Productie voedsel en kennis niet los te zien van geopolitiek

Een van de absurditeiten van de oorlog is dat sommige dingen ‘gewoon’ doorgaan. Zo blijft er Russisch gas naar de EU stromen via pijpleidingen die door Oekraïne lopen, zo’n beetje onder het slagveld door. Het Russische gasbedrijf Gazprom meldde dat maandag.

De Russen hebben er alle belang bij om te blijven leveren, want dat levert goud geld op. De hoge energieprijzen, (deels) veroorzaakt door hun agressie tegen het buurland, zorgen voor extra inkomsten. Cynisme ten top. Intussen krimpt de kapotgeschoten Oekraïense economie dit jaar 45%, de Russische ondanks alle boycots maar 11%, aldus de Wereldbank.

Chinese armen

Tegenover een steeds sterkere roep om een totale Westerse boycot van Rusland, inclusief de energie, zijn er intussen ook vaker stemmen te horen die daar voor waarschuwen. Overschat je eigen kracht niet, zeggen zij, en: zo drijf je de Russen in de armen van de Chinezen. Wordt de wereld daar beter van? Volgens geopolitiek expert Rob de Wijk heeft de Russische voedselproductie een boost gekregen van de westerse boycot die in 2014 werd ingesteld. Tegelijk zegt De Wijk ook dat de Europese Unie de voedselproductie moet koesteren als haar enig overgebleven geopolitieke machtsfactor.

Westerse houding over kennis

Daar hoort ook kennis bij. De westerse houding daarover is lang naïef geweest. Nog niet zo heel lang geleden was hier de heersende opvatting: laat productie maar gebeuren in het Verre Oosten, houden wij lekker de hoogwaardige ontwerp- en ontwikkelsector (want dat kunnen ze daar toch niet). En is uitwisseling niet iets moois, waar iedereen beter van wordt? Later kwamen we er achter dat wat hier kan, elders ook kan en soms zelfs beter. Kennis is macht. Nu we weten dat macht heel goed tegen je gebruikt kan worden, is het tijd voor herbezinning op deze fronten.