Groei in aantal coöperaties

De agribusiness laat een flinke groei zien. Daar zijn nu 216 coóperaties, dat is 23% meer dan in 2016. In de foodmarkt is de stijging zelfs 42%, al is het totale aantal met 27 daar bescheidener. De sterkste groei is er in de energiesector, met 152% toename is het aantal daar nu 681. Het totale aantal ingeschreven coöperaties bij de Kamer van Koophandel is ruim 9.300. De NCR merkt het grootste deel echter aan als ‘niet coöperatief actief’.

Agrarische sector

Directeur Arjen van Nuland van NCR wijst erop dat de agrosector van oudsher sterk coöperatief is. “70% van de omzet vindt plaats via coöperaties. Het Europees gemiddelde is 40%. Alleen Finland scoort nog hoger. Dat heeft vooral te maken met de bosbouwsector in dat land.” Van Nuland ziet aan de ene kant een doorgaande consolidatie van bestaande coöperatieve ondernemingen, zoals in de voerbranche en de zuivel. Bestaande coöperaties klonteren samen, een proces dat al vele jaren gaande is. Maar de laatste jaren ontstaan er meer nieuwe dan er bestaande verdwijnen.

Nieuwe agrarische initiatieven

Nieuwe agrarische initiatieven zijn er op sectoraal, lokaal of regionaal niveau. Van Nuland noemt als voorbeeld vijftien melkveehouders die lid zijn van FrieslandCampina, maar een deel van hun melk zelf gaan verwerken en vermarkten via hun coöperatie Duinzuivel. Een ander voorbeeld is het concept de Herenboeren, waarbij zich steeds nieuwe lokale coöperaties aansluiten. Ook in de sierteelt en boomsector zijn nieuwe initiatieven rondom afzet, terwijl in de varkenshouderij ondernemers samen in de mestverwerking gaan.

Foodsector

Nieuwe coöperaties in de foodsector hebben ook dikwijls een agrarische connectie. Van Nuland noemt als voorbeeld de coöperatieve winkel Gedeelde Weelde en het platform voor lokale afzet Halloboer.org. Nieuwe coöperaties beginnen klein en hebben als bindende factor bijna altijd afzet of inkoop. Vaak komt kennisontwikkeling daar als doel bij.