Nieuwe methode bepaalt milieu-impact product met meerdere ingrediënten

Onderzoekers van de universiteit van Oxford hebben naar eigen zeggen voor het eerst een ‘transparante en reproduceerbare methode’ ontwikkeld om de milieu-impact van voedingswaren te bepalen waarin meerdere ingrediënten zijn verwerkt. Daaruit blijkt bijvoorbeeld dat vleesalternatieven een vijfde tot minder dan een tiende van de milieu-impact hebben dan vergelijkbare vleesproducten.

57.000 producten

Het team wetenschappers onderzocht 57.000 producten die in het Verenigd Koninkrijk of Ierland op de markt zijn. Zij gebruikten daarvoor openbaar beschikbare gegevens, meestal uit foodDB. Dit is een onderzoeksplatform van de Universiteit van Oxford dat dagelijks data verzamelt en verwerkt over alle voedings- en drankproducten die te koop zijn in twaalf online supermarkten in beide landen.

Percentages

Hoewel de feitelijke hoeveelheid van elk ingrediënt dat in dit soort producten en dranken wordt verwerkt alleen bekend is bij de fabrikant zelf, zijn producenten in het Verenigd Koninkrijk verplicht om de percentages van bepaalde ingrediënten te vermelden. Tegelijkertijd worden ze, net als in de EU, op de verpakking ook in volgorde van de gebruikte hoeveelheid weergegeven. De onderzoekers keken verder naar 570 studies over de milieu-impact van de voedingsproductie inclusief gegevens van 38.000 boerderijen in 119 landen.

Informatie bieden

Teamleider Dr. Michael Clark: “Door de milieu-impact van voedings- en drankenproducten op een gestandaardiseerde manier te bepalen, hebben we een belangrijke eerste stap gezet naar het bieden van informatie om weloverwogen beslissingen te te maken. We moeten nog bekijken hoe we dit zo goed mogelijk kunnen communiceren om het gedrag naar meer duurzame uitkomsten om te buigen, maar de impact van producten bepalen is een belangrijke stap vooruit.”

Inzicht

Dr Richie Harrington, hoofd van foodDB, vult aan: “Onze methode dicht de informatiekloof over de milieu-impact van voeding met meerdere ingrediënten. De algoritmes die we hebben ontwikkeld kunnen de percentuele bijdrage van elk ingrediënt in een product schatten en matchen met bestaande databases over milieu-impact. Door deze methode toe te passen, kunnen partijen een kwantificeerbaar inzicht krijgen in de duurzaamheid van die producten.”

Vier scores

De onderzoekers keken naar de uitstoot van broeikasgassen, het waterverbruik, de druk op het openbare water en ook naar het zogenoemde eutrofiëring-potentieel. Eutrofiëring betekent dat waterstromen vervuild worden met nutriënten die kunnen leiden tot schadelijke algen of uiteindelijk de dood van waterdieren. Ze rekenden deze vier scores om naar 100 gram van het bepaalde product.

Vlees, vis en kaas halen hoogste scores

Over de hele linie scoren producten gemaakt met fruit, groente, suiker en meel, zoals soepen, salades, brood of ontbijtgranen, laag op de impactlijst. Producten van vlees, vis en kaas halen de hoogste scores. Ook thee, koffie en gedroogd fruit staan hoger op de lijst. Bij specifieke productcategorieën zoals vlees en vleesalternatieven, lasagne of biscuit waren er grote variaties in de milieu-impact. Bij koekjes is bijvoorbeeld de hoeveelheid chocolade een belangrijke factor voor de uiteindelijke milieu-impact. Juist bij die producten is een goede communicatie daarom essentieel om de consument een betere keuze te laten maken, concludeert het team.

Dit werk kan methoden ondersteunen die consumenten helpen om te kiezen voor meer duurzame voeding

Gezonder en duurzamer dieet

Pete Scarborough, professor volksgezondheid bij de universiteit van Oxford: “Dit soort voedingswaren vormt het grootste deel van wat we in de supermarkt kopen. Tot nu toe was er echter geen manier om de gevolgen voor het milieu rechtstreeks te vergelijken. Dit werk kan methoden ondersteunen die consumenten helpen om te kiezen voor meer duurzame voeding. Belangrijker nog is dat het retailers en voedingsproducenten er toe kan aanzetten om de milieu-impact van de voeding die ze leveren, zelf te reduceren. Zo wordt het voor ons allemaal makkelijker om een gezonder en duurzamer dieet te volgen.”

Voedingswaarde

Jennie Macdiarmid, professor duurzame voeding en gezondheid bij de universiteit van Aberdeen, stelt dat een belangrijk deel van de studie was om de milieugevolgen van samengestelde voedingswaren te koppelen aan de voedingswaarde. “Met deze nieuwe methode kunnen fabrikanten de milieu-impact terugdringen en tegelijk de voedingswaarde van hun producten behouden.”

Zij en haar collega’s tekenen nog wel aan dat dit soort onderzoek wordt belemmerd door het feit dat er nauwelijks of geen aanvullende informatie over ingrediënten beschikbaar is, zoals over het land van herkomst of de agrarische productiemethode. “Dit zou ertoe bijdragen om de accuraatheid van de schattingen van de milieugevolgen verder te verbeteren.”