Royal Koopmans: ‘Uitblinken in innovatie’

Royal Koopmans is gevestigd in de Friese hoofdstad Leeuwarden. De producent van bakkerijproducten en voedingsingrediënten heeft een deel van het gebouw ingericht als innovatiecentrum. KIEM heet dat gedeelte. Dat staat voor Koopmans, Innovatie, Expertise en Molenaarschap. De ruimte staat vol machines om kleine hoeveelheden bakkerijmixen of voedingsingrediënten te maken en die vervolgens te testen in ovens of frituurpannen. Op een schap tegen de muur liggen diverse broden, die net in de ovens zijn gebakken.

CEO Dirk Lodewijk noemt de innovatieruimte een belangrijk fundament onder het bedrijf. “Hier komen bakkers en voedingsmiddelenproducenten uit heel Europa om onze nieuwe producten te testen. Het is belangrijk dat we blijven vernieuwen om inspirerende producten te kunnen aanbieden aan onze afnemers. We onderzoeken wat consumenten belangrijk vinden. Zo kunnen we producten ontwikkelen voor onze klanten die aansluiten op de behoeften van de consument. We willen uitblinken in innovatie.”

Nedertarwe

Lodewijk noemt als voorbeeld van een innovatie ’Nedertarwe’. “Dat is een broodmeel dat we hebben ontwikkeld uit Nederlandse maaltarwe dat vrij is van broodverbetermiddelen en E-nummers. En het bevat alleen natuurlijke kleurstoffen. Dat is een hele uitdaging: een topbrood bakken van puur meel met alleen water, gist en zout. We maken ook meel met cranberrysap van Terschelling, waarmee je een zuurdesembrood kunt bakken. Binnenkort komt broodmeel op de markt gemaakt van oergranen. Topkwaliteit met een onderscheidende kleur, smaak en samenstelling.”

We bieden de meeste toegevoegde waarde voor onze klanten via innovatie en topkwaliteit

Een ander voorbeeld van innovatie is dat Koopmans coatings bedenkt voor levensmiddelen die geschikt zijn om in de oven te bereiden in plaats van in een frituurpan. Lodewijk: “In de oven neemt het product minder vet op dan bij frituren. Maar een product moet wel krokant blijven. Tegelijkertijd willen onze klanten ook dat ze hun producten snel kunnen bereiden. Nog een voorbeeld is een prototype hamburger die is gemaakt uit tarwe. Onze afnemers willen dat vleesvervangers er uitzien als vlees en ook zo smaken, en het moet een volwaardige voeding zijn. Dit soort innovaties is lastig te realiseren. Maar dat is onze uitdaging. Koopmans is niet de goedkoopste leverancier van ingrediënten uit graan, maar we bieden wel de meeste toegevoegde waarde voor onze klanten via innovatie en topkwaliteit.”

_{Tekst gaat door onder de foto}

Focus op zakelijke markt

Koopmans is bij de consumenten vooral bekend van de bakmixen die in de supermarkten te koop zijn. Deze activiteit verkocht het in 2000 aan voedingsmiddelenproducent Dr.Oetker. Omdat Koopmans een sterk merk is, heeft Dr.Oetker het merk behouden. Koopmans levert grondstoffen aan Dr. Oetker.

In 2014 verkocht Koopmans de retailtak (Koopmans Bakery Products) aan Van Diermen Masterbakers. Koopmans Bakery Products leverde producten in kleinverpakking aan supermarkten, zoals bladerdeeg, diepvriestaart en slagroomsoezen. Vanaf 2014 richt Koopmans zich alleen op de zakelijke markt. Lodewijk: “Daardoor kunnen we ons volledig focussen op bloem, meel, bakkerijmixen en voedingsingrediënten uit graan voor bijvoorbeeld bakkerijen, producenten van aardappelproducten, de vleesindustrie, producenten van snacks en niet te vergeten vegan, wat een belangrijk segment is. De export van ingrediënten groeit steeds verder. Ongeveer 35% van ons volume aan ingrediënten gaat naar landen buiten de Benelux.”

