Klimaatraad: steviger klimaatbeleid is nodig

“Transities in het energiesysteem, de voedselvoorziening en landbouw en het gebruik van grondstoffen zijn hierbij cruciaal”, aldus het nieuwe adviesorgaan voor de regering.

De Klimaatraad, onder voorzitterschap van Jan Willem Erisman, waarschuwt in een brief aan de Eerste en Tweede Kamer dat ‘klimaatbeleid geen uitstel duldt’, ook niet nu het kabinet demissionair is. Volgen de raad is de wetenschap helder en zou al in 2040 het gros van de broeikasgasuitstoot ten einde moeten zijn.

90 à 95% minder broeikasgasuitstoot dan in 1990

In lijn met de Europese Wetenschappelijke Klimaatraad adviseert nu ook de Nederlandse raad alles in het werk te stellen om in 2040 uit te komen op 90 à 95% minder broeikasgasuitstoot dan in 1990. “Dit is rechtvaardig, gelet op historische uitstoot en economische mogelijkheden van Nederland”, vinden de adviseurs. Ze gaan hun ideeën uitwerken in een advies dat eind dit jaar verschijnt.

Volgens de raad is er geen tijd te verliezen. “De wereld is de afgelopen jaren steeds vaker geconfronteerd met weersextremen: hittegolven, droogte, hevige neerslag en overstromingen, met menselijk leed en enorme schade tot gevolg. Ook Nederland heeft dat ondervonden”, staat in de brief. Experts schrijven die extremen ‘steeds vaker en met toenemende zekerheid toe aan de opwarming van de aarde, veroorzaakt door menselijk handelen’.

Door ons voor te bereiden kunnen we grote economische schade in de toekomst beperken

Het is volgens de raad daarom niet alleen nodig om maatregelen te nemen om de uitstoot te verminderen, maar ook om met de nieuwe situatie van klimaatverandering om te gaan, de zogeheten adaptatie. Voor Nederland gaat het dan vooral om maatregelen om beter te kunnen omgaan met droogte, hittegolven en wateroverlast. “Door ons voor te bereiden kunnen we grote economische schade in de toekomst beperken”, aldus de onderzoekers.

Een duurzamer en klimaatbestendiger voedselsysteem

Om de uitstoot te verminderen is een transitie van systemen volgens de adviseurs noodzakelijk. Alleen technologie is nog niet genoeg om de doelen te halen, denkt de raad. De voedselvoorziening en de landbouw zal moeten veranderen, vinden de wetenschappers. ‘Veel van de uitstoot in de landbouwsector is met technische maatregelen niet eenvoudig te vermijden of te reduceren’, schrijft de raad. Volgens de wetenschappers moeten keuzes gemaakt worden voor een duurzamer en klimaatbestendiger voedselsysteem.

‘Hiervoor is een visie nodig op een gezonde en duurzame voedselvoorziening in de toekomst, hoe de landbouw er dan uitziet, en hoe boeren in de toekomst economisch rendabel hun land kunnen beheren en meerdere diensten kunnen leveren naast voedsel. Daarnaast is er beleid nodig voor reductie van methaan en het verduurzamen van ketens’, schijven de wetenschappers. Dit sluit aan bij de ambities van het (demissionaire) kabinet tot nu toe, al stuurt de raad aan op verdergaande maatregelen. “Om te zorgen voor een leefbare aarde moet het huidige klimaatbeleid uitgebreid en versterkt worden. We moeten voorkomen dat de klimaatdoelen buiten bereik raken en de kosten en risico’s voor de maatschappij fors gaan oplopen.”

Gemakkelijk zal het volgens de raad niet zijn. “Er zijn maatregelen nodig die de maatschappij fundamenteel gaan veranderen. Dit kost veel maar het levert ook veel op, onder meer door het voorkomen van economische schade en door positief effect op de volksgezondheid en voor biodiversiteit.”

Klimaatbeleid niet controversieel

Volgende week besluit de Kamer over het controversieel verklaren van onderwerpen. Klimaatminister Rob Jetten heeft al gevraagd door te mogen met het klimaatbeleid. Ook de Sociaal Economische Raad (SER) roept de Tweede Kamer op het klimaatbeleid niet controversieel te verklaren.

Medeauteur: Mariska Vermaas