Zijn duurzame projecten wel altijd duurzaam?

Als bij alle zogeheten duurzame projecten een dergelijke analyse zou worden toegepast, zou blijken dat ze niet altijd zo duurzaam zijn. Milieu-rendementsanalyse betekent dat alles van begin tot eind wordt meegerekend. Neem de elektrische auto; grondstoffen (lithium, grafiet, koper en kobalt) zijn binnen afzienbare tijd op. Door het grotere gewicht van de accu is er meer energie nodig om vooruit te komen. Door de snelle accelaratie slijten de banden sneller. Bij sloop vormt het accupakket nog steeds een probleem. De tienduizenden kilometers koperleiding voor laadpalen en het aanleggen ervan levert een nog grotere milieu voetafdruk. Zonne-energie is niet altijd van toepassing, omdat ’s avonds de auto wordt geladen. Duurzaamheid behoeft dus wel degelijk enige nuancering.

Nederland heeft naast een beetje grind, vulzand en strooizout geen grondstoffen. Alle grondstoffen voor industrie en bouw worden van over de hele wereld aangevoerd. Niets mis mee, maar niet erg duurzaam. Een slechte milieu-rendementsanalyse. Naast economische groei is er geen positief rendement voor het milieu.

Gratis elementen water, zuurstof en zon

Het enige dat Nederland nog wel heeft, is circa anderhalf miljoen hectare cultuurgrond. Waar de geteelde gewassen met de gratis elementen water, zuurstof en zon groeien. En juist die groene gewassen zorgen via fotosynthese voor zuurstofproductie en ze leggen CO₂ vast. Hoe duurzaam wil je het hebben? Ook vangt cultuurgrond regenwater op, terwijl de rest van Nederland is geplaveid met asfalt en beton. Overigens wordt jaarlijks circa 12.000 hectare cultuurgrond onttrokken aan de agrarische sector, ten bate van stedenbouw en wegen.

Door de eeuwen heen is er een schitterend open agrarisch landschap gecreëerd, dat ook nog eens gratis wordt onderhouden

Ook agrarische biomassa levert een grote bijdrage aan groene energie. De circa 450.000 kilometer boerensloten in Nederland zorgen voor zuivering van oppervlaktewater door de aanwezige flora en fauna. Alle landbouwplastic wordt gerecycled. Van alle dode landbouwhuisdieren worden grondstoffen gemaakt, zoals lijm en voer voor de petfood-industrie. De geproduceerde agrarische mest wordt direct op agrarische grond aangewend en is streng gereguleerd. Door de eeuwen heen is er een schitterend open agrarisch landschap gecreëerd, dat ook nog eens gratis wordt onderhouden. Maar bovenal gaat het om voedselproductie, naast water het allerbelangrijkste element in het menselijk bestaan.

De discussie over vleesconsumptie

Het energieverbruik is in verhouding laag door de gratis elementen zon, zuurstof en water. Kunstmest vraagt wel veel energie om te maken, maar is ook terecht streng gereguleerd. Naast gras en mais is ook krachtvoer nodig. Voor de melkveesector bestaat deze voor circa 80% uit rest- en bijproducten uit de humane voedingsmiddelenindustrie (bierbostel, citruspulp, aardappel- en bietenpulp); van de soja, palm en zonnebloem worden de uitgeperste bonen gebruikt. Als er al olie of mais of granen worden gebruikt, zijn die niet geschikt voor menselijke consumptie.

Ook de discussie over vleesconsumptie behoeft enige nuance: over de gehele wereld waar koeien, geiten of schapen lopen, kunnen in principe geen andere gewassen worden verbouwd dan gras. Dit komt door de grondsoort, stenen in de grond, hellingen, bergen, klimatologische omstandigheden, enzovoort. Toch superduurzaam dat deze dieren gras omzetten in hoogwaardig voedsel.

Uit voornoemde blijkt dat de agrarische sector het milieu belast, maar er ook veel aan bijdraagt

Ik ben totaal niet tegen verandering en als het beter kan, moeten we dat doen. Maar wel met de juiste argumenten. Dat gebeurt nu op aannames en rekenmodellen op volstrekt onvoldoende onderbouwing en losmazige metingen (heel bijzonder dat woestijnzand uit de Sahara in Nederland neerdaalt en bijvoorbeeld de depositie van stikstof op de meter en milligram van de bron kan worden gemeten). Emotie voert de boventoon en de nuance ontbreekt, framing heeft zijn werk gedaan. En ook de referentie ontbreekt. Waar wordt de stand van de natuur aan getoetst, over 20, 30 of 100 jaar? Uit voornoemde blijkt dat de agrarische sector het milieu belast, maar er ook veel aan bijdraagt. Dit in tegenstelling tot de rest van Nederland.