Guus Mensink, DOC Kaas: ‘Fusie met DMK werpt nu vruchten af’

Bijna een jaar is Guus Mensink voorzitter van zuivelcoöperatie DOC Kaas in Hoogeveen. Hij treedt nu meer naar buiten. Tijdens een interview met Food & Agribusiness begint hij met een uitgebreide en enthousiaste uiteenzetting over DMK, het Duitse zuivelbedrijf waarmee DOC Kaas fuseerde in 2016. Zuivelcoöperatie DOC Kaas bleef bestaan als zelfstandige Nederlandse coöperatie, het bedrijf met de twee kaasmakerijen is sinds 2016 onderdeel van de grootste Duitse zuivelonderneming Deutsches MilchKontor GmbH (DMK). Coöperatie DOC Kaas kreeg een belang van 10% in het bedrijf, 90% is in handen van de Duitse zuivelcoöperatie DMK. Aan de fusie gingen een aantal moeilijke jaren vooraf met een daling van ledenaantallen en melkaanvoer. Inmiddels is er flink geïnvesteerd en gereorganiseerd en betalen DOC Kaas en DMK een melkprijs uit die zeker momenteel meer dan concurrerend is. In 2021 steeg bij DOC het aantal leden en de melkaanvoer.

De melkprijs van DOC Kaas kan nu goed meekomen met andere zuivelbedrijven. Anderen zeggen dat ze over een langere periode gezien een betere prijs betaalden.

“Is dat wel echt zo? Vergelijk de prijzen maar eens goed, zeg ik dan tegen boeren waar ik mee spreek. Je moet wel de juiste vergelijking maken. Dat is wat mij betreft niet altijd goed gebeurd, ook in de media niet.”

Hoe bedoel je dat?

“Ik heb me regelmatig verbaasd over melkprijsvergelijkingen waarin simpelweg niet de juiste vergelijking wordt gemaakt. Zo krijgen vrijwel alle leden van DOC de VLOG-toeslag van 1 cent per liter, dat moet je dan ook meenemen. We hebben een weidegangtoeslag van 1,75 cent en de kwantumtoeslag. Tegelijkertijd hebben we een relatief lage ledenfinanciering van maximaal € 0,58 per 100 kilo melk met 4% rentevergoeding. Al die onderdelen moet je meewegen. En dat leg ik inmiddels wekelijks uit in gesprekken met potentiële nieuwe leden.”

In het afgelopen jaar heeft DOC er al leden bijgekregen. Hoeveel waren er dat en waar komen die vandaan?

“Het gaat om ongeveer 50 nieuwe leden en die komen van meerdere bedrijven, meer zeggen we daar niet over. Belangrijker is dat onze leden tevreden zijn over de fusie. We hebben nu een fantastische onderneming en coöperatie. Het is goed dat we in 2016 de stap gezet hebben. En ja, we hebben een moeilijke periode gehad, daarom zijn we ook gefuseerd. We hebben flinke investeringen gedaan en reorganisaties gehad en daar plukken we nu de vruchten van.”

Wat is voor DOC de referentiemelkprijs?

“We werken niet met een soort mandje met melkprijzen van andere bedrijven. Elke maand hebben we met bestuur en directie een overleg over de melkprijs die op basis van de resultaten uitbetaald kan worden. Dat moet een goede melkprijs zijn voor onze leden. Het huidige streven is een resultaat van € 25 miljoen in het bedrijf DMK, de rest van het resultaat gaat naar de leden. Nabetaling is bij ons geen doel, we betalen het melkgeld liever uit in de maandelijkse voorschotprijs. Afgelopen jaar was dat anders. De zuivelmarkt liep zo snel op dat er financiële ruimte ontstond voor een nabetaling van in totaal € 0,97 per 100 kilo. De definitieve jaarcijfers worden in juni gepresenteerd.”

We moeten ons als sector veel beter promoten en daar werken we binnen DOC Kaas aan

Tevreden over de fusie met DMK dus, wat zijn verbeterpunten?

“We willen verder groeien in leden en melkaanvoer. Waar we ons verder op richten is de bestuurlijke spilfunctie van de ledenraad. Dat moet meerwaarde geven voor de bestaande leden en familiebedrijven ondersteunen. Elkaar helpen bij het op een positieve manier naar buiten treden als melkveehouderij. We moeten ons als sector veel beter promoten en daar werken we binnen DOC Kaas aan.”

Hoe kijk je naar maatschappelijke ontwikkelingen zoals een mogelijke krimp van de melkveestapel, regionale productie en bijzondere melkstromen?

“Over politieke ontwikkelingen zoals krimp is nog veel te veel onduidelijkheid, daar waag ik me niet aan. In hoeverre nationale en regionale producten zoals in Duitsland een thema is moet nog blijken, we hebben als DMK natuurlijk een sterke positie wat dat betreft. GMO-vrij (VLOG) is een thema in Duitsland, andersom is weidegang in Duitsland veel minder een thema dan in Nederland. Dierenwelzijn speelt in beide landen en is verankerd in ons kwaliteits- en duurzaamheidsprogramma. We hebben al meerdere bijzondere melkstromen op die manier. Nieuwe duurzame melkstromen sluit ik niet uit, maar alleen als het voordeel oplevert voor de leden.”

DMK zet stappen in plantaardige zuivelvervangers. Hoe is dat te rijmen met een zuivelcoöperatie van melkveehouders?

“Onze eerste keus is melk van natuurlijke oorsprong, ledenmelk staat voorop. Maar de plantbased markt is er wel en groeit, zowel met merken als onder private label. Die marge kun je aan een ander laten, maar trekken we heel graag naar ons toe (lachend). DMK richt zich daarbij niet alleen op dranken, maar vooral op desserts en de ontwikkeling van alternatieven voor kaas.”

DMK is vooral in de noordelijke helft van Duitsland actief. Is nog een fusie denkbaar, bijvoorbeeld om melkaanvoer te vergroten of zeker te stellen?

“In de eerste plaats zeggen we daar nooit iets over. In het algemeen doe je zoiets alleen als het wat toevoegt aan het bedrijf. Op dit moment hebben we een sterke positie in Europa die we verder uitbouwen. In Foodservice is de DMK Group nummer 1 in Duitsland en is Milram een van de grootste zuivelmerken volgens marktonderzoeker Nielsen. In Nederland hebben we een sterke positie in kaas, onder meer via dochterbedrijf Uniekaas. DOC Kaas is een zelfstandige coöperatie. We krijgen dezelfde melkprijs als de Duitse coöperatie vanuit het bedrijf DMK, maar hoe we dat melkgeld vervolgens uitbetalen aan onze eigen leden bepalen we zelf via onze eigen leveringsvoorwaarden. Dat is een uitstekende basis voor de toekomst.”