Zweedse boeren bang voor tekort aan brandstof

De Zweedse politiek heeft meer oog gekregen voor de landbouw en zijn verrichtingen. De sector als geheel zit recent weer een beetje in de lift. De krimp lijkt vooralsnog van de baan, althans afgaande op de statistieken van de daarvoor verantwoordelijke overheidsdienst, Statens Jordbruksverk (SJV). Deze becijferde onder meer een consolidering in de melksector. Het aantal melkkoeien nam vorig jaar voor het eerst sinds jaren weer eens toe met als logisch uitvloeisel ook een iets gegroeide productie. Dezelfde instantie becijferde vorig jaar tevens een licht toegenomen productiewaarde van de landbouwsector als geheel. De productiewaarde steeg ten opzichte van 2019 met een bescheiden 1% naar SEK 64 miljard ofwel een slordige € 6,4 miljard.

Kwetsbare sector

Toch blijft de landbouw een kwetsbare sector, zij het in principe niet kwetsbaarder andere economische sectoren. Waar de kwetsbaarheid zich voordoet, wilde het parlement wel eens exact weten en daarom is daarnaar door de milieu- en landbouwcommissie van de volksvertegenwoordiging een onderzoek uitgevoerd. Volgens het parlement is de kwetsbaarheid van de agrarische sector een steeds actuelere kwestie geworden na de enorme bosbranden en de droogte in 2018. De sinds begin vorig jaar woedende coronapandemie heeft er nog een schepje bovenop gedaan. Het besluit om zo’n kwetsbaarheidsanalyse op te stellen werd echter al genomen in oktober 2019.

Zwakke plek

Verrassend is dat de zwakke kant van het Zweedse boerenbedrijf niet primair op het loon- en kostenvlak ligt. Dat is in het verleden wel vaak gezegd. Het relatief hoge loon- en kostenniveau zou de concurrentiepositie van de sector nadelig beïnvloeden, zo luidde de stelling. Dat probleem is echter niet als het grootst geïdentificeerd door de commissie. De meest in het oog springende door de boeren zelf genoemde zwakke plek is daarentegen het risico van een tekort aan motorbrandstof. Op de tweede plaats, maar duidelijk in mindere mate, wordt de afhankelijkheid van Europese subsidies ervaren.

Goed personeel

Een ander relatief groot probleem is dat het moeilijk is om aan competent personeel te komen. Nog een flink probleem: Zweden heeft wel grote productievestigingen voor de verwerking van de grondstoffen, maar er zijn er te weinig, vinden de boeren. Een andere ook voor Nederlandse boeren mogelijk interessante bevinding is dat de grote en de kleine bedrijven op de lange termijn de beste overlevingskansen hebben. Deze kunnen zich het flexibelst opstellen. De middelgrote bedrijven zijn het kwetsbaarst op de lange termijn.