Waarde-Ring: waarde voor hele eiwitketen

We zitten midden in de roerige jaren twintig van de eiwittransitie. Kranten vertellen over turbulentie op de zuivel- en vleesmarkt, schrijven over supermarkten met meetbare eiwittransitie-doelstellingen, melden dat kweekvlees mag worden geproefd, pakken groots uit over graseiwit als krachtvoer voor mensen.

Reuring is er ook letterlijk: Eiwitboeren van Nederland trekken door het land met hun roadshow, duizenden mensen bezoeken foodbeurzen waar eiwittransitie centraal staat, een trein vol hoogwaardigheidsbekleders en ondernemers rolt naar de Grühne Woche in Berlijn om er te spreken over Future Protein NL.

Nieuwe dimensie eiwitsysteem

Deze roerige tijden dwingen ons om anders te kijken naar het eiwitsysteem. Ging het tot nu toe over herstellen van de consumptiebalans – meer plantaardig, minder dierlijk – zo komt daar nu een dimensie bij: de herkomst van onze eiwitten. In lijn met mijn favoriete SDG-doel, nummer 12: duurzame consumptie én productie.

Direct gaat het daarbij om de waardeketen. Houden we vast aan een lineair waardemodel, gedreven door kostprijzen en marges per schakel in de keten, dan is het onmogelijk om gezonde verdienmodellen te creëren voor alle schakels, niet in de laatste plaats de primaire producent. Herwaardering van producten, hun makers, het effect op bodem, biodiversiteit en burger, is hierbij de sleutel tot succes.

Kijk ik anders naar de keten, alleen al naar het woord ‘waardering’, dan brengt me dat bij een nieuw concept: de Waarde-Ring. De waardeketen als cirkel, zonder begin of eind. Met de eiwitboer, supermarkt en consument aan elkaar verbonden, niet langer als uitersten, aan het begin en eind.

Niet langer incidenteel samenwerken

In de praktijk betekent de Waarde-Ring dat ketenpartijen strategisch, niet langer incidenteel, samenwerken aan een gezonde toekomst. Bijvoorbeeld bij ontwikkeling van nieuwe plantaardige producten, met eiwit van eigen bodem. Waarbij de waarde voor bodem, boer en burger ruimschoots opweegt tegen hogere kostprijzen ten opzichte van import. En we dat terugzien in een andere verdeling van marges én een lagere consumentenprijs.

Met waarde voor iedereen: van een retailer die sneller haar eiwitdoelstelling haalt, aan CSRD-regels voldoet. Tot de boer die een eerlijke prijs krijgt voor het eiwit van haar akker en het terugvindt in heerlijke producten die de verbinding tussen boer en burger herstellen. Waardevol, toch?