Oppassen voor biologische boterbergen

Dat is hard nodig, want niet alleen boeren maar ook consumenten ontvangen prikkels die aanzetten tot onduurzaam gedrag: voedselverspilling door te goedkope voeding en aanbod dat bijdraagt aan een ongezonde leefstijl. Maar voedselbeleid betekent ook dat je je afvraagt waar je in het voedselsysteem ingrijpt. En dat kan vaak slimmer dan bij de boer of de consument.

Klinkt sympathiek

Neem het beleidsvoornemen om op 25% van het boerenland biologisch te laten boeren. Dat klinkt sympathiek, zeker in vergelijking tot een verbod op gebruik van chemie op een kwart van de percelen. Gangbare boeren profiteren ervan, want de totale productie zal wat teruglopen en de prijzen dus stijgen, zelfs als het de minst productieve gronden zijn die het makkelijkst en met het minste productieverlies in biologisch worden omgezet.

Ook in de mij dierbare biologische sector wordt het voorstel wel gezien als een welkome sympathiebetuiging aan dit productiesysteem. Ik vrees echter dat de uitbreiding naar 25% van het areaal binnen hooguit tien jaar in tijden van economische recessie tot een enorme marktverstoring leidt. Wie gaan die spullen kopen? Of krijgen we nu biologische boterbergen door deze aanbodstimulering?

Niet het aanbod moet worden aangejaagd, maar de vraag

Het beleidsvoornemen had dus geformuleerd moeten worden als 25% van de voedselaankopen van consumenten bestaat in 2030 uit Europees geproduceerde biologische producten. Niet het aanbod moet worden aangejaagd, maar de vraag. En dan zie je ook dat je er niet komt met een reclamecampagne of een lager btw-tarief. Dan moet je serieus nadenken over oplossingen die we gebruiken in de benzinemarkt: verplicht bijmengen van bio door de zuivelindustrie, slachterijen en maalderijen. Net zoals bakkers na de oorlog verplicht een deel inlands graan moesten gebruiken, omdat we onze weinige dollars niet aan import van beter bakgraan wilden besteden.

Kortom: voedselbeleid heeft de toekomst, maar ook voor ambtenaren en politici is het nog een zoektocht om dat goed vorm te geven. Laten we oppassen voor ongelukken onderweg.