Belgen willen hopteelt nieuw leven inblazen

“Vlaams-Brabant is dé bierprovincie bij uitstek en telt meer dan 80 brouwerijen op zijn grondgebied. Bovendien was de regio Aalst-Affligem-Asse van oudsher een belangrijk teeltgebied voor hop.”

Zo duidde Monique Swinnen, gedeputeerde voor land- en tuinbouw, op de Infodag Hop in Herent de ambitie voor een toch wel aparte teelt. Via het praktijkonderzoek steunt de provincie de brouwerijsector reeds.

Hopteelt biedt nieuwe kansen voor landbouw

Proefcentrum Pamel zet namelijk de teelt van Schaarbeekse krieken weer op de kaart. Proefcentrum Herent springt mee op de kar door in te zetten op hopteelt. Een herintroductie van hopteelt ten westen van Brussel schept niet alleen nieuwe kansen voor landbouw, maar laat Vlaams-Brabant ook toe om troeven op vlak van erfgoed, toerisme en streekproducten uit te spelen.

België is een befaamd bierland, maar de professionele teelt van hop als ingrediënt van bier is in vergelijking met de bierproductie erg bescheiden qua areaal en aantal telers. In Vlaanderen concentreert de teelt zich in de regio Poperinge. De Belgische hoptelers streven ernaar om hun hop rechtstreeks te verkopen aan Belgische brouwers, maar zijn ook aangewezen op export.

De consument hecht steeds meer belang aan streekgebonden productie. Om dit in het geval van bier te promoten, werd een logo ontwikkeld voor bieren met meer dan 50% Belgische hop of meer dan 100% Belgische hop.

Grote investeringen nodig

Over de teelt zelf zegt Joris Cambie, teler en voorzitter van brancheorganisatie H.O.P.: “Uit regio’s waar vandaag geen hop (meer) geteeld wordt, merken we opnieuw interesse van kandidaat-producenten. In praktijk komt er echter heel wat bij kijken en zijn er grote investeringen nodig. Naast het lokale aspect dat aan belang wint, is er ook steeds meer vraag naar biologische productie van hop. Bioteelt is evenwel een grote uitdaging. Een aangepaste teelttechniek moet ziekten en plagen helpen voorkomen.”

Hoewel de teelt nagenoeg verdween in de regio is de ‘hopcultuur’ hier nog altijd levendig. Diverse gemeenten hebben nog hun eigen hopfeesten. En in het landschap zijn de sporen nog te zien van de hopteelt en -verwerking. De teelt verdween nagenoeg door concurrentie uit onder meer Duitsland, en vanwege het arbeidsintensieve karakter van de teelt.

Vraag naar lokaal geteelde hop

De toenemende vraag naar aromahoppen voor speciaalbieren en de interesse van kleine en middelgrote brouwerijen in lokale hop brengen deze aparte teelt opnieuw onder de aandacht. Met de steun van de (Europese) overheid zijn er projecten. In 1880 was het Belgische areaal hop 3.000 hectare groot, nu is dat nog amper 182 hectare. In Nederland is de teelt nog veel kleiner, met slechts een handvol professionele telers met enkele hectares.

Hopcoördinator Vanderveken hoopt dat de Belgische brouwers, van klein tot groot, lokale hop gaan prefereren boven goedkoper importproduct. “Hop maakt amper 1 eurocent uit van de kostprijs van een pintje bier”, cijfert hij voor. In korte-keten-hop ziet Daan Vanhorenbeek van Straffe Streek vzw een manier voor brouwers om zich als bedrijf te onderscheiden en de eigen bieren lokaal te verankeren. “Het herstel van een oude traditie, met name hopteelt, is een grote troef bij de storytelling over een bier. De consument is op zoek naar zulke authentieke verhalen, en naar kwaliteit uiteraard.”