Producten met een biologisch keurmerk bestaan voor minimaal 95% uit biologische ingrediënten. De overige 5% mag alleen niet-biologisch zijn als de wet aangeeft dat ze niet biologisch verkrijgbaar zijn.
Bij de productie van biologische grondstoffen zijn geen kunstmest en chemische gewasbeschermingsmiddelen gebruikt. In biologische producten bevinden zich geen genetisch gemodificeerde organismen en synthetische geur-, kleur- en smaakstoffen. Ook het gebruik van niet-natuurlijke conserveermiddelen is verboden.
4 erkende kernwaarden voor bio
Bio staat echter voor meer. Internationaal zijn er 4 erkende kernwaarden richtinggevend voor biologisch:
- Gezond (voor bodem, plant, dier mens en planeet)
- Ecologisch
- Eerlijk
- Verantwoordelijk
In 2005 kwam IFOAM, de internationale koepel van organisaties in de biologische landbouw, met deze definitie:
Biologisch landbouw is een productiesysteem dat de gezondheid van bodem, ecosystemen en mensen in stand houdt. Het vertrouwt op ecologische processen, biodiversiteit en kringlopen aangepast aan de plaatselijke omstandigheden, in plaats van gebruik van hulpmiddelen met nadelige effecten. Biologische landbouw combineert traditie, innovatie en wetenschap om te profiteren van het gedeelde milieu en bevordert eerlijke relaties en een goede kwaliteit van leven van alle betrokkenen.
Biologische producten zijn te herkennen aan het Europese keurmerk in de vorm van een groen blaadje. Het biologische keurmerk is het enige keurmerk voor duurzame voeding in Nederland dat wordt gewaarborgd door de overheid. Het keurmerk garandeert dat het product voldoet aan de wettelijke eisen voor biologische productie en dat dit is gecontroleerd. In Nederland houdt Skal biocontrole toezicht op biologisch in opdracht van het Ministerie van Economische Zaken.
De Algemene Rekenkamer concludeerde recent dat het Nederlandse consumentenvertrouwen in het Europees biologisch keurmerk relatief laag is. Opvallend is dat Nederlandse consumenten meer vertrouwen hebben in andere private keurmerken voor duurzame voeding. De rekenkamer wijst erop dat de minister van landbouw niet doelgericht stuurt op het behoud van het consumentenvertrouwen voor biologisch.
Het aandeel biologisch landbouwareaal in Nederland lag in 2020 op 4,1%. Het gaat om een areaal van ruim 74.000 hectare. Het biologisch areaal in Nederland groeit langzaam (2019: 3,8%). Op basis van zowel de hoeveelheid grond die in 2020 nieuw wordt omgeschakeld als het aantal nieuwe omschakelaars, zal het biologisch areaal ook in 2021 niet sterk groeien. Het gemiddelde biologisch landbouwareaal in de EU ligt op 8,5% (2019).
Nederland bevindt zich binnen de EU bij de achterblijvers. Koploper is Oostenrijk met een aandeel biologisch landbouwareaal van 26%. Spanje, Frankrijk en Italië hebben het grootste biologisch areaal in Europa. Samen met Duitsland zijn deze 3 landen goed voor de helft van 16,5 miljoen hectare (2019) biologische landbouwgrond in Europa.
Het marktaandeel bio in de Nederlandse supermarkt ligt op 3,26%. Het percentage bleef nagenoeg ongewijzigd ten opzichten van 2019 (3,21%). Het grootste marktaandeel wordt gerealiseerd met eieren (16,95%), gevolgd door AGF (4,48%) en zuivel (4,01%).
Bionext is de brancheorganisatie voor de biologische sector. Drie verenigingen dragen de organisatie:
- Biohuis voor boeren & telers
- BioNederland voor handel & verwerking
- Biowinkelvereniging voor de biologische speciaalzaken