Rusland: vertrek als bedrijf makkelijker gezegd dan gedaan

Bedrijven die vertrekken uit Rusland vanwege de oorlog in Oekraïne kunnen rekenen op forse tegenmaatregelen. Rusland dreigt met nationalisatie.

Voedingsbedrijf Nestlé is een grote naam op de nog steeds groeiende lijst met bedrijven die stoppen met hun zaken in Rusland. Bij Nestlé gaat het vooralsnog om het stoppen met investeringen. De omvangrijke activiteiten van de dochterbedrijven in Rusland zelf gaan door. Het argument is dat het Zwitserse bedrijf de voedselvoorziening niet in gevaar wil brengen. Soortgelijke argumenten geven ook bedrijven als Danone en Pepsico. Wel een investeringsstop en stoppen met export van producten naar Rusland, maar de lokale bedrijven en merken blijven zo veel mogelijk doorgaan.

Deere & Co gestopt met leveringen

Dat gebeurt niet alleen in de voedingssector. Aan het begin van de keten staan de toeleveranciers, bijvoorbeeld bedrijven die veevoer produceren. Het Nederlandse veevoerbedrijf De Heus Voeders kondigde net als tal van andere bedrijven aan dat het vooralsnog actief blijft in Rusland. Het gaat om zelfstandige onderdelen die op basis van lokale grondstoffen produceren. Een andere belangrijke sector voor de landbouw is de productie van landbouwmachines. Het Amerikaanse Deere & Co, moederbedrijf van John Deere, is de grootste producent van trekkers en oogstmachines en heeft meerdere vestigingen in Rusland. Deere is twee weken geleden al gestopt met leveringen aan Rusland, en vervolgens ook aan Belarus.

Grote consequenties

Weggaan uit Rusland heeft grote consequenties, in de eerste plaats voor de lokale medewerkers. Het stoppen met activiteiten in Rusland betekent op zijn minst een flink verlies van inkomsten voor de betreffende bedrijven. In hoeverre dat het bedrijf raakt, verschilt sterk. Zuivelbedrijf Arla Foods heeft aangegeven te stoppen met alle activiteiten in Rusland. Dat scheelt het bedrijf ruim € 50 miljoen aan vooral lokale omzet. Op een totaal van € 11 miljard wereldwijd lijkt dat nog mee te vallen. De sluiting van de bijna 850 Russische McDonald‘s-vestigingen kost per maand bijna € 50 miljoen omzet, meldt Reuters. De Deense bierbrouwer Carlsberg kondigde al aan dat het rekent op ‘een flinke afschrijving’ op de Russische tak Baltika Breweries. Die gold jarenlang als een flinke winstmaker.

Strafmaatregelen tegen de bedrijven

Verdere Russische maatregelen zijn te verwachten. Berichten over strafmaatregelen tegen de bedrijven die stoppen in Rusland komen van alle kanten. Parlementsleden van Poetins partij hinten op nationalisatie. Er liggen al voorstellen vanuit het parlement over de voorwaarden en sancties als bedrijven stoppen. Dat varieert van een sommatie om weer te starten tot uiteindelijk verplichte verkoop van aandelen. In de huidige situatie is dan geen reële prijs te verwachten, en komt dat neer op nationalisatie. Het Kremlin heeft tot nu toe nog geen concrete maatregelen doorgevoerd.

De grote vraag is in hoeverre de Russische tak van een bedrijf door kan produceren als de banden met de westerse eigenaar zijn doorgeknipt. Duidelijk is, dat stoppen met een bedrijf grote en kostbare gevolgen gaat krijgen als de situatie nog verder escaleert. Het ziet er niet naar uit dat een bedrijf kan vertrekken met een reële prijs voor de Russische activiteit.