Estella Franssen: ‘Mensen willen lokaal voedsel, als het maar toegankelijk is’

Tijdens de Biokennisweek vertelt Estella Franssen wat de verschillende motieven van consumenten zijn om producten te kopen en hoe daarop ingespeeld kan worden. Wat beweegt mensen om de ‘makkelijke’ supermarkt aan te kant te schuiven voor lokale producten?

Hoe ben jij begonnen met de korte ketens?

“Voor mijn werk ben ik veel bezig voor een duurzamere wereld. Ik zag dat het voedselsysteem allesbehalve duurzaam is en zeker niet voor de boeren. Er is een enorme machtsongelijkheid tussen de grote concerns, boeren en de consument. Er wordt veel verdiend aan de agrarische sector, maar die ziet dit niet terug. Ik dacht: dit moet anders. Ik heb in de regio rondom Deventer een aantal boeren verzameld en ben begonnen met het helpen bij het opzetten van voedselcoöperaties; groepjes mensen die samen in willen kopen bij de boer. Samen met hen kijk ik wat de wensen zijn bij het kopen in de korte keten en of en hoe die mogelijk gemaakt kunnen worden.”

Wat is de meerwaarde van de korte keten?

“Het is ten eerste dus veel gelijkwaardiger, maar ook veel waardevoller voor de boer en de klant. De boer krijgt een eerlijke prijs voor zijn producten en de consument krijgt mooie en verse producten. Die producten zijn naar mijn mening veel beter dan die uit de supermarkt, omdat het niet verser kan. Dat is eerlijk, maar ook zeker heerlijk eten. Daar willen consumenten meer voor betalen, terwijl ze uiteindelijk goedkoper uit zijn.

In de korte keten behoudt een product zijn waarde. De koper beleeft het product door geur, uiterlijk en smaak. In een langere keten is dat veel minder relevant. Producten die niet in de supermarkt verkocht worden, omdat ze niet perfect zijn, kunnen in de korte keten prima verkocht worden. Neem komkommers, die moeten recht zijn zodat er zoveel mogelijk in een kratje passen. Niet recht? Dan kunnen afnemers er vrij weinig mee. In de korte keten is dat geen probleem.”

Waarom wordt er dan nog niet massaal uit de korte keten gekocht?

“Mensen zijn tegenwoordig heel druk. Niemand heeft tijd of zin om langs zes verschillende boeren te gaan voor zes verschillende producten. De supermarkt heeft ons in die zin enorm verwend. We zijn gewend om alle producten te kunnen kopen, op elk moment en op één plek. Daarnaast moet het ook zeker niet te duur zijn. Als de consument in zijn eentje producten zou kopen in de korte keten, dan wordt het veel gedoe. Daarom help ik groepen mensen met het opzetten van voedselcoöperaties. Door met meerdere personen samen in te kopen bij de boer, los je meerdere problemen in een klap op. De boer krijgt een eerlijkere prijs en door als grotere partij in te kopen, blijven de producten ook betaalbaar. De logistiek en distributie verzorgt de groep zelf, iedereen haalt bij toerbeurt bestellingen op.

Tijdens de Biokennisweek ga je vertellen over de motieven van consumenten om in de korte keten te kopen. Kun je hiervan een voorbeeld geven?

“Ik vind het interessant dat iedereen die ik help met het opzetten van een voedselcoöperatie er wel wat uithaalt dat ze leuk vinden en waardoor ze gemotiveerd blijven om hiermee door te gaan. Dit kan het contact met de boer zijn, want eens in de zoveel weken kom je op het erf om de producten op te halen voor de hele coöperatie.

Verder zijn de producten natuurlijk lekkerder dan in de supermarkt. Wanneer iets lekker is, wil je er meer van. Producten die hun oorspronkelijke waarden vasthouden: de smaak maar ook de relatie tussen producent en consument. Daar worden beide partijen blij van. Het geeft ook een voldoening om uit de korte keten te kopen. Je haalt als consument iets uit jouw omgeving en steunt daarmee de boer met wie je een band opbouwt.”