Arbeidsmarkt weer krapper geworden in vierde kwartaal

De arbeidsmarkt is in het vierde kwartaal van vorig jaar weer krapper geworden.

Het aantal vacatures nam toe met 16.000 en het aantal werklozen daalde met 29.000. Daarnaast groeide ook het aantal banen. Dat nam toe met 44.000, een groei van 0,4%. Dat blijkt uit nieuwe cijfers van CBS. Eind december stonden 387.000 vacatures open. Hoewel de toename minder sterk was dan de drie kwartalen ervoor, werd het record van het derde kwartaal (372.000 vacatures) weer overtroffen.

Vacatures in horeca nam af

Net als in voorgaande kwartalen stonden de meeste vacatures open in de handel (79.000), de zakelijke dienstverlening (62.000) en de zorg (55.000). Er waren in het vierde kwartaal ook bedrijfstakken met minder vacatures dan in het voorgaande kwartaal. In de horeca nam het aantal vacatures af met 5.000 tot 30.000. In de laatste weken van december werd echter een nieuwe lockdown aangekondigd, waardoor er minder mensen nodig waren in deze tak.

Opvallend is de groei in het aantal zelfstandigenbanen. Het aantal werknemersbanen steeg met 0,3% tot bijna 8,7 miljoen. Het aantal banen van zelfstandigen nam toe met 0,7% tot 2,3 miljoen. Daarmee is ruim een op de vijf banen een zelfstandigenbaan.

Tekort aan arbeidskrachten als belemmering

Steeds meer bedrijven in Nederland kampen met een tekort aan personeel. Ook in 2022 is dat een probleem dat veel ondernemers parten speelt. Volgens CBS had meer dan een kwart van de bedrijven hier begin dit jaar last van. Ook zei bij een meting in januari bijna een op de zeven ondernemers zich belemmerd te voelen door een tekort aan productiemiddelen, materiaal en ruimte.

Ook ondernemers in de voedingsmiddelenindustrie hebben een tekort aan personeel. Het aandeel ondernemers dat een tekort aan arbeidskrachten als belemmering ondervindt steeg naar bijna 30%.

Het aandeel dat een tekort aan productiemiddelen, materiaal en ruimte ondervindt daalde van 15 naar 11%. Ook gaven meer ondernemers (80% tegenover 77%) aan dat de voorraden eindproduct normaal zijn in plaats van te klein of te groot. Ook gaven meer ondernemers uit de voedingsmiddelenindustrie aan dat de orderpositie normaal is (81% tegenover 78%). Een groter deel vond echter dat de orderpositie te klein is: 12% tegenover 7%.

Medeauteur: Jan Engwerda

Ambachtelijke bakkers zitten te springen om personeel

Bijna driekwart (74%) van de ambachtelijke bakkers zoekt nu of binnenkort nieuwe medewerkers, vooral in de verkoop en de productie. Daarvan zegt 92% dat ze onvoldoende nieuw personeel kunnen vinden. Dat blijkt uit een enquête van de Nederlandse Brood- en Banketbakkers Ondernemersvereniging (NBOV), die door 227 leden is ingevuld. Voorzitter Arend Kisteman van de NBOV zegt dat personeelstekort grote gevolgen kan hebben voor een ambachtelijke bakkerij. “Het personeelstekort speelt al een jaar of twee. Bakkerijen sluiten bijvoorbeeld een filiaal en verplaatsen het personeel naar een andere locatie. Bakkers stoppen met het beleveren van bepaalde klanten, bijvoorbeeld aan horecabedrijven, en concentreren zich op de verkoop in de winkel. Dat drukt op de omzet van bakkerijen. Ook een optie kan zijn dat het personeel langere werkdagen maakt. Incidenteel zijn er bakkers die hun zaak sluiten. Maar dat betreft dan wel bakkers die toch al van plan waren binnenkort hun bedrijf te beëindigen. Het personeelstekort is dan de druppel die de emmer doet overlopen.”
De bakkerijbranche kampt al langer met problemen rondom het aantrekken van jonge werknemers in de bakkerij. Kisteman: “Er is wel instroom op de opleidingen, maar ook veel uitstroom van mensen die de opleiding niet afmaken. De Stichting Bakkracht gaat in samenwerking met Bureau Coen deze problemen in kaart brengen en aanpakken.”
Bureau Coen is een onderzoeksbureau dat gespecialiseerd is in communicatie met jongeren. De Stichting Bakkracht is aangesteld om de coördinatie op het gebied van instroom, opleiding en ontwikkeling van medewerkers op zich te nemen.
In andere bedrijfstakken speelt hetzelfde probleem, zegt Kisteman. “Daarom werkt de NVOB samen met andere branches binnen MKB-Nederland zodat gezamenlijk met alle ambachtelijke branches naar oplossingen kan worden gezocht. MKB-Nederland heeft het Platform Ambachten nieuw leven ingeblazen. Dan kun je denken aan bakkers, schilders, kappers, slagers en meer van dergelijke ambachtelijke beroepen.”
Trendrapport
Uit het Trendrapport Bakkerijsector van het Nederlands Bakkerij Centrum (NBC), dat onlangs verscheen, bleek dat de bakkerijsector met krapte op de arbeidsmarkt kampt. De interesse onder jongeren voor bakkerij-opleidingen neemt af. Daarnaast neemt het aantal werknemers af door de vergrijzing en ook het aantal bakkers daalt. Industriële en ambachtelijke bakkers hebben daardoor problemen om vacatures ingevuld te krijgen. Nachtwerk, onregelmatige werktijden en de zwaarte van het werk maken de sector minder aantrekkelijk voor een nieuwe generatie, stelt het NBC.