Biologische landbouw valt Brussel tegen

Het gaat niet goed met de biologische landbouw in Europa. De productie is in de hele EU met 5 procent gedaald. Ook de verkoop in de winkels loopt terug. Terwijl het in alle Europese plannen en beleid de bedoeling is dat de biologische landbouw fors zou groeien de komende tijd.

Maar liefst twaalf lidstaten maken zich dan ook grote zorgen. Litouwen, Bulgarije, Kroatië, Cyprus, Tsjechië, Denemarken, Finland, Hongarije, Letland, Malta, Roemenië en Zweden willen dat de Europese Commissie maatregelen neemt om het tij te keren.

Van-Boer-tot-Bord strategie

Volgens de Van-Boer-tot-Bord strategie (Farm to Fork) is het de bedoeling dat in 2030 een kwart van alle landbouwgrond biologisch wordt bebouwd. Ter vergelijking: in 2021 was dat nog maar 9,9 procent. Een ambitieuze doelstelling waarbij de consumenten wel moeten helpen, want als de producten niet gekocht worden, staan boeren niet te trappelen om over te schakelen. En dat is er nu aan de hand. De kopers laten het afweten.

Twee soorten consumenten

Grofweg kunnen we de kopers opdelen in twee soorten consumenten:

de trouwe, harde kern. Dit zijn kopers die al langer uit overtuiging biologisch voedsel eten en voor wie de prijs nauwelijks een rol speelt. Deze groep is verantwoordelijk voor ongeveer de helft van de afzet;
de andere groep is wat diverser. Ze kopen biologische producten omdat het in de mode is (veel millennials, geboren tussen 1986 en 2000) , oudere consumenten die zich zorgen maken over de wereld en hun kleinkinderen, relatief veel tweeverdieners.

Prijsverschil

Het gekke is dat het prijsverschil tussen producten uit de ‘gangbare’ landbouw en biologische producten juist kleiner is geworden. Alle producten waar energie aan te pas komt, stegen daardoor in prijs. Biologische producten hebben daar niets mee te maken.

Maar de inflatie zorgt er dan weer voor dat mensen uit die tweede groep, bezuinigen op met name biologische producten. Dan is er nog de concurrentie van producten die worden aangeprezen als ‘vers’ of ‘lokaal’. Met name in Frankrijk is de consument daar erg gevoelig voor.

Inflatiespook

De verwachting is dan ook dat de komende tijd de consumenten niet massaal zullen overstappen op biologische producten, want hoewel de inflatie vooralsnog gestabiliseerd lijkt, durven economen bij de Europese Centrale Bank (ECB) niet te garanderen dat het inflatiespook voorlopig in de kast zal blijven.

Consumenten verleiden

Dat verontrust de twaalf landen. Ze willen dan ook dat de Europese Commissie een nieuw plan maakt, waarin wordt aangegeven hoe de consumenten kunnen worden verleid om toch die overstap naar biologisch te maken. De regels en definities moeten misschien ook her en der worden aangepast, suggereren de twaalf in een stuk dat ze naar de andere landbouwministers hebben gestuurd.

Vergroeningsbeleid kan mislukken

Aangezien veel landen in hun plannen voor de komende tijd (als onderdeel van het gemeenschappelijk landbouwbeleid, GLB) sterk hebben ingezet op groei van het aandeel biologisch, loopt de EU de kans dat het hele vergroeningsbeleid mislukt, zo is de waarschuwing. “Misschien moeten we dan wel nadenken of we de financiële middelen die we hebben gereserveerd voor de biologische landbouw niet op een andere manier kunnen gebruiken. Op een manier die wel klimaatwinst oplevert.”