Eten zorgt voor verbinding bij Mixblik

Esther van der Hoeven, Iris van Beers en Noura Abdelkadir laten met het Rotterdamse bedrijf Mixblik zien dat ondernemen én het helpen van je medemens prima samen kunnen gaan. De initiatiefnemers willen een zelfstandige positie creëren voor migrantenvrouwen die net in Nederland zijn gearriveerd. Dat doen ze door met deze vrouwen plantaardige wereldgerechten in blik te maken. Dit jaar verwachten ze 75.000 maaltijden te produceren.

Initiatiefnemers Esther van der Hoeven, Iris van Beers en Noura Abdelkadir komen alle drie uit de sociale hoek. “We hebben veel met vluchtelingen gewerkt op verschillende plekken en we merkten dat er heel weinig aandacht is voor laaggeletterde vrouwen die naar Nederland komen”, legt Esther van der Hoeven uit. “Als je in je eigen land weinig kans op onderwijs hebt gehad, dan is het ontzettend moeilijk om de Nederlandse taal te leren en is het ook heel ingewikkeld om echt te participeren in onze snelle maatschappij. Wij zagen deze vrouwen in eenzaamheid wegzakken.”

Heel graag willen de drie sociale ondernemers deze vrouwen helpen. “Een regulier coaching traject is voor hen veel te abstract. Ze leren het beste door te doen. Vaak zijn deze vrouwen ontzettend goed in koken. Zodoende hebben we dat als vertrekpunt genomen. Eten verbindt mensen.”

Plantaardige maaltijden met biologische ingrediënten

Besloten werd om een leer-werktraject te faciliteren, waarbij vrouwen maaltijden bereiden en inblikken en daarnaast HACCP-cursussen en Nederlandse taallessen krijgen. HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Points) is een risico-inventarisatie voor voedingsmiddelen. “We willen zo duurzaam mogelijk werken”, vertelt Van der Hoeven. “Daarom hebben we gekozen voor plantaardige maaltijden met biologische ingrediënten. Hiervoor gebruiken we zoveel mogelijk Nederlandse producten, die in de regio verkrijgbaar zijn. Bovendien verspillen we geen voedsel, omdat we alle ingrediënten die we bestellen direct verwerken en inblikken.”

Ook conserveren in blik is duurzaam. “Blik is een heel goed verpakkingsmateriaal, dat je voor altijd kunt recyclen. Door het conserveren zijn de maaltijden lang houdbaar. Een ander voordeel is dat blik heel makkelijk te transporteren is. Het is licht in gewicht en je hebt geen grote koelcellen nodig om de maaltijden te bewaren.” Over de naam hebben ze niet lang hoeven nadenken. “We werken met een mix aan vrouwen die vanuit alle hoeken van de wereld komen: Eritrea, Somalië, Vietnam, Syrië, Congo, Saoedi-Arabië en Senegal.”

Eigen gerecht uitwerken

De vrouwen leren tijdens het koken veel basisvaardigheden, zoals wegen en meten. Iedere deelneemster mag haar eigen gerecht uitwerken. “Ze moeten het recept aanpassen aan het conserveren en soms moeten bepaalde ingrediënten worden vervangen. Als ze in het land van herkomst een paarse wortel gebruikten, dan zullen ze nu voor een Hollandse wortel moeten kiezen.”

Gemiddeld duurt het drie tot vier maanden voor het recept is uitgewerkt. De uitdaging zit hem heel erg in de structuur, weet Van der Hoeven. “Per ingrediënt moeten ze ontdekken hoe dit het beste bereid wordt. Veelal komen ze er achter de groenten rauw het blik in kunnen en dat ze de knoflook, ui en kruidenpasta het best even kunt sauteren. Bij het maken van soep moet eerst de bouillon worden getrokken.”