Met de verkoop van Bakery Products in 2014 verloor Koopmans zo’n € 15 miljoen aan omzet. Lodewijk: “Dat hebben we inmiddels weer terug door autonome groei. We zitten nu weer op zo’n € 85 miljoen aan omzet.”

Alleen op volume scoren past niet bij Koopmans. We willen ons onderscheiden met specialiteiten met toegevoegde waarde

De keuze om te focussen op de zakelijke markt was noodzakelijk, vindt Lodewijk. “De markt voor meel en bloem is zeer competitief. Er is veel concurrentie. In Afrika en het Midden-Oosten zijn de laatste jaren veel maalderijen gebouwd, waardoor in Europa een overcapaciteit is ontstaan. Alleen op volume scoren past niet bij Koopmans. We willen ons onderscheiden met specialiteiten met toegevoegde waarde. Tussen de 30% en 40% van ons afzetvolume bestaat nu uit specialiteiten. We leveren onze producten aan meer dan 600 afnemers.”

Vegetarisch en veganistisch

Royal Koopmans bestaat uit twee divisies. Koopmans Meel produceert bloem en meel in diverse blends voor ambachtelijke en industriële bakkerijen. Koopmans Food Ingredients produceert ingrediënten, zoals coatings voor gepaneerde producten of ingrediënten voor de markt van vegetarische en veganistische producten. Lodewijk: “De vegetarische en veganistische afzetmarkten groeien snel. Ook traditionele vleesbedrijven produceren al dergelijke voedingsmiddelen.”

Lodewijk onderscheidt nog een paar trends in de voedingssector waar Koopmans terdege rekening mee houdt. “Gezondheid blijft heel belangrijk in de voeding, net als dat mensen willen genieten van hun eten. Daar is duurzaamheid bij gekomen, en herkomst. Dat vinden consumenten belangrijk. Duurzaamheid kun je niet alleen realiseren, daar heb je de hele keten voor nodig.”

Als voorbeeld van een ketenaanpak noemt Lodewijk de samenwerking met landbouwcoöperatie CZAV. “Leden van de coöperatie telen tarwe op een duurzame manier, waarbij ze minder meststoffen gebruiken en zorg dragen voor een grotere biodiversiteit, bijvoorbeeld met akkerranden. We hebben samen met CZAV uitvoerig getest welke tarwerassen hier het meest geschikt voor zijn. CZAV gaat ons dit jaar ongeveer 2.000 ton duurzame tarwe leveren.”

Nederlandse tarwe

Koopmans verwerkt jaarlijks ongeveer 200.000 ton graan, voornamelijk tarwe en een beetje rogge. Daarvan komt nu bijna 90.000 ton uit Nederland. Lodewijk: “Op termijn willen we het Nederlandse aandeel laten groeien naar 70%. Vroeger haalden we tarwe uit alle delen van de wereld, zoals Frankrijk, Duitsland, Canada en Rusland. De tarwe wordt hier in Leeuwarden verwerkt, waarna onze producten weer de hele wereld over gaan. Dat is niet logisch en niet duurzaam. Daarom streven we naar meer Nederlandse tarwe.”

Duurzaam produceren

Een ander duurzaam streven van Koopmans is om reststoffen een hogere waarde te geven, zegt Lodewijk. “Na het malen blijft tarwegries over. We onderzoeken samen met de Rijksuniversiteit Groningen of we hier plantaardig eiwit uit kunnen halen dat kan dienen als grondstof voor voedingsmiddelen.”

De wens om duurzaam te produceren leeft sterk onder de 180 aandeelhouders, die eigenaar zijn van Royal Koopmans. Volgens Lodewijk draait Koopmans niet alleen om omzet en dividend. “De aandeelhouders hechten aan verduurzaming en vergroening. Alle elektriciteit die Koopmans verbruikt is inmiddels groene stroom. Maar we moeten natuurlijk ook geld verdienen. Alleen dan kun je innovatief blijven.”