarkt. Dan ontstaat een gezondere branche. Gemeenten en beleidsmakers moeten meer gaan sturen op waar zij horeca toelaten en welk type bedrijf daar past.”