Toenemend belang van risicomanagement

De recente gebeurtenissen in Oekraïne laten ons allen niet onberoerd. Het woord geopolitiek krijgt door de menselijke tragedies die dagelijks via de media tot ons komen opeens een heel andere – en zwaardere – lading.

In de nalatenschap van mijn ouders bevinden zich nog folders uit de tijd van de koude oorlog over hoe in de land- en tuinbouw te handelen in geval van radioactieve neerslag. Ik wil daarmee niet zeggen dat een kernoorlog aanstaande is, maar wel dat zaken die ik kortgeleden nog voor ondenkbaar hield zeer snel realiteit zijn geworden. Dan moet je opnieuw nadenken over waar je rekening mee moet gaan houden.

Handelsbelemmeringen

In deze blog beperk ik me daarbij tot wat de oorlog in Oekraïne, en de daaropvolgende internationale sancties tegen Rusland, kunnen betekenen voor de Nederlandse agrofoodsector. Volgens mij gaat het dan om het toenemend belang van risicomanagement en het optreden van indirecte effecten. Feit is dat door het instellen van internationale sancties er sprake is van toenemende handelsbelemmeringen, met per saldo een verlies van welvaart. Dit is trouwens al langer aan de gang. Denk maar aan de in 2014 ingestelde sancties en het opkomende voedselnationalisme. Het 5D-initiatief in Duitsland is daar het zoveelste voorbeeld van.

Tarweprijs

Wat we ook zagen was dat de tarweprijs op de termijnmarkt van Matif Parijs als een speer omhoog ging. Schommelde deze afgelopen februari nog tussen de € 260 en € 280, begin maart ging ze als een pijl omhoog, korte tijd zelfs boven de € 400. Inmiddels is de prijs weer aan het zakken naar onder de € 380 en verder in de tijd nemen de prijzen voor af te sluiten contracten nog meer af. Hoewel het prijsopdrijvend effect zal dempen, zal het niet zo snel goedkoper worden. Omdat de EU zelfvoorzienend is voor tarwe, zal het directe effect voor Nederland zelf te overzien zijn. Derde en vaak minder welvarende landen zijn echter wel afhankelijk van tarwe uit Oekraïne en Rusland.

Geopolitiek

Voor Nederland zullen het daarom vooral de indirecte gevolgen zijn waar we mee te maken krijgen, onder meer met toenemende migratiedruk. Een tweede belangrijke constatering is volgens mij dat prijsveranderingen – naast oogstramingen en dergelijke – steeds meer worden bepaald door geopolitieke handelsverstoringen. Omdat politiek moeilijker te voorspellen is dan de markt, wordt het belang van risicomanagement op de steeds groter geworden landbouwbedrijven alleen maar groter.