Officieel bij bedrijven in de productie werken

Van der Hoeven merkt duidelijk dat deze methode werkt. “We zien de vrouwen echt heel erg groeien en steeds zelfstandiger worden. Ze leren om kritisch over iets na te denken en vragen te stellen.” De training duurt gemiddeld twee jaar. Dan hebben de meeste dames alle benodigde certificaten behaald en kunnen ze officieel bij bedrijven in de productie werken. “Een aantal vrouwen is daarna bij ons in dienst gekomen. Zij zijn nu de kartrekkers die de productie stabiel houden. Andere vrouwen hebben we laten uitstromen naar andere betaalde werkplekken. Daarna hebben wij weer plaats voor een nieuwe kandidaat. Meestal werken we met zo’n vijftien vrouwen tegelijk.” Als het leer-werktraject ten einde is, dan blijven de maaltijden in het assortiment. “Dus met iedere nieuwe vrouw, groeit ons aanbod.”

Klantenkring van mixblik

Inmiddels worden er zeven verschillende maaltijden in de conservenfabriek in Rotterdam geproduceerd. De hardlopers wisselen nog al. “De ene keer zijn dat onze kleine blikken die als dip gebruikt kunnen worden, de andere keer de maaltijden, zoals Silsi, een pittige tomaten-uienstoof uit Eritrea, Cachupa, een mais-bonenschotel uit Kaapverdië, en Cari Chay, onze Vietnamese kokossoep. Ook de linzenstoof en de humus in kleine blikjes doen het ontzettend goed.”

Mixblik heeft een vaste klantenkring. Van der Hoeven licht toe: “We hebben eigenlijk twee doelgroepen: de vijftigplussers die bewust duurzaam en gezond willen eten en willen bijdragen aan onze sociale missie. Daarnaast worden onze maaltijden veel gekocht door mensen tussen de 25 en 35 jaar. Zij vinden het sociale aspect leuk, maar willen vooral gezond en duurzaam eten en de maaltijden snel en gemakkelijk kunnen bereiden.”

Mixblik groeit buiten Rotterdam

Mixblik groeit gestaag. “We zijn heel kleinschalig begonnen in een schuurtje van 20 vierkante meter in een Rotterdamse tuin. We waren helemaal blij als we in een week 40 blikken hadden gevuld, die we vervolgens op de markt verkochten. Van daaruit zijn we gegroeid naar een locatie van zo’n 200 vierkantere meter. Vorig jaar hebben we 18.000 blikken verkocht. In 2023 zijn er alleen al in het eerste kwartaal even veel blikken geproduceerd. We hopen dit jaar 75.000 maaltijden te verkopen.”

De afzet begint steeds meer een uitdaging te worden. “Toen we nog heel klein waren, was Rotterdam groot genoeg. We hebben hier een paar heel leuke afnemers, zoals Rechtstreex: een online supermarkt die uitsluitend streekproducten verkoopt. Daarnaast leveren we onder meer aan boerderijwinkels in de omgeving en aan delicatessenzaken. Tot vorig jaar waren we groot genoeg voor een afzet in Rotterdam, maar dit jaar was het de uitdaging om deze stad te overstijgen. We leveren nu ook aan delicatessezaken in andere delen van het land en aan Wereldwinkels door heel Nederland. Ook zijn we bezig met een samenwerking met Crisp.”

Ambities van Mixblik

Mixblik De ambities van Mixblik zijn groot. In 2027 hopen de sociale ondernemers een miljoen blikken te verkopen. “We krijgen nu voor ongeveer 50% subsidie, maar in de toekomst willen we heel graag zonder subsidie kunnen draaien. Dat wordt best lastig, omdat we onder meer een docent Nederlands inhuren en gebruikmaken van extra begeleiders op de werkvoer. Dat gaat natuurlijk ten koste van een normale business case. Ons doel is niet per se om de grootste blikfabriek van Nederland te worden, maar we willen wel een heel stabiele werkgever zijn voor de vrouwen met wie we samenwerken, om zo echt het verschil te kunnen maken in hun leven.”