Meer plantaardig leidt tot € 2 miljard aan gezondheidsvoordeel

Een verschuiving naar een meer plantaardig consumptiepatroon levert een financieel voordeel van € 2 miljard op. Dat blijkt uit een studie van Wageningen Universiteit & Research in opdracht van de Transitiecoalitie Voedsel.

Tijdens het Plant The Future diner op 12 oktober is het onderzoek aangeboden aan demissionair minister van LNV, Piet Adema. In de studie kijken de onderzoekers naar drie scenario’s voor consumptie in 2030: het basisscenario, het eiwittransitiescenario en de afname van het eiwitscenario. In het eiwittransitiescenario wordt ervanuit gegaan dat de consumptie van eiwitten verschuift naar 60% plantaardig en 40% dierlijk. Dit levert met name financiële voordelen op, volgens de berekeningen, van € 2 miljard aan bespaarde zorgkosten.

Minder vlees, meer groenten

‘De eiwittransitie leidt tot een verbetering van de humane gezondheid door een gezonder eetpatroon’, zo schrijven de onderzoekers. Deze conclusie wordt getrokken, omdat het eetpatroon meer richting de adviezen van de Gezondheidsraad en het Voedingscentrum gaan. De consumptie van groenten en fruit neemt met ruim 50% toe en de consumptie van rood vlees neemt met een derde af.

Welvaartsziektes

In 2019 bedroegen de totale gezondheidskosten die verband houden met het voedselpatroon € 5,3 miljard. Dit bedrag is berekend aan de hand van zes ziektes die gerelateerd worden aan een overconsumptie van rood vlees en bewerkt vlees en aan een onderconsumptie van groente, peulvruchten, fruit, noten en zaden. In hoeverre het veranderen van het eetpatroon bijdraagt aan het verminderen van deze ziektes is moeilijk in te schatten. Doordat er minder vlees wordt geconsumeerd en meer groenten en fruit, is het aannemelijk dat er minder mensen lijden aan deze zogenoemde ‘welvaartsziektes’. De onderzoekers hangen hier een prijskaartje van € 2 miljard aan besparingen aan.

Lees ook: Gezondheidskosten lopen op tot € 7 per kilo vlees

Milieuwinst, maar met compromissen

Ook op milieugebied wordt bespaard, maar zijn er ook enkele compromissen. In het basisscenario dalen de kosten voor het milieu naar € 21,7 miljard in 2030. In dit scenario wordt uitgegaan van de consumptietrends uit de periode 2010-2020 die doorgetrokken zijn naar 2030. Ook houden we rekening met het bestaande beleid inzake productie en consumptie, zoals een krimpende veestapel door stikstofbeleid. In het eiwittransitiescenario dalen de kosten naar € 20,1 miljard (-8%). Die vermindering is afkomstig uit verminderd landgebruik en minder broeikasgasuitstoot. Het verergert wel de waterschaarste, volgens de onderzoekers. Ook neemt het gebruik van fossiele brandstoffen ‘iets’ toe.

Verminderde eiwitconsumptie

Naast het eiwittransitiescenario hebben de onderzoekers ook gekeken naar een situatie waarin de eiwittransitie leidt tot een 60/40-verhouding (60% plantaardig, 40% dierlijk), maar daarnaast ook de consumptie van eiwitten afneemt. Het advies van de Gezondheidsraad is om de totale eiwitconsumptie af te laten nemen met 10 tot 15%. In dit laatste scenario wordt gekeken naar de impact van 15% verminderen hiervan bovenop de eiwittransite. Hier wordt maar beperkte winst voorspeld door Wageningen. De milieu-impact wordt iets gunstiger omdat er minder geconsumeerd wordt, maar in de totale kwalitatieve beoordeling is er geen verschil tussen het scenario eiwittransitie.

Onzekerheden in de studie

De onderzoekers plaatsen wel een kanttekening aan de studie: consumptiepatronen zijn in beweging en de situatie in 2030 kan anders zijn dan nu voorspeld. Het is bijvoorbeeld moeilijk in te schatten wat de vlees- en zuivelconsumptie gaat doen als er nieuw beleid komt. Daarnaast is de reducering van de veestapel nog niet zeker, maar in het onderzoek is er wel vanuit gegaan dat er een 30% krimp komt.