Britse zuivel: focus op premium product en export buiten EU

Britse zuivelfabrikanten exporteren momenteel voor omgerekend € 1,9 miljard per jaar naar 35 landen. Als het aan de sector zelf en de National Farmers Union ligt, wordt dat bedrag in tien jaar tijd minstens verdubbeld. “Onze sector is ambitieus, innovatief en vooruitdenkend. We produceren een reeks hoog-kwalitatieve voedzame en duurzame Britse zuivelproducten, die voldoen aan de hoogste standaarden in de wereld”, zegt voorzitter Minette Batters van de NFU.

Buitenlandse bedrijven dominant

Het Verenigd Koninkrijk is de dertiende melkproducent in de wereld met in 2020 een productie van 15,3 miljard liter. Die zuivelsector wordt gedomineerd door buitenlandse bedrijven. De grootste speler op de markt is Arla UK gevolgd door Műller Milk & More van het gelijknamige Duitse foodconcern en daarna het Canadese Saputo dat eigenaar is van het voormalige Dairy Crest. Ook Lactalis en Glanbia hebben eigen fabrieken op Britse bodem.

Positieve handelsbalans voor zuivel

In 2019 kon het Verenigd Koninkrijk voor het eerst een positief saldo op de handelsbalans voor zuivel noteren. De export naar EU-landen daalde door brexit, hoewel die trend de laatste tijd weer wat lijkt te keren. Voor brexit ging 92% van het exportvolume naar de EU, hoewel het daarbij wel vooral om ‘commodities’ als kaas, room en melkpoeder ging. “We kunnen de waarde van de EU-markt niet onderschatten en de Britse zuivelmarkt wil die handel ook zeker zien vast te houden”, aldus de NFU. Tegelijk kunnen de Britten de laatste tijd wel meer verkopen aan verre landen. Al met al wordt echter nog altijd niet meer dan 6% van de melkproductie omgezet in export. Daarbij ging het in 2020 om 193.000 ton kaas, 792.000 ton melk en room en 61.000 ton boter.

Nieuwe landbouwattachés

De National Farmers Union denkt dat er veel meer in het buitenland te doen is. De zuivelsector wil daarmee inspelen op de inzet van de regering op export naar derde landen na brexit. Zo kondigde minister George Eustice van voeding en platteland onlangs aan nieuwe landbouwattachés te benoemen in onder meer de Golf Staten en enkele landen in Afrika en Zuid-Amerika. Bovendien heeft Londen recent nieuwe handelsakkoorden gesloten met onder meer Australië en Nieuw-Zeeland, die exporteurs meer kansen moeten bieden op die markten. “Met de investeringen van de regering om ontwikkeling van verre markten verder te versterken en de toename van het aantal handelsattachés kunnen we onze zuivelexport sterk opvoeren”, aldus een hoopvolle Batters.

Focus op premium producten

De plannen zijn uitgewerkt in een ‘Dairy Export Strategy’ die Batters persoonlijk overhandigde aan staatssecretaris voor buitenlandse handel Mike Freer. Dat gebeurde bij Long Clawson Dairy, een coöperatieve fabrikant van Stilton die die typisch Britse kaas over de hele wereld weet te verkopen. In de strategie wordt benadrukt dat de focus zou moeten liggen op premium producten met een hogere toegevoegde waarde, maar dat de handel in ‘commodities’ niet mag verslappen.

Zuivelmarkt in evenwicht houden

“Wij denken dat exporteren de sleutel is om de wisselvalligheid op de binnenlandse markt in evenwicht te houden. Meer zuivel exporteren zal ook de aandacht niet afleiden van die binnenlandse markt maar het juist aanvullen met meer innovatie, investeringen en de ontwikkeling van nieuwe producten. Veel van onze concurrenten in West-Europa hebben dat al met succes bereikt. Frankrijk bijvoorbeeld heeft een erg sterke binnenlandse markt, maar ook een sterke export die 40% van hun melkproductie voor zijn rekening neemt.”