Oogst van veldbonen. Foto: Mark Pasveer
VanDrie Group verkent de mogelijkheden om veldbonen voor kalvervoer te telen. De hoogwaardige eiwitten uit veldbonen worden als krachtvoer in de veehouderij gebruikt en dat is zonde, vindt Feike van der Leij.
Kalverintegratie VanDrie Group start in samenwerking met veredelingsbedrijf Limagrain in het najaar met de teelt van veldbonen voor gebruik in kalvervoeders. Door het telen van veldbonen wil de VanDrie Group de stikstofbenutting via het voer vergroten en de CO2-uitstoot verminderen. Daarnaast wil de kalverintegratie inzetten op grondstoffen die worden geteeld in Europa. Limagrain zal de teeltbegeleiding bij kalverhouders en akkerbouwers verzorgen.
Maar veldbonen zijn hoogwaardige, regionale eiwitproductie en die kunnen we veel beter gebruiken voor toepassingen in levensmiddelen. Als stikstofbenutting vergroten en CO2-uitstoot verminderen het doel is, is het afmesten van minder kalveren voor de vleesexport een effectievere maatregel.
Voorkomen dat veldbonen als krachtvoer eindigen
Het veldbonenareaal in Nederland nam de afgelopen drie jaar toe van 1.100 hectare in 2020 naar 2.500 hectare in 2023, en zal de komende jaren opnieuw verdubbelen. De bonen zijn zeer geschikt voor productie in Nederland én voor menselijke consumptie en kunnen voorzien in de toenemende roep om verantwoord, plantaardig en lokaal geproduceerd eiwit. Er spelen geen allergieproblemen, waar bij andere regionaal geproduceerde eiwitbronnen als lupine en soja wel rekening mee gehouden moet worden. Toch dreigt de markt zich te richten op veldbonen als vervanger van krachtvoer voor vee. Willen we de eiwittransities en de Nationale Eiwitstrategie laten slagen, dan moeten we voorkomen dat veldbonen als krachtvoer eindigen.
Het scenario van soja dreigt zich te herhalen met veldbonen
Veldbonen zijn door de hoge gemiddelde eiwitopbrengst van 25 tot 32% per kilo droge stof financieel aantrekkelijk, bij hoge voerprijzen ook voor de verkoop als krachtvoervervanger. Het scenario van soja dreigt zich te herhalen met veldbonen. Soja (gangbaar of biologisch; non-gmo) kan net als veldbonen goed lokaal in Europa verbouwd worden. Dat gebeurt ook, maar volgens sommige bronnen wordt inmiddels 95% van die soja gebruikt als veevoer. De keuzes worden door boeren vaak op financiële basis gemaakt. Om de eiwittransitie te laten slagen, moeten keuzes meer vanuit duurzaamheid en gezondheid gemaakt worden.
Lees ook: Vijf partijen starten FabaFood voor veldboon voor voeding
Door de hoogwaardige eiwitten uit veldbonen als krachtvoer in de veehouderij te gebruiken, en mensen vervolgens de dierlijke producten te laten consumeren, dreigt eiwittransitie 2.0 zich te voltrekken, terwijl aan eiwittransitie 1.0 voorbij wordt gegaan. De eiwittransitie 1.0 is dierlijk eiwit meer en meer vervangen door plantaardig eiwit. Tegelijkertijd werken we aan eiwittransitie 2.0: naar meer lokaal geteelde eiwitbronnen zoals veldbonen.