Foodhelden 2023 in de spotlight

De 100 voedselveranderaars die een plek hadden in de Food 100 2023-lijst kwamen op vrijdag 24 november 2023 met anderen genodigden bij elkaar in Veghel voor een TrendTable-lunchbijeenkomst. De jury selecteerde uit die lijst 6 foodhelden die tijdens de bijeenkomst werden gepresenteerd.

De Spijsbereiders vezorgden een plantaardige vijfgangenlunch, waarin ze de belangrijkste trends en transities in foodservice presenteerden. Zo kwam bijvoorbeeld de trend van boeren op zee voorbij in de vorm van een voorgerecht met zilte groente en zeekraal. Het hoofdgerecht bestond uit aardappel, witlof en een plantaardige slavink. In eerdere TrendTable-bijeenkomste werd al een hybride slavink gepresenteerd. Daarmee werd 3.000 kilo CO2 bespaard. De Spijsbereiders wilden daarmee laten zien dat ook een klein beetje verandering al een behoorlijke impact kan maken.

Rabobank in transitie

Trendwatcher en medeoprichter van Food Inspiration Hans Steenbergen was moderator van de dag. Alex Datema, directeur Food&Agri bij Rabobank, vertelde over de transitie waar ook Rabobank in zit. “We zijn over ecologische grenzen heen gegaan, doordat het steeds maar meer, meer, meer meer moest zijn. De focus is nu aan het veranderen van meer productie op minder grond, voor een lagere prijs en met een hogere kwaliteit naar een duurzamer en gezonder voedselsysteem.”

Dat de verkiezingsuitslag die transitie vertraagt, is volgens Datema niet aan de orde. “Veranderingen komen van onderaf en de politiek volgt wel. We moeten dus zoveel mogelijk mensen overtuigen. Partijen zullen ook wel mee moeten gaan met deze verandering, willen ze een toekomst hebben. Het klimaatprobleem is echt een bedrijfsrisico.”

Ook Rabobank zelf verandert, zegt Datema. “In financieringsafwegingen gaat duurzaamheid net zo zwaar wegen als financierbaarheid.” Datema, die afgelopen mei aantrad als directeur bij Rabobank, is blij verrast om de gedrevenheid om bij te dragen aan een duurzamer voedselsysteem te zien onder de medewerkers. Hij krijgt veel vrijheid om buiten de gebaande paden te gaan en stappen te zetten. “Binnen Rabobank is er momenteel veel aandacht voor true value, waarbij de werkelijke kosten en baten van voedsel in de hele waardeketen transparant worden gemaakt. Daarbij moeten we beseffen dat een echt duurzaam voedselsysteem ook een duurder voedselsysteem is. Ongezond en niet duurzaam voedsel wordt straks véél duurder en duurzaam en gezond voedsel een beetje duurder”, licht hij toe.

Food Forward

Tijdens de bijeenkomst presenteerden Rabobank en Food Hub het nieuwe Food Forward platform. Dit initiatief helpt innovatieve agrifood-ondernemers in hun zoektocht naar kennis en financiering. Ook maakt het platform de juiste verbinding met andere ondernemers. “Ik geloof niet in afdwingen, maar wel in inspireren”, zegt Datema. “Met initiatieven zoals dit proberen we partijen actief te betrekken bij duurzaamheid en gaan we het gesprek aan met partijen door de hele keten.”

Foodhelden 2023

Uit de 100 voedselveranderaars die een plek kregen op de Food 100-lijst van 2023 werden tijdens de bijeenkomst nog eens 6 foodhelden geselecteerd. “Food100 wil mensen die zich inzetten voor een duurzamer voedselsysteem een duwtje in de rug geven”, vertelt Sheila Struyck namens de Food100-juryleden. “De lijst symboliseert al het harde werk, de overtuiging en de bezieling van niet alleen de 100 personen op de lijst, maar ook de duizenden mensen die vechten voor een duurzamer voedselsysteem. Ook de 6 Foodhelden van 2023 staan op de schouders van alle andere voedselveranderaars. Zij hebben zich onderscheiden door bijzondere moed, doorzettingsvermogen en koppigheid. Maar ook met hun overtuiging dat ‘er geen andere keus is’ en hun vermogen om dat met daden en woorden te communiceren. Met het kiezen van de Foodhelden hopen we de diversiteit in aanpak, leeftijd en impact te laten zien van de Nederlandse voedselveranderaars. We roepen iedereen op om deze Foodhelden en de rest van de Food100-lijst te steunen, want alleen dan verandert er echt iets.”

