Consument drinkt minder melk, maar verbruikt meer kaas

Dat blijkt uit onderzoek van Wageningen Economic Research in opdracht van Wakker Dier. De melkconsumptie nam van 2005 tot en met 2021 gemiddeld af met 11,8 kilo per hoofd van de bevolking per jaar. Voor melkproducten is die daling 9,3 kilo per persoon per jaar. In beide gevallen gaat het om een afname van het verbruik van zo’n 20%.

Voor het jaar 2022 zijn schattingen gemaakt. Volgens deze inschattingscijfers zet de dalende trend zich in dat jaar voort, nadat de consumptie in de coronajaren 2020 en 2021 tijdelijk opleefde. Voor consumptiemelk blijft het verbruik echter nog iets boven het niveau van de pre-coronajaren. Het verbruik van de melkproducten komt uit op een hoeveelheid onder het niveau van voor de coronaperiode.

Meer kaas en kwark geconsumeerd

Een omgekeerde trend is te zien bij kaas (inclusief kwark). Sinds 2005 is er een vrijwel ononderbroken stijgende lijn van de consumptie, met een stabilisering in de laatste jaren. Tussen 2005 en 2021 gaat het om een stijging van 7,4 kilo per jaar. Dat is een toename van 40%. Voor 2022 schatten de onderzoekers dat de consumptie gering zal dalen ten opzichte van de coronajaren. Mocht die inschatting uitkomen, dan loopt de stijging sinds 2005 terug naar 6,7 kilo per jaar.

Ook boter(olie) en eieren zijn meegenomen in de berekeningen. Daarvoor geldt dat het het consumptieniveau weinig is veranderd. Voor boter(olie) is het verbruiksniveau van 2005 gelijk aan dat van 2021 (en aan de inschatting voor 2022). Het verbruikscijfer van eieren schommelt al jaren rond de 12 kilo per hoofd per jaar.

De onderzoekers zagen een onverwachte stijging in het verbruik van consumptiemelk in de jaren 2015 en 2016. Volgens hen gaat het waarschijnlijk om een fout in de data, waarvan de oorzaak niet achterhaald is. Omdat niet duidelijk is wat de oorzaak is, is de ‘hobbel’ in de lijn niet gecorrigeerd. De onderzoekers stellen dat het plausibel is om de lijn tussen 2014 en 2017 denkbeeldig naar beneden door te trekken.

Wageningen Economic Research berekent sinds 2015 jaarlijks het vleesverbruik in Nederland in opdracht van Wakker Dier. De dierenwelzijnsorganisatie wilde ook inzicht in de consumptie van andere dierlijke producten.

Lees ook: Vleesconsumptie daalde met 18% sinds 2007

Wel ‘ontmelking’, geen ‘ontzuiveling’

De onderzoekers merken op dat terwijl sinds 2022 het vleesverbruik gering afneemt, er wel een overtuigende afname is voor het verbruik van melk(producten).

In het rapport schrijven de onderzoekers: ‘Dat er in ‘zuivelland’ Nederland naast ‘verliezers’ ook ‘winnaars’ zijn aan te wijzen, laten het niveau van en de trend in het kaasverbruik zien. Kennelijk is het voor veel Nederlanders tamelijk gebruikelijk of gemakkelijk om het glas melk met enige regelmaat achterwege te laten dan dat ditzelfde voor kaas zou gelden, waar we een zwak voor blijven houden.’ De conclusie kan getrokken worden dat ‘ontmelking’ plaatsvindt, maar dat van ‘ontzuiveling’ geen sprake is.