Omslag in landbouw is zaak van gehele keten

Dat zei Ad Tabak, beleidsambtenaar van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, tijdens een tweedaagse conferentie over het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid, waarbij onder andere uitleg is gegeven over de nationale invulling van de zogenoemde ecoregelingen. Die regelingen worden ingezet om boeren te stimuleren extra in te zetten op onder andere klimaat, biodiversiteit en milieu.

De huidige directe betalingen worden vervangen door een basispremie aangevuld met de ecoregeling. Aan de basispremie worden voorwaarden gesteld (vergroeningsregels). De ecoregeling bevat elementen waaraan boeren naar eigen keuze kunnen deelnemen.

Het ministerie werkt op dit moment aan de ontwikkeling van de zogenoemde ecoregelingen. Tabak zei woensdag 2 december dat bij die regelingen ook aansluiting wordt gezocht bij marktinitiatieven op het gebied van duurzaamheid. Door de stapeling van financiële prikkels moet het voor de boer aantrekkelijk worden deel te nemen aan de ecoregeling en de marktinitiatieven, aldus Tabak. Het ministerie werkt aan een puntensysteem, op basis waarvan de extra beloning wordt vastgesteld.

Zonder boeren geen toekomstbestendige landbouw

Tabak zei tijdens de conferentie dat een verandering bij de primaire producent alleen kan worden gemaakt, als de gehele samenleving, de gehele keten er in meegaat. Iedereen moet bewegen, zegt hij. De inzet van jaarlijks € 800 miljoen aan inkomenssteun is te weinig om een omslag te maken. “De samenleving, de keten, de consumenten móéten bewegen, anders gaat ’t hem niet worden”, aldus de ambtenaar. Het ministerie gebruikt ook andere instrumenten dan de ecoregelingen om boeren bij te staan, bijvoorbeeld op het gebied van innovatie en kennisverwerving.

Toekomstbestendige landbouw is volgens Tabak een mooi begrip, maar het begrip is inhoudsloos als er geen boeren meer zijn die op die manier kunnen werken. “Er moeten wel boeren zijn en daar is ons beleid op gericht.”

Nederland probeert in zijn eigen plan, het zogenoemd nationaal strategisch plan, zo goed mogelijk aan te sluiten bij de wensen van de Europese Commissie op het gebied van onder andere het terugdringen van het gebruik van meststoffen, gewasbeschermingsmiddelen en antibiotica en het vergroten van het areaal biologische landbouw. Dat plan wordt mede gebaseerd op proefprojecten die her en der in het land met boeren worden uitgevoerd.