Foodhelden onder de 35 jaar

Serdar Tolenaar | Mama’s Maaltijden

Sedar Tolenaar had de ambitie om in zijn PLUS-supermarkt écht lekkere maaltijden aan te bieden om zo klaar te zijn voor de toekomst. Hij nam 3 koks in dienst en begon Mama’s Maaltijden. Er zijn meerdere Mama’s aangesloten om authentieke gerechten te serveren uit verschillende werelddelen. De Mama’s koken volgens originele recepten. Pittige gerechten worden bijvoorbeeld niet aangepast aan de Nederlandse smaak. Met hun Stichting ‘Iedereen verdient een Mama’ zetten de oprichters van Mama’s Maaltijden zich in om jongeren die opgroeien zonder mama extra aandacht te geven, bijvoorbeeld door een bijdrage voor sportles, begeleiding naar een baan of opleiding of het waarmaken van hun lang gekoesterde dromen.

Sarah van Buren | Jonge Klimaatbeweging

Sarah is een klimaatactivist, feminist en freelancer, die zich inzet voor een rechtvaardiger voedselsysteem voor producent en consument met als centrale thema jongerenparticipatie. Haar droom is om de harmonie met de natuur te herstellen en het evenwicht tussen de mensheid en moeder aarde terug te brengen. Met haar bedrijf de Groene Campaigner biedt Sarah jongeren een podium. Als themamanager Voedsel bij de Jonge Klimaatbeweging werkt ze aan jongerenparticipatie binnen het landbouw- en voedselsysteem in Nederland. Recent presenteerde ze met een groep jongeren het ‘Menu voor Morgen’ aan minister Adema: de toekomstvisie van jongeren voor ons voedselsysteem.

Ivar van Dorst | Ekoto

Ivar is de oprichter van boerderij en boerderijwinkel Ekoto. Hij wil de overgang naar een transparante, duurzame en korte voedselvoorzieningsketen versnellen. In de boerderijwinkel zijn alleen duurzame producten te vinden uit een transparante keten. Bij Ekoto wordt ook onderzoek gedaan naar het herintroduceren van Nederlandse bonenrassen, een manier om de eiwittransitie te versnellen. De boerderij doet aan gemeenschapslandbouw, waar oogstdelers naar draagkracht aan kunnen deelnemen. Met hard werken en een sterke drive wil Ivar het betere alternatief op iedereens bord brengen.

Foodhelden 35 jaar en ouder

Bas Turk | TommyTomato

Eetgewoontes draag je je leven lang mee, dus toen Bas Turk hoorde dat kinderen veel te weinig groente eten, besloot hij om vegetarische lunches vol groente te ontwikkelen. Zonder een achtergrond in het onderwijs of de voeding bedachten Erik en Bas het concept voor TommyTomato.  Hun uitgangspunten waren dat het geen gedoe moet zijn voor scholen en dat alle kinderen kunnen meedoen. Ze maakten het hun missie om kinderen samen groente te leren eten in de klas. Inmiddels hebben ze al 6.000 kinderen en 109 scholen aan een gezonde schoollunch geholpen, in totaal al meer dan 300.000 lunches.

Marieke Creemers | Aeres Hogeschool

Als docent, onderzoeker en adviseur is Marieke een van de meest originele transitiedenkers in het Nederlandse voedseldebat. De jury was onder de indruk van haar recente inzet om het onderwijscurriculum van de Aeres Hogeschool te vernieuwen en om studenten de kennis en vaardigheden bij te brengen die nodig zijn voor de transitie van het voedselsysteem. Zij is daarmee een grote inspiratiebron voor andere food- en agri-opleidingen.

Aaliyah Bochhah | Mama’s Koelkast

Er komen veel aspecten van positieve verandering en duurzaamheid samen in het ondernemerschap van Aaliyah: vrouwenemancipatie, ondernemerschap stimuleren onder moeders en zorgen voor meer waardering voor eten uit allerlei culturen. Mama’s Koelkast verzorgt catering waarbij mama’s niet alleen koken, maar ook verhalen vertellen over hun recepten en de geschiedenis ervan. Met de academie leidt Aaliyah vrouwen op tot zelfstandig ondernemer in de foodsector. Aaliyah is het afgelopen jaar gegroeid in haar ondernemerschap en de impact die ze maakt. Ze stimuleert  een doelgroep die vaak over het hoofd wordt gezien: vrouwen die al jarenlang binnenshuis koken.

De volledige Food100-lijst van 2023 vind je op www.food100.nl/2023.