Europese Commissie komt met nieuwe ondernemingswet

De wetsvoorstellen die de commissie op woensdag 23 februari in Brussel op tafel legt, hebben volgens vicevoorzitter Věra Jourová twee doelen. “Ten eerste, om zorgen weg te nemen bij consumenten die geen producten willen kopen waar bijvoorbeeld dwangarbeid in het spel is of die het milieu vernietigen. Ten tweede, om juridische zekerheid over de verplichtingen van bedrijven te geven.”

Twee groepen ondernemingen

Het dagelijks EU-bestuur heeft twee groepen ondernemingen in het vizier. Eerst zijn bedrijven met meer dan 500 werknemers en een jaaromzet wereldwijd van minstens € 150 miljoen aan de beurt om een plan voor een gepast zorgvuldigheidsbeleid (‘due diligence’) in hun strategie op te nemen. Ze moeten ook zorgen dat hun beleid voldoet aan de internationale afspraken over de strijd tegen klimaatverandering.

Twee jaar nadat de lidstaten de nieuwe richtlijn in nationale wetten hebben omgezet, moeten ook bedrijven met minimaal 250 werknemers en een jaaromzet van € 40 miljoen wereldwijd in risicovolle sectoren, zoals de mijnbouw of kledingindustrie, aan de nieuwe EU-regels voldoen.

Transparantie

De plannen moeten voor het publiek transparant zijn. Consumenten moeten naar de rechter kunnen stappen als ze vinden dat ze schade hebben geleden door het beleid van een bedrijf. Bestuurders kunnen verantwoordelijk worden gesteld. De lidstaten moeten een nationale autoriteit aanstellen die toeziet op handhaving van de regels en die sancties kan opleggen.

Mkb voorlopig buiten schot

Het midden- en kleinbedrijf wordt buiten schot gehouden, maar zal er volgens de commissie toch mee te maken krijgen, omdat grote bedrijven eisen over onder meer arbeidsomstandigheden of milieu contractueel aan hun leveranciers zullen opleggen.

Nederland wil Europese aanpak

Een aantal lidstaten heeft al nationale regels voor maatschappelijk verantwoord ondernemen en circa een op de drie grote bedrijven in de EU heeft vrijwillig actie op dit gebied genomen, zoals in Nederland. Maar volgens Brussel is het te weinig en te versnipperd.

Nederland is voorstander van een Europese aanpak. Eind 2019 pleitte toenmalig handelsminister Sigrid Kaag er bij het aantreden van de nieuwe commissie voor om maatschappelijk verantwoord ondernemen op de Europese agenda te zetten en presenteerde ze bij haar Europese collega’s een notitie over goed ondernemersgedrag.