Econoom Verenigde Naties: houd voedselhandel open

Het is cruciaal voor de wereldwijde voedselzekerheid dat handel in voedsel, brandstof en kunstmest opengehouden wordt, ondanks de oorlog in Oekraïne. Dit zegt Arif Husain, hoofdeconoom van het Wereldvoedselprogramma van de Verenigde Naties.

Husain doet een oproep in een analyse op de website van het Amerikaanse instituut voor vrede om onmiddellijk de blokkades van Oekraïense havens te beëindigen, zodat producten weer vrijuit geëxporteerd kunnen worden. In Oekraïne zitten nog grote graanvoorraden in opslag, die het land niet uitkunnen omdat toegang tot de havens geblokkeerd is.

Exportrestricties

Sinds de oorlog hebben 23 landen exportrestricties op voedselgebied opgelegd, zegt Husain. Volgens hem raken de huidige restricties ongeveer 17,3% van alle calorieën die wereldwijd verhandeld worden, ten opzichte van 5,6% voor de Russische invasie van Oekraïne. De wereldhandelsorganisatie WTO moet coördineren dat landen die grote graanvoorraden bezitten (zoals China, India en de Verenigde Staten) deze vrijgeven op de wereldmarkt, aldus Husain.

Ongekend erge situatie

Het wereldvoedselprogramma van de Verenigde Naties heeft al meermaals alarm geslagen sinds de start van de oorlog. De organisatie vreest een wereldwijde catastrofe als niet ingegrepen wordt. Al voor de oorlog in Oekraïne schoten voedselprijzen wereldwijd omhoog, maar met de oorlog in ‘graanschuur’ Oekraïne is de situatie ongekend verergerd, aldus Husain.

15% of meer inflatie in 36 landen

De inflatie van voedselprijzen bedraagt in 36 landen bedraagt 15% of meer, zo stelt de hoofdeconoom. Dat zorgt voor grote problemen voor armere gezinnen, die meer dan 50% van hun inkomsten spenderen aan voedsel. 60% van de landen met lagere inkomsten verkeren inmiddels in een schuldencrisis of lopen groot risico daar in terecht te komen, tegenover 30% in 2015.

Wereldvoedselprogramma

Het wereldvoedselprogramma van de Verenigde Naties is actief in 81 landen en zorgt daar voor voedsel voor de allerarmsten, voor vluchtelingen en voor mensen die door natuurlijke of menselijke catastrofes zonder voedsel komen te zitten. Het programma verwacht een stijging van 17% van het aantal mensen dat met acute hongersnood te maken gaat krijgen in de landen waar het actief is: van 276 naar 323 miljoen.

Kosten voor voedselprogramma stijgen

Ondertussen stijgen ook de kosten voor het voedselprogramma zelf. Nu al liggen die gemiddeld 44% hoger dan voor de coronapandemie, zo schat de organisatie in. Dit is het gevolg van zowel de gestegen voedselprijzen als de gestegen kosten van benodigdheden als transport en brandstof. Het wereldvoedselprogramma vraagt daarom dringend om hulp en dringt er ook op aan dat landen alle benodigdheden voor de landbouw buiten sancties en extra heffingen houden, waaronder ook kunstmest.

Langetermijnaanpak

De hoofdeconoom pleit daarnaast voor een langetermijnaanpak, waarbij ervan uitgegaan wordt dat er niet meer zoiets bestaat als een lokaal conflict gezien de verwevenheid van de wereldwijde handel.